Buyil Sherqiy Türkistanda Toluqsiz Ottura Mektepni Püttürgenlerning Peqetla Yérimi Toluq Otturigha Qobul Qilinidu

< Xinjiang géziti > ning 5 – ayning 31 – küni xewer qilishiche, buyil Sherqiy Türkistan boyiche toluq otturigha imtahab béridighan oqughuchilarning omomiy sani 154 ming neper bolup, bulardin peqetla 84 ming nepiri toluq ottura siniplirigha qobul qilinidiken.

Xitayning ma’arip tüzümide toluqsiz otturini püttürgenlerning ali mekteplerge imtahan bérish salahiyiti bolmighini üchün, bu 84 ming neper oqughuchi oqushsiz qélip, baldur jemiyetke chiqip kétidu.

Xitay hökümiti buyil toluq otturigha oqughuchi qobul qilishta yengi belgilime chiqarghan bolup, Hökümetning < pilanliq tughut > siyasitigha emel qilip, birla perzent körgen we < pilanliq tughut sherep guwanamisi > alghan ayililerning perzentlirige 10 nomur qoshup bérilidiken.

Nöwette Sherqiy Türkistanda mewjut bolup turiwatqan we < azsanliq millet > tilida deris bérilidighan adettiki ottura mekteplerning sani 891 bolup, barliq ottura mekteplerning 47.12 pirsentini teshkil qilidu. Milliy Bashlanghuch mekteplerning sani 3329 bolup, 69.14 pirsentni teshkil qilidu.

Xitay hökümitining sanliq melumatlirigha asaslanghanda, nöwette sherqiy türkistandiki bashlanghuch mekteplerde oquwatqan azsanliq millet oqughuchilirining omomiy sani 1 milyon 600 minghga yeqin bolup, oqush yeshidiki balilarning bashlanghuch mektepke kirish nisbiti 97 pirsendin köpirek, emma, toluqsiz otura mektepke kelgende bu san 355 ming etrapigha chüshüp qalghan, yeni, toluqsiz ottura mektep oqush yeshidiki milliy balilarning aran 48.7 pirsenti mektepke kireligen, dimek, bashlanghuch mekteptin ottura mektepkiche bolghan ariliqta, milliy balilarning tehminen 3 ten 2 qismi oqushsiz qaldi digen gep, toluq ottura mektepke kelgende bu san tehimu töwenlep, 52 minggha chüshüp qalghan, yeni, bashlanghuch mekteplerde oquwatqan 1 milyon 600 minghga yeqin azsanliq millet perzentlirining aran 50 mingdin köpireki toluq otturida oqush imkaniyitige érisheligen, qalghanlirining hemmimi oqushsiz qaldi digen gep, sherqiy türkistanda her yili adettiki ali mektep we ottura tehnikomlargha ottura hisap bilen 60 ming oqughuchi qobul qiliniwatidu, bularning 20 minghga yeqinraqi azsanliq millet oqughuchiliri, toluq ottura mekteptin ali mektepkiche bolghan basghuchta yene milliy oqughuchilarning 5 ten 3 qismi oqushsiz qalidu. Manabu, sherqiy türkistanda bala dehqan, bala ishchi, bala itjaretchilerning köpüyüp kétishining tüp sewebi.