Qeshqer Shehride, Atalmish < Qosh Tilliq Sinip > Larda Oquwatqan Uyghur
Ösmürlirining Sani 13 Mingdin Ashti
Sherqiy Türkistanning Qedimiy paytexti Qehsqer, Xitay hakimiyitining
Uyghurlarni atsimilatsiye qilip yoqutush siyasitini ijra qilishtiki eng
asasliq nuxtilarning biri bolup, yeqinqi yillardin buyan Xitay hökümiti
ghayet zor maddi we adem küchi serip qilip, Qeshqer rayonida milliy
ma’aripni Xitaylashturush qedimini zor derijide tezletmekte.
Mesilen, < Qeshqer geziti > ning 5 – ayning 10 – künidiki xewiride
körsütülishiche, < aptonom rayonluq partikom > we < aptonom rayonluq xelq
hökümiti > teripidin 2004 – yili baharda, Uyghurlarning milliy ma’aripini
Xitaylashturushni asasiy meqset qilghan < qosh tilliq oqutush xizmitini zor
küch bilen ilgiri sürüsh heqqide qarar > élan qilinghan 3 yildin buyan,
Qeshqer shehri boyiche milliy ottura – bashlanghuch mekteplerde Xitay tilida
deris beridighan < qosh tilliq sinip > lardin 336 si qurulup, bu siniplarda
oquwatqan Uyghur oqughuchilarning sani 13 ming 293 neperge yetküzülgen,
sheher boyiche 900 mneper milliy oqutquchi mejburi halda Xitayche kurslargha
iwetilgen we bularning ichidiki 400 nepiri Uyghur oqughuchilargha Xitay
tilida deris berishke bashlighan.
Undin bashqa yene köpligen milliy ottura – bashlanghuch mektepler Xitay
mekteplirige qoshuwetilgen.
Bingtuanning 3 – dewiziyesining qomandanliq shitabimu Qeshqer shehrige
jaylashqan bolup, yerlikke tewe bezi milliy mekteplermu Bingtuan
qarmighidiki Xitay mekteplirige qoshuwetilgen.
5 – ayda bashlanghan < milletler ittipaqliqi eyi pa’aliyiti > jeryanida
Xitay hakimiyiti, < kelgüside Qeshqerde pütün Henzu baliliri bilen Uyghur
balilirining bir partida olturup oqushini emelge ashurush > digen sho’arni
kötürüp éhiqip teshwiq qilishqa bashlighan.
|