Germaniyede Milliy Qehrimanimiz Osman Baturning Shehit Bolghanliqining 56 – Yilliqi Xatirilendi

Yéqinda Germaniyening München shehridiki < Türk Ülkü Ocaqliri jemiyiti > de, Sherqiy Türkistan xelqining milliy oghlani, musteqilliq jengchisi we Kommunizimgha qarshi küreshning bayraqdari Osman Baturning Xitay mustemlikichiliri teripidin shehid qilinghanliqining 56 – yilliqi xatirilendi.

Germaniyede Yashawatqan Sherqiy Türkistanliq bir qisim Qazaq ziyalilirining uyushturishida teshkillengen bu qétimqi xatirilesh pa’aliyitige, Türk, Qazaq we Uyghurlardin bolup köp sanda kishi qatnashti.

50 – yillarning bashlirida Osman Baturni körgen we nöwette Germaniyediki Qazaq jama’itining aqsaqili hisaplanghan tetqiqatchi we Jornalist Hesen Oraltay ependi xatirilesh yighinida söz qilip, Osman Baturning küresh tarixi we shehid qilinish ehwali heqqide tepsili melumat bérip ötti.

Hesen Oraltay ependi, Osman Baturning peqet Qazaqlarningla emes, belki pütün Sherqiy Türkistan xelqining milliy qehrimani ikenlikini, unung pütün hayatining, kommunizimgha, mustemlikichilikke we milliy zulumgha qarshi küresh bilen ötkenlikini, shunga, unung inqilawiy rohigha warisliq qilish we unung qehrimanliq ish – izlirini xatirilep turushnung, pütün Sherqiy Türkistan xelqining, jümlidin yashlirining bir milliy burchi ikenlikini eskertip ötti.

< Sherqiy Türkistan Informatsiyon Merkizi > ning reyisi Abdujélil Qaraqash ependige wakaliten bu qétimqi xatirilesh pa’aliyitige qatnashqan Perhat Yorungqash ependimu söz élip, nöwette kommunist Xitay hakimiyitining Sherqiy Türkistandiki Uyghur, Qazaq, Qirghiz qatarliq yerlik milletler otturisida sün’i bölünüsh, ittipaqsizliq we düshmenlik peyda qilish üchün pütün küchi bilen tiriship kéliwatqanliqini, Sherqiy Türkistan xelqining nöwette élip bériwatqan milliy musteqilliq kürishini, < Uyghur milletchilikining ipadisi > dep tetür teshwiq qilip kéliwatqanliqini eskertip ötti we özini < Men Sherqiy Türkistanliq > dep qarighan her qandaq kishining, bu göher ziminni Xitay mustemlikisidin qutuldurush kürishige qatnishish mejburiyitining barliqini bayan qildi.

Osman Batur 1890 – yili Sherqiy Türkistanning Altay rayonida tughulghan bolup, eyni chaghdiki 3 wilayet milliy inqilabining asasliq rehberlirining biri idi.

Osman Batur, 1941 – yilidin 43 – yilighiche Guomindang hökümitige qarshi partizanliq urushigha qomandanliq qilghan, 43 – yili Altay wilayiti Milliy armiye teripidin azat qilinghandin kéyin, Osman Batur 3 wilayet hökümiti teripidin Altayning waliliqigha teyinlengen idi.

1949 – yili 10 – ayda Kommunist Xitay Sherqiy Türkistanning ishghal qilghandin kéyin, Osman Batur 50 minggha yeqin Qazaq xelqighe rehberlik qilip, Xitay armiyesige qarshi qoralliq qozghilang kötergen, unung bu milliy herikitige Qumul rayonidiki Uyghurlarmu keng kölemde ishtirak qilghan idi.

Osman Batur 1951 – yili 4 – ayda Gansuning Gazköl etrapida Xitay kommunistik armiyesige qarshi urush qiliwétip bexitke qarshi esirge chüshüp qalghan we 1951 – yili 4 – ayning 29 – küni Ürümqige élip kélinip Xitay armiyesi teripidin weh’shilerche shehid qilinghan idi.