Ismail Tilawaldi "3 xil Küchlerge Zerbe Bérish" ni Tekitlidi

2006.01.17 RFA

Ismail Tilawaldi yighinda bergen hökümetning xizmet doklatida, "3 xil küchlerge zerbe bérish" ni 3 yerde tilgha élip, bu xizmetni aldinqi orungha qoyup ijra qilish kéreklikini tekitlidi.

Ismail Tilawaldi sözide, "térrorchiliq, bölgünchilik we radikal küchlerning paaliyitige qattiq zerbe bérip, muqimliqni qoghdayli" dédi. Ismail Tilawaldi Uyghur élining musteqil özige özi ige prinsipta ching turup kelgenlikini hemde diniy étiqad siyasitini emelge ashurup, milletlerning barawer, ittipaq we öz-ara yardemde bolghan yéngi xildiki milletler munasiwitini yolgha qoyup kelgenlikini bildürdi.

"Üch xil küch" we muqumsizliqning amili

Gérmaniyidiki dunya Uyghur qurultiyining bayanatchisi dilshat Reshit, Ismail Tilawaldining sözliride toxtilip, Xitay hökümiti Uyghur élini bésiwalghandin buyan, Uyghurlarning özige-özi xoja bolup baqmighanliqini, Xitay élip bériwatqan bu qurultayning we ular saylap chiqqan Uyghur élidiki rehberlerning peqet Xitay kommunist hökümitigila wekillik qilidighanliqini éytti.

Dilshat Reshit yene Ismail Tilawaldining "3 xil küchlerge zerbe bérip, muqimliqni qoghdash" toghrisidiki bayanlirida toxtilip, Uyghur élide muqimsizliq keltürüp chiqiriwatqan del Xitay kommunist hökümitining özi ikenlikini shundaqla Xitayning Uyghurlargha barawer muamile qilmasliqi we Xitay köchmenlirini zor miqdarda Uyghur élige yötkishining, muqimsizliqni keltüriwatqan muhim amillarning biri boliwatqanliqini tekitlidi.

Uyghur aptonom rayon reisi Ismail Tilawaldi doklatida, "3 xil küchler" ge yuqiri bésimda qattiq zerbe bérishni tekitlesh bilen birge, "dölet ichi we sirtidiki milliy bölgünchi küchlerning hökümetsiz teshkilatlar, kishilik hoquq paaliyetliri, intérnét we dindin paydilinip, singip kirip buzghunchiliq qilish paaliyetlirini qilishining aldini élishimiz kérek hemde bölgünchilikke qarshi turushta üstünlükni igilishimiz kérek" dep bildürdi.

Tetildimu aramliq yoq

Xitay hökümitining her qaysi derijilik rehberliri "3 xil küchlerge zerbe bérish" ni alahide tekitlesh bilen yene, bu siyasiy idiyini Uyghur élining her qaysi sheher-Yézilirighiche anglatmaqta. Bizning téléfonimizni qobul qilghan Uyghur élining jenubiy rayonidiki melum bir ottura mektep oqughuchisi, hazir tetil mezgilidimu oqutquchi-oqughuchilarning mektepte "bölgünchilikke qarshi turush" qa oxshash siyasiy öginishke qatnashturiliwatqanliqini éytti.

Bu oqughuchining éytishiche, mekteptiki köp qisim oqughuchilar bu xildiki siyasiy öginishtin bizar bolghan, lékin ular buninggha boysunmay amal yoq bolghachqa, tetillik mezgilini qurban qilishqa mejbur bolghan.

Tengritagh xewer torining melumatigha qarighanda, Uyghur aptonom rayon reisi Ismail Tilawaldi yighinda qilghan sözining axirida, Uyghur élining buningdin kéyinmu merkez chiqarghan Uyghur aptonom rayonining muqimliqini qoghdash meqsitidiki istratégiyilik siyaset belgilimirini dawamliq ijra qilidighanliqini tekitligen. (Peride)