Germaniyening
Miyonhin shehride yashap kéliwatqan
Uyghurlardin Rexi ependi we unung
ayali Reyhangül xanimlar, sheherlik
poyiz istansisining udulida,
« dawami
»
Dunya
Sahiye Teshkilati her yilning
5-ayaning 31-künini Xelqaraliq Tamaka
Chekmeslik küni dep bikitken bolup, bu
yilqisi 19-qétimliq „Xelqaraliq Tamaka
Chekmeslik Küni“ hisaplinidu. Shu
munasiwet bilen töwendiki tamaka
chikish bilen munasiwetlik sanliq
melumatlarni tordashlargha sundum.
Muhammet Emin
« dawami
»
Nörwegiyadiki
eng nopuzluq gézitlerdin biri bolghan
Often Posten gézitining 29 chisladiki
xewride <XITAYNING BESIMI ....>
serlewhilik maqala élan qilinghan
bulup,
« dawami
»
Yéqinda, < ETIC –
Uyghur Tetqiqat Merkizi > ning mesul
xadimi jornalist Enwer ependining
teshebbusi we orunlashturushi bilen, .
« dawami
»
Ötken jüme küni, < ETIC
– Uyghur Tetqiqat Merkizi > bilen <
Yawropa Türk Fediratsiyoni > ning
Karlsruhe shöbisi birlikte, Sherqiy
Türkistan we Uyghurlarning omomiy
weziyiti heqqide mexsus ilmiy söhbet
yighini uyushturdi.
« dawami
»
Xitay bilen Yawrupa
birleshmisining kishilik huquq söhbiti
Awstiriyening paytexti Viyanada
axiralshti
« dawami
»
Xinjiang
xewer torbéting xewer qilishiche.
5-ayning 26-küni seher waxti saat
01.05 minut ötkende Ürümchidin Atushqa
qarap yolgha chiqqan yulichilar we yük
tushuydighan poyiz atush shehrige 33
kilométir kélidighan badan bikitidin
kalkün aptitige ucharap wagun üzülüp
ketken..
« dawami
»
2005
– yili 1- iyul küni, Xitay reisi Hu
jintao bilen Rusiye prézidénti putin
krémlin sariyida. AFP
« dawami
»
Xelqara
kechürüm teshkilatining seyshenbe küni
élan qilinghan yilliq dokilatida
Xitayning kishilik hoquq xatiriside
héchqandaq bir ilgirileshning
meydangha kelmigenliki sewebidin,
mezkür teshkilatning, yawrupa
ittipaqidin
« dawami
»
Öz muxbirimiz Ayat
xewiri: Tüngün kech Iranning Tabriz
shehride Azeri Türkler mustteqilliiq
namayishini bashlighan. Hazir 1
milyondin artuq namayishchi kochigha
chiqqan bolup Iran saqchiliri bularni
teqip astigha alghan. Weqe bolghan
rayonda pütün
« dawami
»
5 – ayning 20 – küni,
Germaniyediki bir qisim Uyghur
ziyalilirining teshebbusi we < Sherqiy
Türkistan informatsiyon merkizi > ning
pirezidenti Abduljelil Qaraqash
ependining maqullishi bilen, < ETIC –
Uyghur Tetqiqat Merkizi >
Germaniyening München shehride quruldi.
« dawami
»
Xelqaraliq
kishilik hoqoq teshkilatliri, Xitay
metbuatliri teripidin < tömur ayal >
dep atalghan Germaniye bash ministiri
we Germaniye Hiristiyan demokrat
partiyesining reyisi Angela Merkel
xanimning bu qétimqi Bei Jing
ziyaritige umid qarimaqta.
« dawami
»
Xitay
tashqi ishlar ministiri Li Zhaoxing
15-may küni Shanghai hemkarliq
teshkilati tashqi ishlar
ministirlirining shangheyde échilghan
yighinigha qatnashqili kelgen Rusiye
tashqi ishlar ministiri Sergey lawron
bilen . AFP
« dawami
»
Yéqinda Xitay dölet
tereqqiyat we islahat komitéti bu yil
aliy mektep püttüridighanlarning az
dégende 60% ining ishsiz
qalidighanliqini melum qilghan.
« dawami
»
Bügün, Xitay xelqi
üchünla emes, belki Sherqiy Türkistan
xelqi üchünmu eghir balayi – apetlerni
élip kelgen, shundaqla Uyghur
xelqining milliy mediniyitini
éghir
xaniweyranchiliqqa uchratqan atalmish
< Poroltariyat mediniyet zor inqilabi
> ning 40 yilliq xatire küni.
« dawami
»
Hörmetlik radio
anglighuchilar, yahshimu siler, men
istansimiz muhbiri Reyhangül Dhupur,
Yéqinqi mezgillerdin buyan, Xitayning
bezi ichki metbuatlirida we asasliq
tor betliride, Xitayning ichki
ölkiliride turiwatqan Uyghurlar
heqqide, arqa – arqidin selbi
maqalilar élan qilinmaqta,
« dawami
»
Roz-Mohammed
Goper
Yéqinqi künlerde yene shu Uyghurlar
heqqidiki kishining könglini perishan
qilidighan xewerler Merkizi Asiyadin
tarqiliwatidu. Qazaqistan we
Qirghizistan hükümetlirining xelqara
qanunlargha boy sunmay, bir tereptin
öz tewelikide yashawatqan
Uyghurlarning insaniy heq hoquqlirigha
ziyankeshlik qiliwatqanliqi,
« dawami
»
2006-05-13 – küni saet
11 de Özbekistan ERK partiyisining
orunlashuturishi bilen Norwegiyede
Endijan weqeside shéhit bolghanlarni
eslesh we Özbekistan perzinti Islam
Kerimopning Özbekistan xelqige
yürgüzüwatqan sotsiyalizimni endize
qilghan déktaturluq tüzümige bolgan
naraziliqini ipalidilesh yüzsidin bu
qétimqi namayishni élip bardi.
« dawami
»
10-may
Ürümchi waqti 5:30 ötkende
Ürümchiidiki eng chong top sétish
orunliridin biri bolghan Hua Ling top
sétish bazirigha tuyuqsiz ot ketken.
<<Xijiang Sheherliri>> gezitining
xewer qilishiche,
« dawami
»
Sabiq
char rusiye impériyisi 19-esirdiki
uyghurlarning milliy musteqilliq
qozghilangliri we bu qozghilanglar
netijiside meydangha kelgen Ili
sultanliqi, qeshqeriye dölitining
yoqitilishi bilen munasiwetlik bolsa,
« dawami
»
5
- ayning 6 - 7 künliri Gérmaniye
Frankfurt shehrining Königstein digen
yeride, „ Xelqara Insanheqliri
Teshkilati“ ning yilliq yighini
échildi..
« dawami
»
Uyghur Amerika
birleshmisining xewer qilishiche,
Amerika hökümiti bügün Guentanamoda
tutup turuluwatqan Uyghurlarning
beshini guentanamodiki herbiy türmidin
qoyup bergen.
« dawami
»
2002-yili
Iyulda, Xitay saqchisi bir torxanini
tekshérmekte. Xitay hökümiti nurghun
pul xejlep intérnétni tosush arqiliq,
xelqning erkin torgha chiqishigha
tosqunluq qilmaqta. AFP
« dawami
»
Korash Atahan: Apiril
aylirining kishige xushalliq we umid
ata qilidighan bu künliri
Gérmaniyegimu yétip keldi. Etrapta
chang keltürüp sayrawatqan pesil
qushlirining yéqimliq awazi kishining
yürek tarisini titiritetti.
« dawami
»
Merkizi Parizhdiki
chégrisiz muxbirlar teshkilati
seyshenbe küni doklat élan qilip,
Xitayning ipade erkinliki xatirisini
tenqid qildi we Xitayni asiyadiki "dimukratiye
gewdisining rak késili", dep eyiblidi.
« dawami
»
Qirghizistan amanliq
dairiliri teripidin bu yil 3 - ayda
tutup qélinghan Ismail qari isimlik
bir Uyghur musapiri xiyalgha
qayturulush xewpige duch kelmekte.
« dawami
»
Özbekistan hökümiti
düshenbe küni, Özbekistandiki ataqliq
kishilik hoquq paaliyetchisi we
Özbekistan kishilik hoquq jemiyitining
reisi Ezemjan Fermanofni saxtipezlik
qilmishi bilen qolgha alghanliqini
bildürdi. Lékin fermanofning
qollighuchiliri,
« dawami
»
Merkizi Londondiki
xelqara kechürüm teshkilati seyshenbe
küni élan qilghan Qazaqistan dairiliri
teripidin tutup turuliwatqan we
Xitaygha qayturulush mumkinchiliki
bolghan Yüsüp Qadir Toxti we Abduqadir
Sidiqlar heqqidiki bayanatida,
« dawami
»
Yéqinda Uyghur élidiki
jungghar oymanliqining sherqigha
jaylashqan kömürlükte 68 milyard 500
milyon tonniliq kömür bayliqi bayqaldi.
Xitay mutexessisliri buning Xitay
boyiche eng chong kömürlükke
aylinidighanliqini bildürdi..
« dawami
»
Xelqara jemiyet Iran
yadro pilanining tereqqiyatidin jiddiy
endishe qiliwatqan bir chaghda, Uyghur
aptonom rayoni partkomining sékritari
Wang Lequan Iranni ziyaret qilip,
« dawami
»
<Merkizi agentliq
muxbiri Linyulining Berlindin 3 -
aprel yollighan telegrammisi>
Zhongguoluq ishpiyonlarning Gérmaniye
chégrisi ichide mexpiy herketliri
sézilgendin kéyin, Gérmaniye
bixeterlikni qoghdash orunliri
Zhunghuoluq ishpiyonluq xadimlirigha
bolghan qattiq tekshürüshni kucheytti
« dawami
»
Türkmenistan prézidénti
seper murat niyazof béyjingni ziyaret
qiliwatqan bir chaghda, Xitay hökümiti
bilen Türkmenistan Uyghur
musteqilliqini telep qilidighan
Sherqiy Türkistan küchlirige qarshi
kélishim imzalidi. Xitay metbuatliri
bu kélishimni Türkmenistan bilen Xitay
térrorluqqa qarshi birlikte küresh
qilishke qoshuldi, dep xewer qilghan.
« dawami
»
2006-yili 25-mart (Shénbé)
Australiye Shérqiy Türkistan Jemiyiti
Jenubi Austrlianing paitehti Adelaide
sheherining Albarda Sport hem ijtimai
kulubida 2006- yilliq Nowruz bayrimini
tentenilik halda qarshi élip, 300 din
artuq kishi qatnashqan Nowruz
kechiligi ötküzdi.
« dawami
»
Xitayning tashqiy
périwut omumi zapas miqdari bu yil 2 -
ayning axirlirighiche 853 milyard 700
milyon dollargha yétip, tunji qétim
dunya boyiche eng köp tashqiy périwut
zapisigha ige Yaponiyidin éship ketti.
« dawami
»
3-ayning
21 - 22 - künliri Rusiye prézidénti
Wladimir Putin Xitayni ziyaret qilip,
Rusiye yili paaliyitige qatnashti
hemde Xitay dölet reisi Xu jintaw
qatarliqlar bilen söhbetler ötküzdi
« dawami
»
Öz
xebirimiz: Shiwetsiyede yashawatqan
Uyghur jamaiti 2006 yilliq nowruz
bayrimini 25-mart küni? payteht
Stockholmgha yighilip qizghin
tebriklashti.
« dawami
»
Bügün,
< Xelqara Tibirkuloz késellikining
aldini élish küni >, Tibirkuloz
késelliki nöwette Sherqiy Türkistan
xelqining salametlikige xewip
yetküziwatqan eng jiddi mesililerning
biri.
« dawami
»
1982-yili
Dunya Sehiye Teshkilati (WHO) her yili
3-ayning 24-kunini "Helqaraliq
Tibirkuloz Kuni" qilip biketken bolup,
tibirkuloz (tuberculosis, ½áºË²¡)
kisilini dunya miqyasida yoq qilish
uchun kop tirishchanliqlarni ilip
barghan,
« dawami
»
Xitay
dairiliri Uyghur aptonom rayonining
yéngi nopus statistikisini élan qildi.
Tengri tagh torining uchuridin
qarighanda, 2005 - yilining axirigha
kelgende Uyghur aptonom rayonining
daimiy turushluq nopusi 20 milyon 135
minggha, Ürümchi shehirining nopusi
ikki milyon 333 minggha yetken.
« dawami
»
Ürümchi
shamalbaghda, yeni ittipaq yoli bilen
yenen yolining otturisidiki töpilikke
jaylashqan yol üstide, bir - ikki
ming kishilik mazar bar.
« dawami
1) Ibrahim Tursun
( 20 yash, Hoten Keriye Kökyardin,
2005 – yili 7 – ayning 8 – küni
Ürümchi Sen shi hangzi ayaq talla
bazirining arqisidiki binadin tutup
kéttilgen, ununggha, diniy telim
alghan talip dep guna artilghan, hazir
Ürümchi Nenguan saqchihanisida
tutupturulmaqta )
« dawami
»
< Sherqiy Türkistan
Informatsiyon merkizi >, 1996 – yili 6
– ayning 1 – küni Germaniyening
München shehride qurulup qanuniy
salahiyetke érishken axbarat we xewer
– uchur merkizidin ibaret.
« dawami
»
Gérmaniyede
tughulush nisbitining yildin – yilgha
töwenlep bérishi, nemis xelqini
endishilendürmekte, Gérmaniyening eng
köp tirajliq < Bild > gézitide élan
qilinghan bir maqalide, < yene 12
ewlattin kéyin Némis xelqi yoqap
kétishi mumkin > digen qarash
otturigha qoyuldi.
« dawami
»
ETIC
xewiri:Xitay hakimiyitining Sherqiy
Türkistan xelqighe qarita mejburi <
pilanliq tughut > siyasitini yolgha
qoyushta uzun yillardin buyan anilarni
xuddi jinayetchilerdek
doxturxanilargha yalap apirip
qursughidiki balini mejburi éliwetish,
« dawami
»
ETIC ning alghan
melumatigha qarighanda, birqanche
kündin buyan Ili deryasi wadisida
toxtimay dawam qiliwatqan shiddetlik
qaraboran, Ghulja shehri we bezi
nahiyilerde arqa – arqidin ot
apitining kélip chiqishigha sewepchi
bolghan. « dawami
»
< Xinhua axbarat tori >
ning 3 – ayning 13 – küni bergen
xewiride körsütülishiche, Xitay
hökümiti Qaramay nefitlikining yilliq
xam nefit ishlepchiqirish miqdarini
2010 – yiligha barghanda 20 milyon
« dawami
»
< Xinhua axbarat tori >
da körsütülishiche, Xitay hökümiti <
11 – besh yilliq pilan > mezgilide,
Sherqiy Türkistandiki ayrudurumlarning
sanini 18 ge, yoluchi toshush
miqdarini 10 milyon kishige, yük
toshush miqdarini 133 ming tonnigha
yetküzüshni pilanlighan.
« dawami
»
< Xinhua axbarat tori >
da xewer qilinishiche, birqanche
kündin buyan Ürümchidiki hökümet
tarmaqliri türlük paaliyetlerni
uyushturush arqiliq, Wang Luobingning
wapatining 10 yilliqini xatirileshke
bashlighan we hette unung üchün mehsus
pochta markisi bésip tarqitilghan.
« dawami
»
< Xinhua axbarat tori >
ning 3 – ayning 10 – küni Ürümchidin
bergen xewiride körsütülishiche, mushu
ayning 8 – küni 18.20 etrapida,
Ürümchi Poyiz istansisidin qozghulup
yolgha chiqqan 41012 – qetimliq yük
poyizi,
« dawami
»
Kommunist Xitay
hakimiyitidin buyan Sherqiy
Türkistanda ikki hökümet mewjut bolup
keldi, biri - atalmish < Aptonom
rayonluq xelq hökümiti >, yene biri -
< Ishlepchiqirish Qurulush Bingtüeni
>. « dawami
»
Jiger
Yallughi bolsa eng köp uchiraydighan
yuqumluq kisellerning biri bolup,
jiger yallughini keltürüp chiqarghan
virusning oxshimasliqigha asasen A, B,
C, D, E tiptiki jiger yallughi dep 5
turge bolunidu.
« dawami
»
Sherqiy Türkistandiki
diniy zatlarning Xitay hakimiyitining
éghir ziyankeshlikige uchrap
kéliwatqanliqi heqqide, istansimiz
deriktori Perhat Yorungqashning
Germaniyede siyasi panahliq tilep
turiwatqan Abitjan Damollam bilen
ötküzülgen söhbitining emiliy ehwalini
anglaysiler
Xitay
hökümitining perwasizliqi, sehiye
sahelirining bihotliqi, dawalash we
aldini élish ishlirining palech we
sewiyesizliki, shundaqla ajritilghan
mebleghning yetersizliki … qatarliq
amillar, « dawami
»
Kommunist Xitay
mustemlikisi astidiki Sherqiy
Türkistan Rayonida, hökümet
Emeldarliri we Memuri Xadimliri ichide
parixorluq, xiyanetchilik
hadisilirining ewij élip ketkenliki
hemmige ayan bolup kéliwatqan bir
mesile.
« dawami
»
< Xinjiang Iqtisat
Geziti > ning xewer qilishiche,
Sherqiy Türkistanda Uyghurlar
merkezliship olturaqlashqan namrat
jenobiy rayonliridiki yerlik xelq
ichide Tughulush nisbitining éship
bériwatqanliqi, Xitay hakimiyitini
qattiq chöchütken.
« dawami
»
< Tianshan axbarat tori
> ning 3 – ayning 8 – küni bergen
xewiride körsütülishiche, Nöwette <
Memliketlik Xelq Qurultiyi > gha
qatnishiwatqan Qorchaq reyis Ismayil
Tiliwaldi Beijingda qilghan sözide,
« dawami
»
1 ) Dunyada mewjut
bolup turiwatqan terilghu yerning
igilirining peqetla bir pirsenti ayal.
« dawami
»
Eydiz
kisili virusi bilen yuqumlanghan
ayallarning künsayin köpiyishi
kishilerning diqqet étibarini
qozghighan bolup, ayallar we qizlarni
téximu köp eydiz kisili we HIV
bilimlirige ige qilip,
« dawami
»
Sherrqiy
Türkistanliq Xanim ? Qizlarning
Bayrimini Qutluqlaymiz !
Bügün, 8 - mart Dunya Ayallar Bayrimi,
bu munasiwet bilen, « dawami
»
< Dunya Geziti > ning
xewer qilishiche, peqet buyil 1 –
aydila Iran Xitayni 1 milyon 900 ming
tonna xam nefit bilen teminligen we bu
arqiliq Iran, Xitayni nefit bilen
teminleydighan eng chong döletke
aylanghan.
« dawami
»
< Germaniye Dolqunliri
> radiosining Xewer qilishiche, ötken
yili Yawropa birlikige eza 25 dölette
bayqalghan 700 xildin artuq xeterlik
buyumning yerimi Xitay teripidin
ishlepchiqirilip türlük qanunsiz
yollar arqiliq kirgüzülgen süpetsiz
mehsulatlar bolup,
« dawami
»
Xitayning ichki
ölkiliridiki yerlik hakimiyetler
iqtisatni tereqqi qildurup, Xitay
xelqining turmush sewiyesini yoquri
kötürüshni birinchi orungha qoyuwatqan
bügünki künde,
« dawami
»
Sherqiy Türkistanda
Xitay köchmenlirining sanining shiddet
bilen köpüyishige egiship, bu
ziminning heqiyqi igiliri hisaplanghan
Uyghur xelqining öz tupriqida azsanliq
orungha chüshüp qalghanliqi bir
emiliyet.
« dawami
»
"8-mart" xelqara
xanim-qizlar bayrimining dunyagha
kelgenligining 96 yilliki munasiwiti
bilen Uyghur xanim-qizlarning
bayrimini qizghin tebrikleymen. Allah
silerge uzun ömür ata qilghay,
güzellik mengü silerge yar bolghay!!
« dawami
»
Yéqinqi yillardin buyan
chetellerde yashawatqan bir qisim
Uyghurlar ichide Xitay teripidin
ishlepchiqirilghan xilmu – xil
oruqlitish dorilirini qollunush
ehwalliri bir qeder omomliship qaldi,
« dawami
»
Uxlawatqanda nepes
toxtap qilish (Sleep Apnea) bolsa
nahayti köp uchiraydighan bir xil
kisellik bolup, bezide nahayti éghir
aqiwetlerni keltürüp chiqiridu.
Amirkida texminen 15 miliyundin 20
miliyun ademde bu xil kisellik bolup,
« dawami
»
< Tian shan axbarat
tori > ning 3 – ayning 6 – küni bergen
bir xewiride, < kelgüsini közde
tutqanda, ichki ölkilerdiki terilghu
yerler üzlüksiz aziyip beriwatqan
ehwal astisa, Xinjiangda yengi
terilghu yerlerni berpa qilishning
yoshurun küchi nahayiti zor,
« dawami
»
< Xinhua axbarat tori >
ning bir xewiride, nöwette Sherqiy
Türkistanda mewjut bolup turiwatqan
atalmish < ishlepchiqirish qurulush
armiyesi > ning herqaysi dewiziyeliri
qarmighidiki 58 tüen – meydanining
mehsus chegra boylirigha
yerleshtürülgenliki bayan qilindi,
« dawami
»
Uyghur
xelqi teripidin < Pelek Shahi > dep
atalghan ataghliq dawaz Adil Hushur,
nöwette Beijingda chaqiriliwatqan <
memliketlik xeliq qurultiyi > ning
muzakire yighinida pikir bérip, oqush
chiqimlirining heddidin tashqiri
éghirliqi tüpeylidin, Sherqiy
Türkistanda universitet
oqughuchilirining intayin qiyin
ehwalda qalghanliqini otturigha
qoyghan.
« dawami
»
Öz xewirimiz: 1935 –
yilidin buyan Saudi Erebistanda yashap
kelgen wetenperwer, meripetperwer
diniy ölima, mehshur jamaet erbabi
Abdulqadir Ibrahim Türkistani 3 –
ayning 6 – küni chüshten kéyin mekke
shehride 94 yeshida wapat boldi.
« dawami
»
2005-yili 7-ayning
5-küni Qazaqistan prézidénti Nursultan
Nazarbayef Xitay dölet reisi xu jintaw
bilen shangxey hemkarliq teshkilati
yighinida. AFP
« dawami
»
3
– ayning 5 – küni ( yekshenbe )
Germaniyidiki yüzligen Uyghur
jamaitining ishtirakida ötküzülgen bu
saylam, toluq dèmokratik
pirinsiplargha asaslanghan halda èlip
bèrildi.
« dawami
»
Yéqinda Sibriidiki
Tomsk uniwérsitétining proféssori
éwgéniy Sawkowich wladimirowichning "shangxey
hemkarliq teshkilati ramkisi astidiki
Uyghur mesilisi" namliq ilmiy maqalisi
shu uniwérsitét teripidin élan
qilinghan.
« dawami
»
Xitay dairiliri Uyghur
élining Ili derya wadisini échish
ishliri üchün 12 milyard 900 milyon
yüen meblegh ajratqan.
« dawami
»
Yéqinda kanadadiki
Uyghur ziyaliysi we siyasi paaliyetchi
Ghulam ependi "millitimiz axirqi
nepisini éliwatidu" namliq maqalisini
élan qildi. U bu maqalida Xitay
dairlirining Uyghur mektepliride
Uyghur tilida ders ötüshni
chekligenlikining mahiyiti we buning
Uyghurlargha élip kélidighan
aqiwetlirini yorutup bérishke
tirishqan.
« dawami
»
Reyhangül
Hupur ( Germaniye )
8 – mart dunya ayalliri bayrimi
yeqinlishiwatqan shu künlerde,
wujudumni mürekkep tuyghular chirmap
aldi.
« dawami
»
1995-yili Uyghur Ilide
tunji qétimliq EYDIZ kisili virusi
yeni HIV bilen yuqumlanghuchi
bayqalghandin 2005-yilining axirgha
qeder bolghan qisqighina 10 yil ichide,
Uyghur Ilidiki EYDIZ kisili virusi
yeni HIV bilen yuqumlanghanlarning
sani ademni chochutkidek suret bilen
iship, tizimliktiki sani 11300 ge
yetken.
« dawami
»
Xitay Parlamentidiki
Sherqiy Türkistanliq qorchaq wekiller
Uyghur xelqining wekili emes, eksiche
Sherqiy Türkistan xelqighe zulum
séliwatqan mustemlikichi hakimiyetning
sadiq ghalchiliridin ibaret !
« dawami
»
Ili deryasi boyidiki
bir mehellide Gülshen isimlik
kélishken, emma bextsiz bir Uyghur
ayal olturidu. Buningdin bir nechche
yil ilgiri iri zeherge xumar bölüp
qalghan we ölüp ketkendin kéyin,
Gülshenning ailiside tört tamdin
bashqa héchnime qalmaydu. U ikki
balisini élip, eski tüski nersilerni
yighish arqiliq kün ötküzidu.
« dawami
»
Gerche Kommunist Xitay
hakimiyiti, ichki jehette Uyghurlar
bilen Xitaylargha nisbeten periqlim
muamile qilip kelgenlikini we türlük
étibar bérish siyasetliri arqiliq
Xitay aqqunlirini qisqa waqit ichide
bay qilip,
« dawami
»
BBC de élan qilinghan,
< Nime üchün Xitay shunche mohim ? >
digen maozuda élan qilinghan maqalida,
Amerika Niyotun Uniwersititidiki
Dr.Ceng Rui Sheng ependining sözi
neqil keltürülüp,
« dawami
»
Esli Sheriqi Jenubi
Asiyadin bashlinip, kéyin Orta Asiya,
Gheribi Asiya we Asiyaning bashqa
jaylirigha tarqighan, andin
Yawropadiki bir qisim dowletler bilen
Afriqigha kéngiyip, « dawami
»
Germaniyede pa'aliyet
élip beriwatqan < Yawropa Sherqiy
Turkistan Birliki > teshkilati
rehberlik heyiti muzakire qilish
arqiliq, mezkur teshkilatning 15 -
qetimliq omomiy saylimini 2006 - yil 3
- ayning 5 - kuni ( yekshenbe )
chaqirishni qarar qildi. « dawami
»
< Germaniye Dolqunliri
> Radiyosining xewirige qarighanda,
2005 – yili Germaniye bilen Xitay
otturisidiki sodida Gérmaniye eghir
ziyan tartqan. Gerche 1999 – yilidin
2004 – yiligha qeder Gérmaniyening
Xitaygha qilghan ekisport miqdari
ottura hisap bilen 23.1 pirsent éship
barghan bolsimu, « dawami
»
Engiliye BBC'ning 2 –
ayning 27 – küni bergen bir xewiride,
Xitayning nöwettiki herbiy küchi
heqqide toxtulup, Xitayning hazir 2
milyon 300 eskiri, 2000 urush
ayrupilani, 100 din artuq urush
paraxoti we 100 din artuq
bashqurilidighan bombisi barliqi qeyt
qilinip shundaq dep körsütülgen:
« dawami
»
Sherqiy türkistan xelqi
tömür yol leniyesi we poyizni
kommunist Xitay hakimiyitining Sherqiy
türkistangha Xitay köchmini
yötkeydighan we Sherqiy türkistandin
talan – taraj qilinghan maddi
bayliqlarni Xitaygha toshuydighan
asasliq waste dep qarap kelgen idi.
« dawami
»
Gerche germaniye tashqi
ministirining bu qetimqi Xitay
ziyariti jeryanida, Kishlik hoqoq
mesilisining otturigha qoyulup –
qoyulmighanliqi heqqide chetel
metbuatlirida hazirgha qeder eniq bir
melumat bolmisimu,
« dawami
»
ETIC'ning alghan
xewirige qarighanda, Ürümchi sheherlik
hökümet, 2008 – yilining axirigha
qeder kona salahiyet guwanamilirining
hemmisini yengisigha almashturup
bolush heqqide qarar alghan hemde
hazirdin etibaren ilgiriki salahiyet
guanamilirini yengisigha
almashturushqa bashlighan.
« dawami
»
1) Sherqiy Türkistan
Informatsiyon Merkizining Bayanati:
2) Xitay, 3 – Dunya Ellirining
Bashpanahi Emes, Belki Ularning Qaqti
– Soqti Qilghuchisidur
3) Angela Merkel Xanimning Yéngi
Hökümiti We Gérmaniyediki Uyghur
Teshkilatlirining Ehwali
4) Xitayning Germaniyedin Kütken Qoral
– Yaraq Émbargosini Emeldin Qaldurush
Heqqidiki Ümidi Sugha Chilashti
5) ETIC ning, Metsalihan Ehmet we
Qurban Niyaz !Qatarliq Ikki Milliy
Munapiqning Aqiwiti Heqqide Bergen
Xewiri Xitay Metbuatliri Teripidin
Toghrilandi
6) Germaniye Parlamentida Uyghurlar
Mesilisi
7) Xitay Höküpmitining élan Qilishiche,
Kéyinki 10 yil Ichide 50 Neper Sadiq
Kommunist Milliy Küreshchiler
Teripidin < Milliy Munapiq > dep
jakalinip öltürülgen
8) Keyinki 5 yil ichide Sherqiy
Türkistangha 1 Milyondin Artuq
Chetellik We 54 Milyondin Artuq Xitay
< Sayahetchi > Kirgen
9) Uyghur Mektepliride Qalaymiqan Heq
Elish Hadisiliri Köpeygenn
Yéqinda
xitayda, uyghur élini öz ichige alghan
xéy lungjyang, lyawning, ichki
mongghul we guangshi qatarliq 16
ölkining yéza rayonlirida maarip
mesilisi heqqide mexsus tekshürüsh
élip bérilghan. Tekshürüsh netijisidin
melum bolushiche, mezkur ölkilerning
yézilirida, maarip chiqimi mesilisi
tüpeylidin,
« dawami
»
Hörmetlik Qerindashlar,
< Sherqiy Türkistan Informatsiyon
Merkizi > teripidin tesis qilinghan <
Uygur – TV > si barliq hazirliqlirini
tamamlap yéqinda sinaq teriqiside
purogram tarqitish aldida turmaqta,
shunga sizlerni < Uygur – TV > si
heqqide qisqiche melumatqa ige qilish
meqsidide ushbu uhturushni tarqattuq:
« dawami
»
Diyabit kisili yeni
qent siyish kisili yaki TANGNIAOBING
diginimiz bedendiki insulin yeni
YIDAOSU dep atalghan ashqazan asta
bizide ishlep chiqirilidighan bir xil
hormunning kemliki yaki yiterlik
xizmet ötiyelmesliki sewibidin kilip
chiqqan kisellik bolup, adette ikki
chong turge bolinidu. « dawami
»
Amérika
dölet mejlisi ezasi Kristofér Smis
charshenbe künidiki guwahliq bérish
yighinida qilghan sözide, Yahoo,
Google, Microsoft we Cisco qatarliq
intérnét shirketlirining Xitay
hökümitining siyasiy öktichilerni , « dawami
»
Ana-balilarning
hoquq-manpeetining kepallikke ige
qilinishi bir döwletning tereqiyat
sewiyisini körsitip béridighan muhim
ölchem. Biraq wetinim Uyghuristandiki
sansiz anilar we balilar bu ölchemdin
tolimu yiraq ..« dawami
»
1) Ottura Asiya
Jumhuriyetliride Yashawatqan Uyghur
Muhajirlirining Nöwettiki Omomiy
Weziyiti
2) Rabiye Xanimning Heqqaniy Telepliri
We Xitayning Uyghurlargha Qaratqan Tüp
Siyasiti Heqqide
3) Yawropa Birliki Musapirlar
Siyasitini Birlikke Keltürüshni Qarar
Qildi
4) Sherqiy Türkistanning Yilliq Xam
Néfit Ishlepchiqirish Miqdari 300
Milyon Tonnidin Ashti ..
5) Bingtüenning Kelgüsi Xetiri
6) Uyghur Yashliri Ichidiki Derijidin
Tashqiri Ishsizliqning Arqa Körünishi
7) Chong Sheherlerde Sersan Bolup
Yürgen Uyghur < Yétimchilar > ning
Teqdiri
8) Uyghurlarning Kishilik Hoqoq
Mesilisining Xarektiri We Xitayning
Periqliq Siyasiti
9) Xitayning Sherqiy Türkistanda
Yürgüziwatqan Dinsizlashturush
Siyasiti Éghir Aqiwet Keltürüp
Chiqirishi Mumkin .« dawami
»
Men
insan heqliri, dimokrariye, barawerlik,
hörlük, erkinlik, ténchliqqa bolghan
intilish tuyghusi bilen Germaniyege
kélip siyasi panahliq tilidim. Kim
bilsun? Xitay kommonist hakimitining
rezil qanuni astida yashash imkaniytim
qalmay erkin döletke kelgen men, tunji
qedemdila Xitay tarjimanning chala
tarjimanliqi bilan Germaniyediki
palaket basqan hayatimni bashlidim......« dawami
»
Yéqinda
Qirghizistanning Bishkek shehiridin
anche yiraq bolmighan chuy wilayitige
qarashliq iskira yézisida yüz bergen
Tungganlar bilen Qirghizlar arisidiki
toqunush kishilerning bu
jumhuriyettiki az sanliq milletlerning
« dawami
»
Öz
xewirimiz. Türkiyediki Sherqiy
Türkistan medeniyet we hemkarliq
jemiyitining teshkillishi bilen 2-
ayning 5-küni Xitayning Enqerediki
bash eichixanisi aldida naraziliq
namayishi ötküzüldi.
« dawami
»
Hörmetlik xanimlar,
ependiler:
Biz aldi bilen sizlerge, xeter astida
qalghan Sherqiy Türkistan (Xinjiang
Uyghur Aptonum Rayoni) xelqge,
janabingizlar teripidin qanche
yillardin béri semimiy hésyat bilen
qiliniwatqan yardemler üchün,
wetinimizde yashawatqan barliq
qérindash milletler namidin chongqur
memnuniyet ichide teshekkür bildürimiz.
« dawami
»
Gollandiyede
"Sherqiy Türkistan Wehpi"ning
orunlashtirshi bilen 2 - ayning 6 -
küni Gollandiyede turushluq 50 din
artuq Uyghur Gollandiyening Denhaag
shehride namayish qildi....
« dawami
»
1997-yili Sherqiy
Türkistanning Ghulja shehride yüz
bergen 5-febiral weqesining 9
yilliqini xatirlesh yighini
Qazaqistandiki ashkare paaliyet ilip
berishi cheklengen <Uyghuristan Xelq
Partiyesi>ning uyushturishi bilen
almatada ötküzüldi.
« dawami
»
Bügün,
yeni 2 – ayning 4 – küni, kommunist
Xitay hakimiyitining 1997 – yili 5 –
fewral küni Ghuljida élip barghan
qanliq qirghinchiliqining 9 – yilliqi
munasiwiti bilen, Germaniyening
München shehridiki Xitay konsulxanisi
aldida .
« dawami
»
Bundin
9 yil burun yüz bergen Ghulja weqesi,
pütün Sherqiy Türkistan xelqining
kommunist Xitay hakimiyitining yerlik
xelqqe qaratqan milliy zulmigha,
milliy kemsitishige, siyasi, iqtisadi
we ijtimayi jehetlerdiki
adaletsizlikige qarshi körsetken ortaq
inkasi we naraziliqidin ibaret bolup,
« dawami
»
Méning
cheteldiki nechcha yilliq
sersan-sergandanliqta ötken hayatim,
manga bir heqiqetni téximu chungqur
tönutti. U bolsimu insani kishlik
hoquqning kapaletka ige qilinishidin
ibarat. Bu hoquq peqetla özimizning
mustaqil wetini, erkinlik, hörligimiz
öz qolimizda bolush bilanla hel bolidu
halas.. « dawami
»
Xitay jamaet xewpsizlik
ministirliqining aliy derijilik bir
emeldari, Xitay hökümitining künséri
köpiyiwatqan jamaet tertipini
buzidighan weqelerge qarshi qattiq
zerbe bérish herikiti
pilanlawatqanliqini bildürdi. « dawami
»
Chégrasiz
muxbirlar teshkilati charshenbe küni
dunyadiki eng chong intérnét torini
izdesh ponkiti bolghan Google ni
eyiblep, uning Xitayning tor mulazimet
mezmunlirini tekshürüsh telipige
qoshulushining, söz erkinliki üchün
bir qabahetlik xewer bolidighanliqini
bildürdi. « dawami
»
Xitay hökümiti yéqinda
"Xitay yashlar géziti"ning oqurmenler
teripidin köp alqishqa ériship kelgen
"bingdiyen" deydighan mexsus sanini
taqiwetken. Bu gézit 10 yilliq tarixqa
ige bolup,
« dawami
»
Nöwette
wetinimizda, insan haqlirining éghir
darijide depsenda qilinishi biz
Uyghurlarnila amas belki xelqara
jamaetchilichinimu qattiq qayghuga
salmaqta.
« dawami
»
Bügün yeni 24-yanwar
(seyshenbe) chüshtin kéyin,
Norwegiyening Bergin shehrige
jaylashqan Rafto fondi jemiyitide
"2004-yilliq Rafto mukapati" degen
temida yeghin ötküzüldi.
« dawami
»
2006-yili
1-ayning 21-küni Bishkek shehridiki
tenterbiye sariyida Uyghur xelqining
süyümlük perzenti, ataqliq xelq
sen'etkari, kompozitor Nurmuhemmet
Tursun wapatining bir yilliqigha
béghishlanghan " öchmeydu menggu
tembur sadasi" namliq chong tiptiki
sen'et kéchiliki ötküzüldi.
« dawami
»
Sherqiy Türkistan uchur merkizining
bildürishiche, Uyghur aptonom rayonluq
10-nöwetlik xelq qurultiyining 4-yighini
mezgilde hökümet Ürümchidiki
bixeterlik tedbirlirini
« dawami
»
Ismail Tilawaldi
yighinda bergen hökümetning xizmet
doklatida, "3 xil küchlerge zerbe
bérish" ni 3 yerde tilgha élip, bu
xizmetni aldinqi orungha qoyup ijra
qilish kéreklikini tekitlidi.
« dawami
»
KÖKTE KÜNNUR YERDE
UYGUR, QUYASH TUGHUMDUR DILIMDA GHURUR
- Oghuzhan
1) Biz Uygurlar 17 ming yildin artuq
dölet qurush tarixigha ige, Ariyan
tipidiki qedimiy bir millet. Türkler,
Ezerbeyjanlar, Özbekler, Türkmenler,
Kashkaylar, Tatarlar, Qazaqlar,
Qirghizlar we tilimizning yene bashqa
diyalekit hem shiwiliride
sözlishidighan goruppilar Uygur
nesillik xelqler bolupla qalmay,
bügünki German, Ungar (Wengir),
Bulghar, Pin, Ukrayin, Irland, Iran
xelqliriningmu tomirida Uygurning qéni
örkeshlep turidu.
« dawami
»
Sherqi
türkistan uchur merkizidin igiligen
xewerdin melum bolushiche, bu yil
qurban héyt mezgilide, xitay hökümiti
uyghur élining herqaysi jayliridiki
meschitlerni téximu qattiq kontrol
qilghan hemde bu heqte mexsus 219 -
Nomurluq höjjet chüshürüp qurban héyt
mezgilide élip bérilidighan herqandaq
paaliyetlerde bölgünchilik
heriketlerdin qattiq saqlinishni
alahide tekitligen. RFA
Mihriban
« dawami
»
**********************
Taiwan merkizi Axbarat
agentliqining muxbiri Lin Yuguoning
12-ayning 29-küni Xianggangdin bergen
xewirige qarighanda, Sherqiy Türkistan
axbarat merkizi shu küni Beijing
dairilirini eghir jinayetchilerni
Xinjiang’gha iwertmeslikke chaqirghan.
Chünki jinayi ishlar
jinayetchilirining köpiyip ketishi
Xinjiangdiki xitay we Uyghurlargha
oxshashla xewp elip kelidighan bolup,
jemiyetke yoshurun ziddiyet urughini
chachidiken.
« dawami
»
• "Sherqiy
Türkistan Information Merkizi" (SH.T.I.M)
ning uçurliri Şerqiy Türkistan
Informasyon Merkizi teripidin
tayyarlanğan bolup, bu uçurlar Şerqiy
Türkistan we Uygurlarning bügünki
siyasiy, ijtima'i, diniy, medeniy -
ma'arip hem iqtisadiy jehettiki omomi
ehwalidin hewer béridu. Xitaylar
teripidin "Xinjiang Uygur Aptonom
Rayoni" dep atilip kéliwatqan bu
zéminning esli nami "Şerqiy Türkistan"
bolup, bu nam muşu muqeddes zéminning
heqiqi igiliri bolğan Uygurlar
teripidin qoyulğan we tarixtin boyan
atilip kelgen. Bügünki künde Şerqiy
Türkistan helqi kommunist Xitay
hakimiyitining mustemlikisi astida
zulum içide yaşimaqta.
• SH.T.I.M. ning wezipisi - Şerqiy
Türkistan we taşqi dunyadiki
Uygurlarğa munasiwetlik hewer -
uçurlarni toplap we retlep çiqip, uni
weten içi we sirtidiki xelqimizge we
dunya jamaetçilikige öz waxtida
anglitiştin ibaret.
• SH.T.I.M dunyaning herqaysi
jayliridiki özige biwasta qaraşliq
muxbirliri we wakaletçiliri teminligen
xewer uçurlarning rastliqiğa we
toğurliqiğa kapaletlik qilidu hemde
uning mesuliyitini öz üstige alidu.
Emma çet'el metbuatliri we xewer -
uçur merkezliri teripidin teminlengen
xewer - uçurlarning mesuliyitini öz
üstige almaydu.
• Sherqiy Türkistan Informatsiyon
Merkizimizning Meqsidi
Informatsiyon merkizimizning meqsidi,
Sherqiy Türkistan xelqining
idilogiyesige, Birleshken döletler
teshkilati Kisxiliq hoqoq omomiy
bayannamisida körsütülgen heqiyqi
demokratiye, kisxilik hoqoq, qanun
döwliti we öz teqdirini özi belgilep
yashash idiyesini singdürüsh,
shundaqla Sherqiy Türkistan xelqi azru
qilip kelgen milliy musteqilliq
ghaysining emelge eshishi üchün hizmet
qilish, Xitay hakimiyitining Sherqiy
Türkistan xelqighe qarita
yürgüziwatqan türlük kisxilik hoqoq
depsendicxilik qilmishlirini delil –
ispatlar bilen dunya jamaetcxilikige
anglitishtin ibaret bolup, merkizimiz,
1966 – yili 6 – ayning 1 – küni
Abdujélil Qaraqashning
riyasetcxilikide Germaniyening München
shehride qurulghan we merkizimiz
Germaniyede Qanuniy salahiyetke ige..
Sherqiy Türkistan Information Merkizi
Idare Hey'iti
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ETIC
1996 - 2004
© Uygur.Org
11.06.2007 13:38 A.Karakas |
|
|