Démokoratik Döwlettiki Sergandanliq Hayatimgha Xatema Bérelermu?

Askar Zordun

Méning cheteldiki nechcha yilliq sersan-sergandanliqta ötken hayatim, manga bir heqiqetni téximu chungqur tönutti. U bolsimu insani kishlik hoquqning kapaletka ige qilinishidin ibarat. Bu hoquq peqetla özimizning mustaqil wetini, erkinlik, hörligimiz öz qolimizda bolush bilanla hel bolidu halas. Qaysi bir dana kishi éytqan bolghidikin: "Wetansiz kishi bir eshekke ohshaydu. Uni kim mingüsi kelse shu ménidu. Zérikkende kötige tépipla heydiwitidu, weyaki boynidin baghlap éghir jismani emgeklarge salidu ". Heqiqeten cheteldiki hayat buning manga bash tartip ham köz yumup bolalmaydighan haqiqet ikanlikini bildürdi. Men Xitay kommonist hakimyitining anna wetinim Uyghuristanda uchuq ashkare élip bériwatqan bulan-talang, hemme jehetlerdiki adaletsizlik, millitimning yolsizlarche bozek qilinishigha chidimay, insan heqliri, hörluq, erkinlik, ténichliq, eng ilgiri sürülgen, insan heqliri qoghdiliniwatkan Germaniyage kélip, xalqimning, millitimning derdini anglitish we wetinimning, tupriqimning azadliqi üchün köresh qilish arzusida siyasi panahliq tilidim. Epsus, ming apsus! Xalqimning derdini anglitish uyaqta tursun, özemning derdinimu anglitalmay, turmushumni we yashash hoququghinimu érishelmey mana del 6 yil ötüp ketti..... Alte yil insan balisi üchün qisqa waqit bolghini bilan, könglige cheksiz arzu-isteklerni püküp, millitining derdide her saet her minutta köyiwatqanlar üchün intayin-intayin uzun. Yeni kilip hör kishilerge, dimkorattik ellerge öz derdini anglitalmay qéqindi-soqundi bolup, dekke-dükke ichide yashawatkanlar üchünmu nahayti éghir künler hésaplinidu. Germaniye hökümiti bolsa méning siyasi panahliq telipimni nechche qétim qattiq ret qélip, Xitay konsulxanisidin qaytish resmiyitini béjirishqa qistimaqta. Hörlük, erkinlik üchün küresh qélip Germaniyedin 7 hesse chong zemini, dunyadiki eng qimmatlik métal, bayliqlarning hammisi chiqidighan mol yer bayliqi, munbet tupriqi, dunyaning héch yéridin tépilmaydighan shérin, tatliq, türi eng köp miwiliri bar mana mushundaq jennet kebi tupraqning igisi biz bashqilardin nan tilap yashawatimiz. Biz xuddiy "altun tawaq kötiriwalghan tilamchi" gila oxshap qalduq. Lékin dimkoratiye eng ilgiri sürülgen hörlük, erkinlik, insan heqliri kapalette ige qiliniwatqan Germaniya heqiqi insaniy heq-hoquqigha muhtach bizge ishanmaywatidu. Dunya biz Uyghurlarning ahu-zarini bilmaydu ames, siz bizdin yahshi bilidu. Biraq, biraq..... men héch bilalmidim.

Mushu hör zéminning igiliri jawap béringlerchu? Kimning öz ata-anisi, ailisi, perzentliri, qowum-qérindashliri bilen yashighusi, öz ana tili bilen sözleshküsi, özining mediniyet- senitidin hozurlanghusi, dost-buraderliri bilen külüp-yayrap oynighusi, köngül achkusi, öz millitining lezziatlik taamliridin ghizalanghusi kelmaydu? Kimning yuquri orunlarda, Parlamintlarda, ishxanilarda, rahbiri orunlarda mamuri bolup ishligüsi kelmeydu? Qaysi bir insan muhtajlikta, bashqilarning ishigi aldida yétim balidek boyun qisip, eng meynet, eng éghir ishlarni qilghusi kélidu? Mana biz Uyghurlar özlirining ebzel sharaitidin waz kéchip, her qaysi dimkoratiy ellerde sergardar bolmaqtimiz. Bu nima üchün? Bu peqeta, peqetla wetinimizni, tupruqumizni ashu iplas, dinsiz Xitay kommonist hakimiyitidin qayturuwilish.

Mana men ata-anamdin, ailamdin, perzentlirimdin ayrilip qéqindi -soqundi bolup yashawatqanliqimgha nechche yillar boldi. Ularni qachan körimen, körelemdin yoq, bu manga qarangghu. Eger wetinim ashu iplas Xitay qolidin qotulsila etini kütüp olturmay, shu kéchidila, ashu deqiqidila piyade bolsimu ana wetinimge qayqan bolattim. Eziz tupruqumni qanche qitimlap baghrimgha basattim. Allah bu künlarni manga nisip qilarmu?

Elwette Xitay hökümiti bizge qaytish resmiyitini tizlik bilen bijirip béridu. Chünki ular hazirghiche dunyagha özining sahta qiyapitini körsitip kéiwatqachqa, öz niqabining yirtilip kétishni halimaydu. Amma bizni uyarde kütüp turghini qanndaq aqiwet ikanlikini tesewur qilalamsiz? Dunyada erkinlik, hörlük üchün eng zor bedel töligen ham tölwawatqan biz Uyghurlarla bolsa kérek. Lékin biz töligen bedelge layiq bashqa hör insanlargha oxshash eqelli heq-hoquqlargha érishelmiduq. Hazir Xitay kommonist hakimiyiti bizning munbet tupriqimizda dunya jamaetchilikidin héch tep-tartmasdin özi xalighanche talan-taraj élip barmakta. Uyghur millitige xalighanche zorawanliq qilmaqta. Xitay milliti üchün makan hazirlimaqta. Wetinining, xelqining derdini dunya jamaetchilighige anglitish üchün chet ellerge chiqip ketkenlerning uruq-tuqqanlirini qattiq bésim astigha almaqta. Erkinlikidin mahrum qilmakta. Biz Uyghurlarning ahu-zarini tashqi dunyagha anglatmasliq üchün wetinimiz ichidiki axparat, we internet torliririni barliq usullar bilen kontrol qilishni kücheytmekte. Xelqimizni nadan halette qaldurmaqta. Ejeba dunya jamaetchiliki bu göher zéminni, insaniyet mediniyiti üchün öchmes töhpilerni qoshqan ulugh millet bolghan biz Uyghurlarni untup qaldimu ? Yaki tonimaywatamdu ? Men we jümlidin manga oxshash sersanliqta yashawatqan Uyghurlar nime qilishimiz kérek ?
Germaniyedin ibaret bu ulugh dimkorattik döwlet siler manga jawap béringlarchu ? .......................