EAST  TURKISTAN  INFORMATION CENTER

MAUZULAR:

SH T HEQQIDE OMOMI MELUMAT

DINIY SAHIPE

TARIH SAHIPISI

KISHILIK HOQUQ

IQTISADI SAHIPE  

EDEBI SAHIPE

UYGURLARDA MUA'ARIP

ÖSMÜRLER SAHIPISI 

UYGUR TESHKILATLIRI

ALAQE ADRISI

HAWARAYI

ARHIP KÖRÜNÜSHLE

PIKIR DEPTIRI

MUHIM LINKLER

  SH T H M  ARHIBI

• 05/31  -  Ürümchide Xitay Balisini Görege Éliwalghan Qaraqchilarning Hemmisi Xitay Chiqti

Sherqiy Türkistanda kündin – künge köpüyiwatqan we herqandaq wehshilikni qilishtin yanmaydighan Xitay oghri – qaraqchiliri bügünki künde hetta Xitay köchmenlirining beshighimu bala bolushqa bashlidi.. «dawami»

• 05/31  -  Bei Jing Tamojnisida Köp Miqdarda Qoral – Yaraq Qolgha Chüshürülgen

< Bei Jing géziti > ning 5 – ayning 31 – küni xewer qilishiche, Bei Jing tamojna xadimliri 5 – ayning 23 – küni hawa tiransiporti arqiliq kelgen poshta buyumliri ichidin yuquri derijide teqlit qilip yasalghan 50 qoral – yaraqni qolgha chüshürgen. «dawami»

• 05/31  -  Buyil Sherqiy Türkistanda Toluqsiz Ottura Mektepni Püttürgenlerning Peqetla Yérimi Toluq Otturigha Qobul Qilinidu

< Xinjiang géziti > ning 5 – ayning 31 – küni xewer qilishiche, buyil Sherqiy Türkistan boyiche toluq otturigha imtahab béridighan oqughuchilarning omomiy sani 154 ming neper bolup, bulardin peqetla 84 ming nepiri toluq ottura siniplirigha qobul qilinidiken.«dawami»

• 05/31  -  Ürümchide Xitay Balisini Görege Éliwalghan Qaraqchilarning Hemmisi Xitay Chiqti

Sherqiy Türkistanda kündin – künge köpüyiwatqan we herqandaq wehshilikni qilishtin yanmaydighan Xitay oghri – qaraqchiliri bügünki künde hetta Xitay köchmenlirining beshighimu bala bolushqa bashlidi. «dawami»

• 05/31  -  Sherqiy Türkistanda Ösmürlerge Ayit Istimal Buyumlirining Köpünchisi Ölchemsiz

< Tianshan tori > ning xewer qilishiche, 5 – ayning 30 – küni, Ürümqi sheherlik süpet bashqurush idarisi, < 1 – iyon balilar bayrimi > munasiwiti bilen Sheherdiki ösmürlerge ayit istimal buyumlirini satidighan soda sarayliri we magazenlarda süpet tekshürüsh elip barghan.«dawami»

• 05/31  -  Bingtuanning Ilide Turushluq 4 – Dewiziyesi Terkiwidiki Yerlik Milletlerning Yilliq Kirimi Aran Ming Yuan Etrapida

Bügünki künde Sherqiy Türkistandiki Bingtuanlik Xitaylarning kishi beshigha toghra kelidighan yilliq kirimi yerlik dehqanlarningkidin eng az 3 – 4 hesse yuquri, chünki Bingtuan, «dawami»

• 05/29  -  Atalmish < Milletler Ittipaqliqi > Nemunichiliri

< Tianshan tori > ning xewer qilishiche, 5 – ay kirgendin buyan Xitay hakimiyiti teripidin Sherqiy Türkistan miqyasi boyiche daghdugha bilen élip beriliwatqan atalmish < milletler ittipaqliqi terbiyesi eyi > pa’aliyiti axirliship, bu heriket jeryanida tallap chiqilghan < nemunichilar > teqdirlengen. «dawami»

• 05/29  -  < AIDS > Wirusi Yuqturuwalghan Ghuljuluq Yitim Balilar

Xitay metbu’atlirida körsütülishichimu, nöwette Ghulja shehri pütün Sherqiy Türkistan boyiche AIDS wirusining tarqilishi eng köp bolghan sheherlerning biri bolup, hamildar ayallarning ichide AIDS wirusini yuqturuwalghuchilarning nisbitimu xelila yuquri.«dawami»

• 05/28  -  Hejdin Qaytip Kelipla Qolgha Elinghan Abdurahmanjan Ehmet Hazirghiche Ayilisidikiler Bilen Körüshtürülmidi

Abdurahman Ehmet, Ghulja shehri Qaradöng mehellisidin bolup, kespi rimotchi
U, 2006 – yili 12 kishilik bir Hajilar ömikini bashlap Seudi Erebistangha kelip Hej qilip qaytishi haman, Ghuljida Xitay biheterlik tarmaqliri teripidin qolgha elinip türmige tashlanghan. «dawami»

• 05/27  -  Sherqi Türkistan Information Merkizi Xitay Hökümitining ETIC Üstidin Nazaret Élip Barghanliqini Qattiq Tenqitlidi

Boxun axbarat tori > ning 5 – ayning 26 – küni xewer qilishiche, buyil 4 – ayning bashlirida, Xitay jama’et xeweipsizlik ministirliki, herqaysi ölke, aptonom tayon we merkezge biwaste qarashliq sheherlerning jama’et xewipsizlik idariliri we nazaretlirige, «dawami»

• 05/26  -  Xitay Jama’et Xewipsizlik Ministirlikining Olimpik Heqqidiki Mexpiy Uxturushida, Rabiye Qadir Qatarliq 9 Neper Uyghur Siyasi Pa’aliyetchisige Qaratqan Nazaretchilikni Kücheytish Telep Qilinghan

 Boxun axbarat tori > ning 5 – ayning 26 – küni xewer qilishiche, buyil 4 – ayning bashlirida, Xitay jama’et xeweipsizlik ministirliki, herqaysi ölke, aptonom tayon we merkezge biwaste qarashliq sheherlerning jama’et xewipsizlik idariliri we nazaretlirige,  «dawami»

• 05/25  -  Ürümqidiki Yamanliq Teghida Bashlanghan Öy Cheqish Herikitining Tunji Künide 104 Ayilining Öyi Chéqip Tahlandi

< Tianshan tori > ning xewer qilishiche, hökümet teripidin Ürümqidiki Yamanliq téghi ahaliler olturaq rayonida bashlitilghan öy chéqish herikitining tunji küni bolghan 5 – ayning 24 – künining özidila 104 ayilige tewe 287 eghiz öy chéqip tashlanghan bolup, bunung kölimi 5230 kuwadirat / metir kélidiken.  «dawami»

• 05/25  -  Ürümqide, <Xitay Pilanliq Tughut Jemiyiti> Qurulghanliqining 27 – Yilliqi Xatirilendi

< Tianshan tori > ning xewer qilishiche, 5 – ayning 24 – küni kechte Ürümqidiki xelq meydanida, < Xitay pilanliq tughut jemiyiti > ning qurulghanliqining 27 – yilliqini xatirilesh pa’aliyiti uyushturulghan bolup, bu pa’aliyetning asasi meqsidi, «dawami»

• 05/25  -  Hökümet Karxaniliri, < Xinjang 4 – Türmisi > diki Xitay Jinayetchiler Bilen Xizmet Toxtimi Imzalidi

Sherqiy Türkistanda hetta ali mektepni püttürgen Uyghurlarmu ish tapalmay jemiyette qeqindi – soqundi bolup yürgen, Uyghur qizliri türküm – kürkümlep Xitayning ichki ölkilirige mejburi malayliqqa iwetiliwatqan bügünki künde,  «dawami»

• 05/25  -  Sherqiy Türkistanda Makansiz Qalghan Uyghurlarning Taghu Deshtlerdin Makan Tutishimu Qanunsiz Hésaplinip Qoghlandi Qilinmaqta

Tianshan torining xewer qilishiche , on künlük idiye xizmet ishlengendin kéyin Yamanliq taghdiki Uyghurlarning öyliri bügün , saybagh rayonluq xelq hökümiti, saybagh rayonluq mamuri ishlar qanun tuzum orgini, saqchilar, «dawami»

• 05/23  -  < Aptonom Rayonluq Partikom Teshwiqat Bölümi >, Siyasi we Diniy Tüsni Alghan < Qanunsiz Kitap > largha Qattiq Zerbe Berishni Telep Qildi

< Xinjiang iqtisat geziti > ning 5 – ayning 23 – küni xewer qilishiche, < aptonom rayonluq partikom teshwiqat bölümi > ning mudiri Li Qi, mushu ayning 22 – küni Ürümqide qilghan sözide, her derijilik < shehwane we qanunsiz neshir buyumlirigha zerbe bérish ish’xaniliri > din,  «dawami»

• 05/23  -  Ürümqide 5 ay ichide 73 Kishi Qatnash Weqeside Öldi

< Ürümqi kechlik géziti > ning 5 – ayning 23 – küni xewer qilishiche, buyil 1 – aydin 5 – ayghiche bolghan mezgil ichide Ürümqi shehide tülük qazalarda 90 neper kishi ölgen bolup, bularning ichide qatnash weqeside ölgenlerning sani 73 neper. «dawami»

• 05/22  -   Shanghai Hökümiti Teripidin Aqsuda Qurulghan <Qosh Tilliq Yesli>

Xitay hakimiyitining Sherqiy Türkistanda jiddi türde yolgha qoyuwatqan Uyghur ma’aripini Xitaylashturush siyasitige, Xitayning ichki ölkiliridiki ölke we shehrlermu biwaste masliship kelmekte.  «dawami»

• 05/22  -   Chengizxanning 16 Milyon Ewladi Bar

Chetel metbu’atlirining xewiride körsütülishiche, Asiya qit’eside yashawatqan 16 milyon erkek, bundin 800 yil burun Mongghulistanda yashighan we 100 ligen perzenti bar Mongghul impiratori Chenggizxanning urughidin törelgen. «dawami»
 

• 05/22  -   Qizlirimizning Teqdiri Barghanche Qarangghulashmaqta

Wetendin kelgen uchurgha qarighanda, Xitay hökümitining ish tépip bérish bahanisida, Xitay dölitige toshup ketiliwatqan nareside Uyghur qizlirining istiqbali, barghanche qarangghulashmaqta iken. «dawami»

• 05/21  -   Yawropa Parlamenti Xitayni Dalay Lama Bilen Diyalog Ötküzüshke Chaqirdi

< Germaniye dolqunliri Radiosi > ning xewer qilishiche, ötken seyshenbe küni Yawropa parlamenti Tibet mesilisi heqqide mexsus qarar maqullap, Xitay hökümitini shertsiz halda Dalay Lamaning wekilliri bilen diyalogni yolgha qoyushqa chaqirdi. «dawami»

• 05/21  -   Germaniye Bixeterlik Idarisi, Germaniye Karxanilirini Xitayning Jasusliridin Hush’yar Bolushqa Chaqirdi

< Germaniye dolqunliri radiosi > ning xewer qilishiche, Germaniye Döwlet Bixeterlik idarisi teripidin 5 – ayning 15 – küni élan qilinghan yilliq doklatta, nöwette Xitay hakimiyitining oqughuchi, sodiger, sayahet digendek namlar bilen chetelge chiqiwatqan Xitay puxralirini jasusluqqa séliwatqanliqi,  «dawami»

• 05/21  -   < Ottura Asiya Saqchi Teshkilatliri Hemkarliq Merkizi > Binasining Qurulushi Sherqiy Türkistanda Resmiy Bashlandi

< Tianshan tori > ning 5 – ayning 18 – küni xewer qilishiche, < Shanghai hemkarliq teshkilati > teripidin élinghan munasiwetlk qararlarning rohi boyiche qurulghan, < Ottura asiya saqchi teshkilatliri hemkarliq merkizi > binasining qurulushi yéqinda Miquan nahiyeside resmiy bashlanghan.«dawami»

• 05/20  -   < 2007 – Yilliq Ottura We Gherbiy Asiya Axbarat Muhakime Yighini > Ürümqide Chaqirildi!

Xitay, dunya bolyiche axbarat we metbu’at erkinliki eng qattiq depsendichilikke uchrawatan mustebit we dektator döwletlerning biri bolup, Xitay axbaratchiliqi, kommunistik idilogiyedin bashqa hech bir siyasi qarash yaki pikirni etirap qilmaydu we sighdurmaydu. «dawami»

• 05/20  -    < Yawropa Sherqiy Türkistan Birliki > ning Ffankfurt Shöbisi Quruldi!

5 – ayning 19 – küni Germaniyening Frankfurt shehride, < Yawropa Sherqiy Türkistan Birliki > teshkilatining Frankfurt shöbisi resmiy qurulup, milliy küresh sepimizge yene bir yéngi küch qoshuldi.
«dawami»

• 05/19  -   Xitay, Xelqara Térorizimgha Qarshi Heriketke Aktip Maslashqanmish !

< BDT ning yer shari xarektirlik térorizimgha qarshi stiratigiyesini emilileshtürüsh boyiche muhakime yighini > 5 – ayning 17 – küni Awustiriyening paytexti Wiyenada chaqirildi. «dawami»

• 05/19  -   Rabiye Xanim Amerikidiki Ikki Chong Uniwersiteta Doklat Berdi

RFA ning xewer qilishiche, Dunya Uygur qurultiyining reisi we Uyghurlarning meniwiy anisi Rabiye qadir xanim, 5 - Ayning 15 - we 16 - Künliri, Amerikining dunyagha mesh’hur Massachusétts téxnologiye inistituti bilen harward  «dawami»

• 05/19  -   Nursultan Nezerbayev, Qazaqistanning Menggülük Pirezidenti

Chetel metbu’atlirining xewer qilishiche, Qazaqistan parlaméntining ezaliri 5 – ayning 18 - küni bilet tashlap, prézidént Nezerbayéwning qazaqistangha menggülük prézidént bolushini maqullidi. «dawami»
 

• 05/19  -   Amerikida 12 Milyon Qanunsiz Köchmenge Gerejdanliq Yoli Echildi

Chetel metbu’atlirining xewiride körsütülishiche, Amerikidiki < Jumhuriyetchi partiye > bilen < Démokrat partiyesi > 3 ay boyiche muzakire lp brish arqiliq, nöwette Amerikida qanunsiz yashawatqan texminen 12 milyon qachaq köchmenge ishlesh ruxsiti bérish heqqide ortaq qarargha kelgen. «dawami»

• 05/19  -   Ürümqide Mexpiyetlikni Saqlash Yighini Chaqirildi

< Xinjiang géziti > ning xewer qilishiche, 5 – ayning 17 – küni chüshtin burun Ürümqide, < aptonom rayonluq mexpiyetlikni saqlash yighini > chaqirilghan bolup, < aptonom rayonluq partikom > ning mu’awin sekritari Yanggangning riyasetchilikide chaqiilghan bu qétimqi yighingha, her derijilik mexpiyetlikni saqlash idarisi we ishxanilirining asasliq mesulliri qatnashqan. «dawami»

• 05/19  -   Ghulja Shehride Yat Milletlerning Bir – Biri Bilen Toy Qilishi Köpeygen

< Ili axbarat tori > ning xewer qilishiche, yeqinqi yillardin buyan Ghulja shehride Xitay, Tunggan, Shiwe, Mongghul, Uyghur, Qazaq qatarliq ox’shimighan milletlerning bir – biri bilen toy qilish ehwali peydin – pey köpüyüshke bashlighan. «dawami»

• 05/18  -   Xitaydiki Pisxika Özgürüshi We Uning Aqiwiti

BBC xewerlirige qarighanda seysenbe küni yeni 3- ayning 15 küni Guang Dong ölkisidiki bir ottura mektepte 17 yashliq Wu Jiang Gou isimlik bir oqughuchi sawaqdashliri bilen jidelliship ikki oqughuchini öltüriwetken we toteylenni yarilandurghan. «dawami»

• 05/17  -   Déktator Özbekistan, Rehmetjan Ehmet Isimlik Uyghurni Xitaygha Tutup Berdi 

ETIC ning igellishiche, ötken jüme küni Özbekistan hökümiti, 1997 – yilidin buyan Ottura asiya Döwletliride tijaret qilip turiwatqan Sherqiy Türkistanliq milyonir Rehmetjan Ehmet isimlik uyghur yashni Tahkent shehride siyasi töhmet bilen tutqun qilip, Xitay hökümitige qayturup bergen. «dawami»

• 05/17  -   Germaniye Parlamenti Xitayni Eyiplep Qarar Chiqardi 

Yéqinda Germaniye parlamenti, Xitayning Laogai tüzümini, yeni emgek bilen özgertish tüzümini eyiplep mexsus qarar maqullidi.
Qararda, Xitay hökümitidin, emgek bilen özgertish tüzümining konkiritni ehwali heqqide Germaniyeni melumat bilen teminlishi telep qilindi.«dawami»

• 05/16  -   Shanghai Birligi Teshkilatidiki Döletler Törtinchi Nöwetlik Herbi Manwer Kengesh Yighini Yene Kimlerge Heywe Qilmaqchi ? 

Rukiye Turdush
Tianshan torining mushu ayning 15- künidiki hewirige qarighanda, Shanghai birligi teshkilatidiki döletler shu kuni “qoralliq kuchlerni birleshtrup terorisimgha qarshi turush” digen bahanida otkuzilidighan herbi manwerning totinchi nowetlik kengesh yighini urumchide otkuzgen. «dawami»

• 05/16  -   Qeshqer Shehride, Atalmish < Qosh Tilliq Sinip > Larda Oquwatqan Uyghur Ösmürlirining Sani 13 Mingdin Ashti 

Sherqiy Türkistanning Qedimiy paytexti Qehsqer, Xitay hakimiyitining Uyghurlarni atsimilatsiye qilip yoqutush siyasitini ijra qilishtiki eng asasliq nuxtilarning biri bolup, yeqinqi yillardin buyan Xitay hökümiti ghayet zor maddi we adem küchi serip qilip, «dawami»

• 05/16  -   Ilida < Terorizim > gha Qarshi Herbiy Manewir Ötküzüldi 

< Ili geziti > ning xewer qilishiche, 5 – ayning 12 – küni Ilining Mongghulküre nahiyesidiki bir chégra mudapiye ponkiti etrapida, atalmish < terorizim > gha qarshi herbiy manewir ötküzülgen. «dawami»
 

• 05/15  -   < Bölgünchilik > Ke Qarshi Xor Éytish Musabiqisi 

5 – ay kirgendin buyan, Xitay hakimiyiti Sherqiy Türkistanning milliy ma’arip saheside, < idilogiye sahesi boyiche milliy bölgünchilikke qarshi turush boyiche qayta terbiye herikiti > digen namda siyasi heriket qozghap, milliy oqutquchi – oqughuchilarni kompartiyege sadiq bolush,  «dawami»

• 05/14  -  < Uyghur Rehberlirini Demokratiye we Kishilik Hoqoq Boyiche Terbiyilesh Kursi > bilen < Dunya Uyghur Qurultiyi > ning 1 – Nöwetlik ijra’iye Komutéti Yighini Ghelibilik Ayaqlashtii 

Qisqartilghan nami < UNPO > dep atalghan < Wakaletsiz milletler teshkilati > bilen, < Dunya Uyghur Qurultiyi > teripidin 5 – ayning 7 – künidin 10 – künigiche Gollandiyening Den Haag shehride uyushturulghan,  «dawami»

• 05/13  -  Uyghur Déhqanlirini Bashqa Yurtlargha Bérip Ishleshke Qayil Qilish Ömigi 

Nöwette Sherqiy Türkistanning jenobidiki herqaysi nahiyelik hökümetler, Uyghur dehqanlirini öz makanlirini tashlap bashqa yurtlargha, bolupmu Xitayning ichki ölkilirige berip ishleshke qayil qilish üchün, mexsus teshwiqat ömeklirini teshkillep, «dawami»

• 05/13  -  <Aptonom Rayonluq Partikom > Teripidin Biwaste Qurulghan < Qosh Tilliq Yesli> 

Nöwette Xitay hakimiyitining Sherqiy Türkistan xelqighe qaratqan Xitaylashturush we atsimilatsiye qilish siyasiti tarixta misli körülmigen derijide jiddi we téz sürette ijra qilinmaqta.  «dawami»

• 05/12  -  Germaniyediki Uyghur Ayalliri < Dunya Anilar Küni > ni Tebriklidi 

Öz xewirimiz: 5 – ayning 11 – küni, Germaniyede yashawatqan Uyghur ayalliri, Birleshken döwletler teshkilati teripidin bekitilgen < Dunya anilar küni > munasiwiti bilen München shehridiki bir zalgha toplunup, bir – birining bayrimini tebrikleshti. «dawami»

• 05/11  -  Uyghur Wekilliri < Xelqara Adalet Soti > da 

Qisqartilghan nami < UNPO > dep atalghan < Wakaletsiz milletler teshkilati > bilen, < Dunya Uyghur Qurultiyi > teripidin Gollandiyening Den Haag shehride uyushturulghan, «dawami»

• 05/11  -  Sherqiy Türkistandiki Türme Saqchiliri 

< Tianshan torining 5 – ayning 11 – küni xewer qilishiche, < Xinjiang qoralliq saqchi qisimliri bash etriti > ning herbiy meshiq bazisida türme saqchiliri üchün mexsus terbiyilesh kursi echilghan bolup, bu meshiq bazisida yengidin qobul qilinghan 500 ge yeqin saqchi 50 künlük telim – terbiyege qatnashturulghan.  «dawami»

• 05/10  -  Yéngisarliq Uyghur Qizliri Wang Le Quanning Yurti Shandonggha Iwetilmekchi 

< Xinjiang géziti > ning 5 – ayning 10 – künidiki xewiride körsütülishiche, Qeshqerning Yéngisar nahiyesidin < aptonom rayonluq partikom > ning sekritari Wang Le Quanning yurti Shandong'gha ishlemchilikke iwetilidighan bir türküm Uyghur yéza qizliri üchün mexsus  «dawami»

• 05/04  -  Rabiye Xanim, < U – TV > ning Ziyaritini Qobul Qilghanda, < Méning Pütkül Hayatim Musteqilliqqe Telpünüsh Bilen Ötti > Dep Körsetti 

Öz xewirimiz: Uyghur xelqining meniwiy anisi we < Dunya Uyghur Qurultiyi > ning reyisi Rabiye Qadir xanim, 5 – ayning 4 – küni Germaniyediki < Sherqiy Türkistan Informatsiyon Merkizi > teripidin tesis qilinghan < uygur – tv > ning söhbet purogrammisigha qatniship   «dawami»

• 05/04  -  Altayda 270 Ming Kishi Qurghaqchiliq Apitining Biwaste Tesirige Uchridi

< Tianshan Tori > ning 5 – ayning 4 – küni xewer qilishiche, Altay wilayiti tarixta körülüp baqmighan derijide eghir qurghaqchiliq apitide duch kelgen bolup, apetning biwaste tesirige uchrighan terilghu yer kölümi 1 milyon 660 ming mogha, chawra – mal 2 milyon 10 ming tuyaqqa yetken. «dawami»

• 05/04  -  Uyghur Qizlirini Xitaygha Tutup Bérishte Xizmet Körsetken Yüsüpjan Turghun, < 4 – May Emgek Medali > gha Érishti

< Tianshan Tori > ning 5 – ayning 4 – küni xewer qilishiche, Qeshqer Konisheher nahiyélik ittipaq komutétining sekritari Yüsüpjan Turghun, Uyghur déhqan qizlirini Xitayning ichki ölkilirige bérip ishleshke seperwer qilishta xizmet körsetkini üchün, buyilliq < 4 – may emgek medali > gha érishken. «dawami»

• 05/03  -  Amerika Awam Palatasida Xitay Hökümiti Eyiplendi 

Chetel metbu’atlirida körsütülishiche, Amérika dölet mejlisi awam palatasining tashqiy munasiwetler komitéti, 5 – ayning 2 – küni küni ispat bérish yighini chaqirip, Xitay - Amérika munasiwetliri heqqide guwaliq alghan. «dawami»

• 05/03  -  Kishilik Hoqoq Teshkilatlirining Doklatida Uyghurlar Mesilisi 

RFA ning xewer qilishiche, < xelqara az sanliq milletlerning huquqini qoghdash guruppisi > bilen < Xitayda kishilik hoquq > namliq teshkilat teripidin birlikte elan qilinghan doklatta, < Xitaydiki iqtisadiy tereqqiyatlardin Uyghur, Tibet, Mongghul qatarliq «dawami»

• 05/03  -  < Amerika Xelqara Diniy Erkinlik Komuteti > ning Doklatida Uyghurlarning Diniy Étiqad Erkinliki Mesilisi 

Chetel metbu’atlirida körsütülishiche, Amerika xelqara diniy erkinlik komuteti teripidin 5 – ayning 1 – küni élan qilinghan we diniy étiqad erkinliki jehette her qaysi ellerde saqliniwatqan mesililerni öz ichige alghan 292 – betlik doklatta, «dawami»

• 05/03  -  Qirghizistanda Mehmud Qeshqiri Xatirilendi 

Yéqinda qirghizistan paytexti béshkektiki < AtaTürk Alataw Universititida >, "Mahmud Qeshqiri we Türk dunyasining tili, edibiyati, mediniyiti we tarixiy," digen témida xelqara ilmiy muhakime yighini chaqirildi. «dawami»

• 05/03  -  Qazaqistandin < Ottura Asiya Döwletliri Ittipaqi > Qurush Heqqide Teklip 

Qazaqistan prézidénti Nursultan Nazarbayéf yéqinda Qirghizistanni ziyaret qilip, Qirghizistan prézidénti Qurmanbék Baqiyéf bilen körüshüp, Ottura Asiya döletliri ittipaqini qurush mesilisini muzakire qilinghan. «dawami»

• 05/02  -  Germaniyede Milliy Qehrimanimiz Osman Baturning Shehit Bolghanliqining 56 – Yilliqi Xatirilendi 

Yéqinda Germaniyening München shehridiki < Türk Ülkü Ocaqliri jemiyiti > de, Sherqiy Türkistan xelqining milliy oghlani, musteqilliq jengchisi we Kommunizimgha qarshi küreshning bayraqdari Osman Baturning Xitay mustemlikichiliri teripidin shehid qilinghanliqining 56 – yilliqi xatirilendi. «dawami»

• 05/02  -  Sherqiy Türkistan Wekilliri, Shiwitsariyede Chaqirilghan < Yawropa Turanlar Ittipaqi > Yighinida 

4 – ayning 30 – küni Shiwitsariyening Zürich shehride chaqirilghan, 4 – nöwetlik < Yawropa Turanlar Ittipaqi Yighini > gha qatnashqan Uyghur wekilliri, pütün Türk we Islam dunyasini, Xitayning chekidin ashqan zulmi astida tarix sehnisidin yoqulup kétish xewipige duch kéliwatqan Sherqiy Türkistanliq qérindashlirigha emiliy yardem bérishke chaqirdi.«dawami»

• 05/02  -  Xitay Hökümiti Ürümqi Liudawan Kömür Kenini Taqimaqchi

Ürümqidiki Liudawan kömür keni, Sherqiy Türkistanda eng burun echilghan we ishlepchiqirish miqdari eng yuquri kömür kanlarning biri bolup, bu kanda ishleydighan Uyghurlarning sanimu xélila köp. «dawami»

• 05/01  -  Xelqara Kechürüm Teshkilati, Xitay Hakimiyitini, < Olimpik Yighinidin Paydilinip Kishilik Hoqoqni Depsende Qiliwatidu > Dep Eyiplidi 

BBC ning 4 – ayning 30 – küni xewer qilishiche, merkizi Engiliyening London shehridiki < xelqara kechürüm teshkilati > yéqinda mexsus doklat élan qilip, Xitay hakimiyitining 2008 – yili ötküzülidighan Beijing olimpik yighinidin, «dawami»

• 05/01  -  Tohsu Nahiyeside Qizilpachaq Bir Molla Ölgen Küni Meshrep Ötküzgen Yasin Turdi Qolgha Élindi 

< Sherqiy Türkistan Informatsiyon Merkizi > ning bildürishiche, Aqsuning Tohsu nahiyesidiki Yasin Tursi buyil 70 yashlar etrapida bolup, u, ilgiri – kéyin bolup siyasi seweptin 20 yil türmide yatqan. «dawami»

• 04/30  -  Altay Shehridin Bashqa Yurtlargha Heydelgen < Éshincha Emgek Küchi > ning Sani 3500 Adem Qétimgha Yetti 

Sherqiy Türkistanda peqet Uyghurlarla emes, Qazaq, Qirghiz, Tajik … qatarliq yerlik xelqlermu Xitay mustemlikichilirining atsimilatsiye qilip yoqutush nishanidin ibaret.  «dawami»
 

• 04/30  -  Buyilliq < Milletler Ittipaqliqi Éyi > Herikitining Asasi Mezmoni, < 3 ke Sadiq Bolush > tin Ibaret 

Xitay hakimiyiti bundin 25 yil burun, < Azsanliq milletler Xenzulardin ayrilalmaydu, Xenzularmu azsanliq milletlerdin ayrilalmaydu > digen < ikki ayrilalmasliq > sepsetisini toqup chiqip, her yili 5 – ayni, < milletler ittipaqliqi éyi > dep bekitip,  «dawami»

• 04/30  -  Sherqiy Türkistanning Yéziliridiki Xitayche Yesliler 

Xitay hakimiyiti, Sherqiy Türkistanning milliy ma’aripini Xitaylashturush qedimini zetlitish üchün, Uyghurlar zich olturaqlashqan Jenobi rayonlarning yéza – qishlaqliridiki atalmish < qosh tilliq yesli > dep atalghan Xitayche yeslilerning sanini jiddi türde köpeytmekte. «dawami»

• 04/30  -  < Térorizim > gha Qarshi Maniwer  

< Xinjiang géziti > ning xewer qilishiche, 4 – ayning 28 – küni, < Xinjiang jama’et xewipsizliki chegra mudapiye qisimliri > ning Ürümqide turushluq qoshunliri, atalmish < térorizim > gha qarshi herbiy manewir ötküzgen. «dawami»

• 04/30  -  <Wanglechuan, Sherqiy Türkistanning Eng Chong Kömürlikini Shandongluq Yurtdashlirigha 138 yilliq Ijarige Berdi  

Nöwette < aptonom rayonluq partikom > ning bash sekritari bolup turiwatqan Wang le chuan Xitayning Shandong ölkisidin bolup, u, Sherqiy Türkistangha almiship kélishtin burun Shandong ölkisining mu’awin ölke bashliqi idi.  «dawami»

• 04/27  -  AIDS, Sherqiy Türkistan Xelqi Üchün Eng Jiddi Xewiplerning Birige Aylinip Qaldir 

Xitay hökümitining perwasizliqi, sehiye sahelirining bihotliqi, dawalash we aldini élish ishlirining palech we sewiyesizliki, shundaqla ajritilghan mebleghning yetersizliki … qatarliq amillar, bügünki künde AIDS Wabasining qisqa waqit ichide pütün Sherqiy Türkistangha yéyilishigha sewepchi boldi. AIDS wabasi Sherqiy Türkistan xelqining kelgüsi mewjutliqigha jiddi xewip élip kelmekte. «dawami»

• 04/27  -  Uyghur Ayal Tuqqan Bowaq 6 Kilogiramdin Éghir 

< Tianshan tori > ning xewer qilishiche, 4 – ayning 26 – küni seherde, Ürümqidiki < Xinjiang kömürkan doxturxanisi > da 6 kilo 250 giram eghirliqta bir bowaq tughulghan bolup, bowaqning ata – anisi Uyghur iken we ular < Xinjiang univertiteti > da ishleydiken. «dawami»

• 04/26 -  Yéngi Xewer - Uchurlars 

1) Hüseyin Jélil Weqesining Kanadadiki Inkasliri
2) Ablikim Abdurehim Weqesining Chetellerdiki Inkasi
3) Ilham Aliyev Sherqiy Türkistanda
4) Sherqiy Türkistanda Istimal Buyumlirining Bahasi Örlep Ketti
5) Abdullah Gül Ependining Türkiye Jumhuriyiti Pirezidentigha Namzat Bolushi Uyghurlarni Söyündürdi
6) < Dunya Uyghur Qurultiyi > ning 3 – Yilliqi Munasiwiti Bilen

• 04/25  -  Bingtuan Türmisidiki Uyghur Mehbus 

Sherqiy Türkistanda öz aldigha musteqil xandanliq qurulwalghan Bingtuan qarmighidiki türmilerde köpligen Uyghur mehbuslarning qamilip yétiwatqanliqi hemmige bilinip kélinmekte. «dawami»
 

• 04/25  -  < Wetenperwer Diniy Zatlar > ning 5 – Qararliq Siyasi Kursi Ürümqide Bashlandi 

< Xinjiang geziti > ning 4 – ayning 25 – küni xewer qilishiche, < aptonom rayonluq yash we ottura yash wetenperwer diniy zatlarning 5 – qararliq kursi > 4 – ayning 23 – küni Ürümqide bashlanghan. «dawami»
 

• 04/25  -  Qeshqerde Alim Mektepni Püttürüp Ish Tapalmighan Yashlarning Sani 27 Ming’gha Yetti 

< Qeshqer géziti > ning 4 – ayning 24 – küni xewer qilishiche, nöwette Qeshqer wilayitide herqaysi ali we ottura texnikom mekteplirini püttürgendin keyin ish tapalmay jemiyette éqip yürgen yashlarning sani shiddet bilen köpeygen we hazir bu mesile Qeshqerning eng jiddi ijtimayi mesililirining birige aylinip qalghan. «dawami»

• 04/25  -  Pütün Ili Oblasti Boyiche Aran 23 Neper < Azsanliq Millet > Adwukati Bar 

Nöwette Ili oblastida, Uyghur, Qazaq qatarliq yerlik milletlerdin bolghan Adwukatlar resmiy halda < tepilmasning xomisi > gha aylinip qalghan we ularning baziri intayin ittik iken. «dawami»
 

• 04/24  -  Gansu Ölkisidin Sherqiy Türkistangha < Ishlesh > Digen Namda Éqip Kelgen Xitay Köchmenlirining Sani 600 Mingdin Ashidu 

Sherqiy Türkistanning yerlik déhqanliri, < éshicha emgek küchliri > digen nam bilen Xitayning ichki ölkilirige sürgün qiliniwatqan shu künlerde, Xitayning bezi ölkiliri Sherqiy Türkistangha < ishchi > digen namda Xitay köchmini yötkeshni jiddileshtürmekte.  «dawami»

• 04/24  -  Sherqiy Türkistandiki 3 Chong Tömüryol Qurulushi Resmiy Bashlandi 

<Tianshan tori> ning xewer qilishiche, Sherqiy Türkistanning tömüryol qurulushi tarixidiki eng chong qurulush hisaplanghan Ürümqi – Jing He 2 – léniy“si, Turpan – Korla 2 – léniyési we Küytung – Beitun tömüryol léniyési qurulushi 4 – ayning 24 – küni resmiy bashlanghan. «dawami»

• 04/24  -  Ürümqi Ahalisining Bir Ayliq Kirimi Hoten we Qeshqer Déhqanlirining Bir Yilliq Kirimi Bilen Teng 

Xitay hakimiyitining Sherqiy Türkistanda iqtisadi jehette Xitay köchmenliri bilen yerliklerge qarita periqliq siyaset yürgüzüp kéliwatqanliqi, bu rayonda turmush sewiyesi we iqtisadi kirm jehette Xitaylar bilen yerlikler otturisida ikki qutupning shekillinishige sewepchi bolmaqta. «dawami»

• 04/24  -  Xitayning Sherqiy Türkistandiki Mashinlashqan Herbiy Qisimliri Maniwer Ötküzdi 

< Azatliq armiye géziti > ning 4 – ayning 24 – küni xewer qilishiche, mushu ayning 23 – küni, < Xinjiang herbiy rayoni > gha qarashliq melum arqa sep teminat qismi bilen mashinlashqan qismi birlikte teng’ri taghliri etekliridiki bir herbiy bazida maniwer élip barghan. «dawami»

• 04/23  -  Xitay Hakimiyitining Rabiye Xanimni, < Zeherlik Chekimlik Satqan > Dep Qarilishi, Weten Ichi We Sirtidiki Uyghurlarning Qattiq Gheziwini Qozghidi 

Xitay hakimiyitining Sherqiy Türkistandiki eng asasliq axbarat wastisi hisaplanghan < tiashan tori > da, milliy rehbirimiz we meniwiy animiz Rabiye xanimning oghli Ablikim Abdurehimning 9 yilliq qamaq jazasigha höküm qilinghanliqi munasiwiti bilen mexsus bir maqale elan qilinghan bolup, mezkur maqalining axirida . «dawami»

• 04/23  -  Xitay Hökümiti Sherqiy Türkistanning Künlük Poyez Bilen Yolochi Toshush Miqdarini 40 Ming Adem Qétimgha Yetküzdi 

Xitay hakimiyitining Sherqiy Türkistangha Xitay köchmini yötkesh we Sherqiy Türkistanning bayliqlirini talan – taraj qilish qedimining tezlishishige egiship, tömüryol qatnishigha bolghan ehtiyajimu kündin – künge eship barmaqta.  «dawami»

• 04/23  -  Ismayil Emet, Xitaydiki < Xinjiang Toluq Ottura Sinipi > ni Ziyaret Qildi 

< Ningbo géziti > ning xewer qilishiche, 4 – ayning 19 – küni, < Xitay xelq qurultiyi > ning mu’awin reyisi we Sherqiy Türkistanning sabiq qorchaq reyisliridin Ismayil Emet, Xitayning Ningbo shehridiki bir Xitay ottura mektiwide tesis qilinghan < Xinjiang toluq ottura sinipliri > ni ziyaret qilip, bu siniplarda oquwatqan Uyghur oqughuchilar bilen körüshken.  «dawami»

• 04/23  -  Sherqiy Türkistanda AIDS Kesellikige Giripdar Bolghuchilarning 90 Pirsenti Yashlar 

< Xinjiang iqtisat geziti > ning 4 – ayning 21 – küni xewer qilishiche, nöwette Sherqiy türkistanda AIDS wirusini yuqturuwalghuchilarning asasliq qismi yashlar bolup, 20 yashtin 40 yashqiche bolghanlar, AIDS wirusini yuqturuwalghuchilarning omomiy sanining texminmen 90 pirsentini teshkil qilidiken. «dawami»

• 04/23  -  Buyil Sherqiy Türkistan Boyiche Toluqsiz Ottura Mekteplerni Püttürgenlerning Peqet Yerimila Toluq Otturigha Qobul Qilinidu 

< Ürümqi kechlik géziti > ning 4 – ayning 23 – küni xewer qilishiche, buyil pütün Sherqiy Türkistan boyiche toluqsiz ottura mektepni püttüridighan oqughuchilarning omomiy sani 300 mingdin artuq bolup, imtahan arqilip peqet ularning ichidiki 145 ming oqughuchila toluq ottura mekteplerge qobul qilinidiken.  «dawami»

• 04/23  -  Buyilning Birinchi Peslide Sherqiy Türkistandin Xitaygha
  Ishlemchilikke Iwetilgen Yerliklerning Sani 18 Ming 400 ge Yetken 

<Xinjiang téliwiziye istansisi tori> ning 4 – ayning 23 – küni xewer qilishiche, buyilning aldinqi peslide Sherqiy türkistanning yeziliridin < eshincha emgek küchliri > digen namda bashqa yurtlargha ishlemchilikke iwetilgenlerning omomiy sani 195 ming adem qétimgha yetken bolup, Xitay hökümitining bu jehettiki yilliq pilanining 33 pirsenti orundalghan we tarixtin buyanqi eng yuquri sewiyege yetken. «dawami»

• 04/22  -  Buyilning Birinchi Peslide Sherqiy Türkistan Boyiche 177 Qétim Qatilliq Weqesi Yüzberdi   

Nöwette Sherqiy Türkistandiki her derijilik qanun tarmaqliri pütün küchini Uyghurlarning milliy heriketlirini basturushqa qaratqini üchün, bu rayonda Xitay aqqunliri teripidin sadir qilinghan jinayi ishlar dilolirining sani shiddet bilen köpeymekte. «dawami»

• 04/21  -  Türkiyening Sabiq Ediliye Ministiri Shewket Qazan, < Sherqiy Türkistan Informatsiyopn Merkizi > ni Ziyaret Qildi   

Öz xewirimiz: Türkiye jumhuriyitining sabiq ediliye ministiri, sabiq Parlament ezasi we Türkiye < Sa’adet Partiyesi > ning mu’awin reyisi Shewket Qazan ependi 4 – ayning 20 – küni chüshtin kéyin, Germaniyening München shehridiki < Sherqiy Türkistan informatsiyon merkizi > ning   «dawami»

• 04/21  -  Falungong Mesulliri, Xitay Xelqining Sherqiy Türkistan Mesilisi Heqqide Yéterlik Melumatqa Ige Emslikini Bayan Qildi   

Öz xewirimiz: yéqinda Germaniyediki < Falungong > teshkilatliri, München sheher merkizidiki Karlsplats meydanida Xitay hakimiyitining Falungong muritlirigha izchil türde ziyankeshlik qilip kéliwatqanliqigha qarshi naraziliq pa’aliyiti élip bardi. «dawami»

• 04/21  -  Abdujelil Qaraqash Ependi, < Milliy Görüsh Teshkilati > ning Sherqiy Türkistan Xelqighe Qilghan Yardemliri Üchün Teshekkür Éytti   

Öz xewirimiz: yéqinda bash shitabi Germaniyening München shehridiki < Sherqiy Türkistan Informatsiyon Merkizi > ning reyisi Abdujeli Qaraqash ependi, < Milliy Görüsh Teshkilati > ning Köln shehridiki merkizini ziyaret qilip, teshkilatning bash katibi Oghuz ependi bilen körüshti. «dawami»

• 04/20  -  Hüseyin Jélilning Muddetsiz Qamaq Jazasigha Höküm Qilinghanliqi, Xelqara Teshkilatlarning we Uyghur Teshkilatlirining Küchlük Naraziliqini Qozghidi   

Xitay tashqi ishlar ministirliqi bayanatchisining bildürüshiche, Hüseyin Jélilgha, < Wetenni parchilashqa urunghan we térrorluq paaliyetlirini teshkilligen we térrorluq teshkilatlargha qatnashqan > digendek jinayetlerni artilip muddetsiz qamaq jazasi we siyasiy hoquqidin menggülük mehrum qaldurush jazasi höküm qilinghan.  «dawami»

• 04/19  -  Yéngi Xewer - Uchurlar
  1) Ghulja Shehride AIDS Késellikining Tarqilishi Yuquri Pellige Chiqti
  2) Dawaz Esqer Xitayning Henan Ölkisidiki Ikki Tagh Choqqusida Maharet Körsetti
  3) Austiraliyede Uyghur Yashliri Putbol Musabiqisi
  4) Ottura Asiyaning Démokratik Merkizi - Qirghizistan
  5) < Qadir Baqining Künlük Xatiri > Namliq Kitap Neshir Qilinip Xitay Eskerlirige Tarqitip Berildi
  6) Sherqiy Türkistandin 28 Xil Qedimi Yéziq Tepilghan
  7) Türkiyening Konya Wilayitide Sherqiy Türkistan Küni Ötküzüldi
  8) Ürümqi Ayrudurumini Kengeytish Qurulushi Bashlandi
  9 ) Xitayning Herbiy Küchi Dunyagha Tehdit Elip Kelelmeydu   «dawami»

• 04/18  -  ETIC ning Bayanati:
  Mustebit Xitay Hakimiyiti Rabiye Xanimning Perzentige Ziyankeshlik Qilish Arqiliq, Özining Rezil Qiyapitini Dunyagha Qaytidin Ashkarilap Berdi   

Xitay sot mehkimilirining héch bir qanuniy asasqa tayanmastin milliy rehbirimiz Rabiye Qadir xanimning wetendiki oghli Ablikim Abdurehimni siyasi böhtan bilen 9 yilliq qamaq jazasigha höküm qilghanliqi, bu mustebit we Fashist hakimiyetning rezillikini we gheyri insani qiyapitini dunyagha yene bir qétim ashkarilap berdi. «dawami»

• 04/18  -  Xitay, Rabiye Xanimning Oghli Ablikim Abduréhimgha Jaza Höküm Qildi   

Seyshenbe küni, 17 - april, Xitay edliye tarmaqliri dunya Uyghur qurultiyi reisi, meshhur kishilik hoquq paaliyetchisi Rabiye Qadir xanimning üchinchi oghli Ablikim Abduréhimni sotlap, 9 yilliq qamaq jazasigha höküm qildi.«dawami»
 

• 04/18  -  Xitay Hakimiyiti Jenobi Rayonlarda Atalmish < Qosh Tlliq Yesli > Qurulushini Jiddileshtürmekte   

< Sherqiy Türkistan informatsiyon merkizi > ning wetendin biwaste igellishiche, nöwette Sherqiy Türkistanning jenobi rayonliridiki her derijilik hökümetler déhqanchiliq ishlepchiqirishini bir chetke qayrip qoyup, pütün küchini milliy ma’aripni xitaylashturush siyasitini kücheytishke we yeza – qishlaqlardiki atalmish  «dawami»

• 04/18  -  Uyghur Muqamchilar Parijda   

Uyghur sen’itining jewhiri hisaplanghan 12 muqam, Birleshken döwletler teshkilati teripidin Dunyada nuxtuluq qoghdulidighan mediniy miraslar qatarigha kirgüzülgendin buyan, 12 muqamning xelqaradiki tesiri kündin – künge kücheymekte.
Xitay hakimiyitimu 12 muqamni özlirining siyasi meqsetliri üchün xizmet qildurushqa we  «dawami»

• 04/17  -   Xitay Hakimiyiti Qurban Tulumni Hotenning Simowuligha Aylanduruwaldi   

Qurban Tulum, Xitay hakimiyitining neziride kompartiye üchün jeninimu ayimaydighan sadiq we ita’tmen bir qulning simowuli, emma yerlik xelqning neziride Qurban Tulum kallisidin ketken ghurorsiz we imansiz bir axmaq.
Bir zamanlar bu axmaq déhqan Maozedung bilen körüshüp,  «dawami»

• 04/17  -   Ismayil Tiliwaldi < Xinjiang Uniwersitéti > din, < Milliy Bölgünchilik > ke Qarshi Turushta Bashqa Ali Mekteplerge Ülge Bolushni Telep Qildi   

< < Xinjiang uniwersitéti >, Sherqiy Türkistandiki eng asasliq nuxtuluq ali mekteplerning biri bolup, 80 – yillarda yüzbergen keng kölemlik oqughuchilar milliy herikitide bu uniwersitetning milliy oqughuchiliri bashlamchiliq we yetekchilik rol oynigh idi.
80 – yillarning otturliridin hazirgha qeder «dawami»

• 04/17  -   Buyil Hoten Nahiyésidin 34 Ming Yerlik Déhqan Sirtqa Medikarliqqa Iwetilidu   

< Tianshan tori > ning 4 – ayning 17 – küni xewer qilishiche, Hoten nahiyési buyilning ichide herqaysi yeza kenitlerde omomiy yüzlük seperwerlik élip bérip,34 ming yerlik déhqanni bashqa yurtlargha medikarchiliqqa iwetishni pilanlighan.  «dawami»

• 04/17  -   Xitay Hökümiti Buyil Ichki Ölkilerge Iwetilidighan 10 Ming Déhqan Yashni Xitayche Kurslardin Ötküzmekchi   

Nöwette Xitay hakimiyiti pütün küchini Sherqiy Türkistanning yéza – qishlaqliridiki Uyghur yashlirini atsimilatsiye qilish siyasitige qaratmaqta we ghayet zor meblegh ajritip, Jenobi rayonlardiki yézilarda Uyghur déhqanliri üchün mexsus Xitayche kurslarni tesis qilmaqta.«dawami»

• 04/17  -   Mushu Ayning Axiri Tarimdiki Yéngi Mehelle Tebiygaz Meydani Xitayning 34 Shehrini Tebiygaz Bilen Teminlimekchi   

SSherqiy Türkistanning néfit we tebiygazi Xitayning ichki ölkiliridiki chong sheherlerning jan tomurigha aylinip qaldi.
Mesilen, < Xitay xewer tori > ning 4 – ayng 17 – küni xewer qilishiche, Tarimdiki yéngi mehelle tebiygaz meydani pütün Xitay boyiche eng chong tebiygaz meydani bolup,  «dawami»

• 04/17  -   Ürümqide Göshning Bahasi Yene Örlep Ketti   

< Ürümqi kechlik géziti > ning 4 – ayning 17 – küni xewer qilishiche, 2007 – yilining birinchi peslide Ürümqi shehride kala göshi bilen qoy göshining bahasi shiddet bilen örlep ketken.
Mesilen, hazir bir kilogiram qoy göshining bahasi eslidiki 16.6 yundin 19.8 yuange chiqip, 36 pirsent örlep ketken. «dawami»

• 04/17  -   Xitay Hökümiti Aldimizdiki 5 Yil Ichide Sherqiy Türkistanda 9 Nuxtuluq Tömüryol Qurulushi Elip Barmaqchi   

< Xin hua axbarat agentliqi > ning 4 – ayning 17 – küni bergen xewiride körsütülishiche, Xitay hökümiti 2010 – yilighiche Sherqiy Türkistanning tömüryol tiransiport léniyésini 4000 kilométirgha, yilliq yoluchi toshush miqdarini 14 milyon 500 ming kishige we yilliq mal toshush miqdarini 72 milyon tonnigha yetküzüshni pilanlighan. «dawami»

• 04/16  -    "UCHQUN" 128 - San

1) Wang Le Quan Her Derijilik Sot Mehkimiliridin, < 3 Xil Küchler > ge Qattiq Zerbe Bérishni Telep Qilghan
2) Ürümchide 4000 Ming Parchidin Artuq Diniy Eser Shehwane Eserler Bilen Birge Bit – Chit Qilindi
3) Hotende < Qosh Tilliq Yesli > lerge Bériwatqan Uyghur Ösmürliri Ata – Anilirigha Xitayche Salam Bérishke Bashlidi
4) Italiyede Xitay Köchmenliri Bilen Saqchilar Otturisida Toqunush Yüzberdi
5) Kuchar Nahiyeside 70 Yashliq Bir Uyghur Tilemchi Yérim Kéchide Bir Uyghur Zaboyni Urup Öltürüwetken
6) Ötken Yili Peyziwat Nahiyesidin Xitaygha Ketken 80 Neper Uyghur Qizi Qaytip Keldi
7) Qaghiliq Nahiyesidimu 33 jüp Uyghur Qiz – Yigit Mejburi Halda Kolliktip Toy Qilduruldi
8) Qirghizistandiki Siyasi Kirizis Tüpeylidin, Sherqiy Türkistandin Qirghizistangha Qatnaydighan Yoluchilar Aptawuzliri Toxtutuldi
9) Ürümchi – Lan Zhou Néfit Torubbisidin Buyil 6 Ayda Xam Néfit Aqquzushqa Bashlaydu
10) Xitay Hökümiti Qazaq Yashlirinimu Ichki Ölkilerge Yötkeshke Bashlidi «dawami»

• 04/14  -   "Washington Waqti" Géziti: Beijing Musulmanlarni Chulwur Bilen Bashqurmaqchi   

2006 – yili 13- öktebir küni xotendiki bir qosh tilliq mekteptiki oqughuchilar mektep meydanida. Gerche Uyghurlar qanunda aptonomiye yürgüzgüchi millet bolsimu, ular hetta özlirining ana tilini ishlitshtinmu mehrum qaldurulmaqta. AFP «dawami»

• 04/13  -   Hoten Wilayitidin Yiligha Bashqa Yurtlargha Medikarchiliqqa Yolgha Sélinghanlarning Sani 200 Ming Adem Qétimdin Ashidu   

< Hoten geziti > ning 4 – ayning 11 – küni xewer qilishiche, bundin kéyin Hoten wilayitidiki her derijilik hökümet tarmaqliri, < éshincha amgek küchlirini bashqa yurtlargha yüzlendürüsh > digen namda yerlik déhqanlarni öz yurtliridin sürgün qilishni asasliq xizmet nishani qilidiken.«dawami»

• 04/13  -   Maralbéshi Nahiyeasining Yéza – Kenitliride Xitayche Yesliler Qurulushqa Bashlidi   

Xitay hakimiyiti, Uyghurlarning milliy ma’aripini Xitaylashturush qedimini tézlitish we Uyghurlargha qaratqan atsimilatsiye siyasitining ongushluq élip bérilishigha kapaletlik qilish üchün, Sherqiy Türkistanning yéza – kenitliride, «dawami»

• 04/13  -   Uyghurche Gézit-Jornallarni Toplayli   

Kahar Barat
Medeniyétimizni qutquzush we tereqqi qildurush paaliyetlérining ichidiki muhim wezipilerning biri yéqinqi zamada bolupmu 50- yillarghiche chiqqan barliq Uyghurche kitap, jornal we gézitlarni toplap arhiplashturushtin ibaret.  «dawami»

• 04/12  -   Wen Jiabaoning Ziyariti Arqiliq Xitay-Yaponiye Munasiwiitidiki 'Muz' lar Ériwatamdu?   

Xitayning bash ministiri Wen Jiabao 4 ‏- ayning 11 ‏- künidin bashlap Yaponiyini ziyaret qiliwatidu. Wén jyawbaw Yaponiyige kelgendin kéyin Yaponiye bash ministiri Shinzoabé bilen söhbetleshkendin bashqa, 4 ‏- ayning 12 ‏- küni, Yaponiye parlamintida nutuq sözlidi we Yaponiye padishahi akixito bilen körüshti. «dawami»

• 04/11  -   Xitay Hakimiyiti, < Pilanliq Tughut > dep Jar Séliwatqan Shu Künlerde, Qaghiliq Nahiyesidiki Déhqan Ayal Amine Ablet Biraqla 4 Gizek Tughdi   

< Tianshan tori > ning 4 – ayning 11 – künidiki xewiride körsütülishiche, Qaghiliq nahiyesining Xan’eriq baziridiki Mettursun Musaning ayali Amine Ablet, Allahning berikiti bilen Qurban heytning 2 – küni biraqla 4 gizek tuqqan, emma unung ayilisidikiler hökümetning,  «dawami»

• 04/09  -   Xitay Hakimiyiti, Qeshqer, Atush we Hoten Wilayetliridin Bir Milyon Yerlik Déhqanni Sirtqa Yötkeshni Pilanlimaqta   

< Xin hua axbarat tori > ning 4 – ayning 7 – küni xewer qilishiche, buyildin étibaren Sherqiy türkistanning jenobidiki Qeshqer, Atush we Hoten wilayetliridiki yerlik déhqanlarning heqsiz halda Xitayche ögünüshi üchün keng kölemde meblegh sélinidiken we . «dawami»

• 04/09  -   Gollandiyede Barin Inqilabining 17 – yilliqi we Peyghembirimiz Muhemmed Eleyhissalamning Tughulghan Künini Xatirilendi   

2007-yili 4- ayning 8 - küni Gollandiye Tilburg sheheri Turk yashlar teshkilatida Gollandiye Sherqi Türkistan Vaqfi we DUQ Yashlar komitétining orunlashturushi bilen Barin inqilabining 17- yillighini xatirlesh we peyghembirimiz Muhemmed (S.A.V ) eleyhissalamning tughulghan «dawami»

• 04/08  -   Atushta Diniy Zatlargha Siyasi Terbiye Kursi   

< Qizilsu géziti > ning xewer qilishiche, buyil 1 – ayda Pamir weqesi yüz bergendin buyan, Xitay hökümiti < Qizilsu Qirghiz abtonom oblasti > gha qarashliq barliq nahiye we yézilardiki diniy zatlarni türküm boyiche Atush shehrige yotkep kélip mejburi siyasi telim – terbiye kurslirigha qatnashturushqa bashlighan. «dawami»

• 04/07  -   Herqaysi Ellerde Barin Inqilabining 17 – yilliqi Xatirilendi!   

Öz xewirimiz: Dunyaning herqaysi elliride pa’aliyet élip bériwatqan Uyghur teshkilatliri, Sherqiy Türkistan milliy musteqilliq kürishining simowuligha aylanghan Barin inqilabining 17 – yilliqini türlük shekiller bilen dang’dughuluq halda xatirilidi.«dawami»

Resim Istiklal gezitidin

• 04/07  -   Ürümqi Poyez Istansisidiki Ishqa Orunlashturush Yermenkisi   

Uyghur qiz – yigitliri Xitay hakimiyiti teripidin < eshincha emgek küchi > dep qarilip Türküm – türkümlep Xitayning ichki ölkilirige mejburi ishkeshke iwetiliwatqan bügünki künde, Sherqiy Türkistanning herqaysi jayliridiki poyez istansisiliri Xitayning ichki ölkiliridin jan beqish üchün kelgen Xitay aqqunliri bilen tolup tashti. .«dawami»

• 04/06  -   Pamir Weqesining Tesiridinmu ?   

Uyghurlarda,< it, urghuchisigha amraq > deydighan bir maqal – temsil bar, Xitay mustemlikichilirining ortaq alahidiliki shuki, yumshaqbashliq qilip bozek bolghansiri shilleng’ge minimen deydu, meydengni kérip chiqip urup tursang, tillap tursang < way ghojam > deydu. .«dawami»

• 04/06  -   Xitay Hakimiyiti Sherqiy Türkistandiki Charwichilarni Yaylaqliridin Sürgün Qilishqa Hazirlanmaqta   

< Tianshan tori > ning 4 – ayning 5 – küni xewer qilishiche, Xitay hakimiyiti Sherqiy Türkistanning taghliq rayonliri we yaylaqlirigha bolghan kontirolliqini kücheytish meqsidide, yerlik charwichilarning 3 ten 2 qismini yaylaqlardin sheherlerge we déhqanchiliq rayonlirigha sürgün qilishni pilanlighan. .«dawami»

• 04/05  -   Barin Shehidlirimizning Ruhi Shad Bolsun !   

( Barin inqilabining 17 – yilliqi munasiwiti bilen )
Bügün, Sherqiy Türkistanning yéqinqi zaman milliy küresh tarixidiki eng mohim siyasi weqelerning biri hisaplanghan Barin dehqanlar qozghilingining 17 – yilliq xatire küni.«dawami»

• 04/05  -   Sherqiy Türkistanning Yéziliridiki Xitayche Kolliktip Toy Murasimliri   

Xitay hakimiyitining Sherqiy Türkistanda jiddi yolgha qoyuwatqan atsimilatsiye siyasiti peqet milliy ma’arip sahesi bilenla cheklinip qalghini yoq, Uyghur xelqining tarixtin buyan dawam qilip kelgen en – eniwiy örp – adetlirimu jiddi xewipke duch kelmekte. «dawami»

• 04/05  -   Qeshqerdiki Dehqanlarning Iqtisadi Kirimi Heqqidiki Körsetküch   

4 – ayning 5 – küni, < Qeshqer hökümet tori > da, Qeshqer wilayitidiki dehqanlarning 2000 – yilidin buyanqi iqtisadi kirimining tereqqiyat ehwali heqqidiki körsetküchler élan qilindi. «dawami»

• 04/05  -   Yekendin Yene 300 Uyghur Qizi Xitaygha Yolgha Sélindi   

< Ürümqi kechlik géziti > ning 4 – ayning 5 – küni xewer qilishiche, Yeken nahiyesidin yene 300 neper Uyghur dehqan qizi Turpan Poyez istansisidin Xitayning Shan Dong we Qing Dao ölkilirige yolgha sélinghan.  «dawami»

• 04/04  -   Ghulja Shehride, < 100 Künlük Qattiq Zerbe Bérish Kürishi > Jeryanida Qanuniy Jehettin Chare Körülgenler 33 Ming Adem Qétimdin Ashqan   

< Ili géziti > ning Ghulja sheherlik jama’et xewipsizlik idarisining sanliq melumatlirini neqil keltürüp xewer qilishiche, yéqinda ayaqlashqan < 100 künlük muqimliqni qogh’dash mexsus kürishi > jeryanida, «dawami»

• 04/03  -   < Aptonom Rayonluq Bixeter Nahiye Berpa Qilish Yighini > Chaqirildi   

< Tianshan tori > ning xewer qilishiche, 4 – ayning 2 – küni Ürümqide, < aptonom rayonluq bixeter nahiye berpa qilish qurulushigha rehberlik qilish guruppisi > ning 1 – qétimliq omomiy yighini chaqirilghan bolup, < aptonom rayonluq partikom > ning mu’awin sekritari we qoshunche «dawami»

• 04/03  -   Qeshqer Yéngisheher Nahiyesidin 560 Uyghur Qizi Xitaygha Yötkep Kétildi   

< Xinjiang géziti > ning 4 – ayning 3 – küni xewer qilishiche, peqet buyil 3 – aydin buyanla Qeshqer Yengisheher nahiyesidin Xitayning ichki ölkilirige 560 neper Uyghur qizi yötkep ketilgen bolup, ular Xitayning Shan Dong, Qing Dao qatarliq  «dawami»

• 04/02  -   Germaniyede Peyghembirimiz Hezriti Muhammetning Tughulghan Küni we Barin Inqilibining 17 – Yilliqi Xatirilendi   

Öz xewirimiz: 4 – ayning 1 – küni kechte, < Dunya Uyghur Qurultiyi > merkizi orgini, < Sherqiy Türkistan Informatsiyon merkizi > we Qurultay qarmighidiki < Yawropa Sherqiy Türkistan birliki > qatarliq teshkilatlar birlikte München sehridiki qurultay ishxanisida, söyümlük peyghembirimiz hezriti   «dawami»

• 04/02  -   Xitay Hökümiti Sherqiy Türkistanda Yerliklernimu Birla Perzent Körüshke Qistashqa Bashlidi   

Xitay hökümitining resmiy qanunida, Sherqiy Türkistanda Sheherlerdiki Uyghurlarning ikki, yezidikilerning bolsa 3 perzent körüshige ruxset qilinghan.  «dawami»

• 04/01  -   Sherqiy Türkistandiki Namratlarning 85 Pirsentidin Köpireki Jenobi Rayonlarda   

< Xinjiang geziti > ning 4 – ayning 1 – küni xewer qilishiche, < aptonom rayonluq partikom > ning sekritari Wang Le Quan, 3 – ayning 31 – küni Ürümqide chaqirilghan < aptonom rayonluq nopos we pilanliq tughut xizmiti yighini > da qilghan sözide,  «dawami»

• 04/01  -   Xitay Hökümiti, Qeshqer, Atush we Hoten Rayonliridiki Yerlik Xelqning Noposini Azaytishni Pilanlimaqta   

< Xinjiang geziti > ning xewer qilishiche, 3 – ayning 31 – küni Ürümqide chaqirilghan < aptonom rayonluq nopos we pilanliq tughut xizmiti yighini > da, her derijilik pilanliq tughut tarmaqlirining bundin keyin asasi xizmet nishanini Jenoptiki 3 wilayetning yeza – qishlaqliridiki ahalining noposini azaytishqa qaritishi lazimliqi otturigha qoyulghan.  «dawami»

• 04/01  -   Sherqiy Türkistanning Yéziliridiki Xitayche Kurslar   

Milliy ma’aripni Xitaylashturush jehette zor qedem basqan Xitay hakimiyiti, emdi asasi nishanini Sherqiy Türkistanning yeza – qishlaqliridiki yash Uyghur déhqanlirigha qaratti. «dawami»

• 04/01  -   Maralbeshi Nahiyeside Uyghur Yimeklikliri Musabiqisi   

< Xinjiang geziti > ning xewer qilishiche, 3 – ayning 27 – küni Qeshqerning Maralbeshi nahiyeside < 4 – nöwetlik milliy yimeklikler körgezmisi > ötküzülgen bolup, körgezmige, pütün nahiyening herqaysi yeziliridiki 120 neper Uyghur ashpez – nawaylar teripidin hazirlanghan 30 xildin artuq yimeklik qoyulghan. «dawami»

« dawami »