Uyghur Ėlide 68 Milyard Tonniliq Chong Kömürlük Bayqaldi

2006.04.19 RFA

Yéqinda Uyghur élidiki jungghar oymanliqining sherqigha jaylashqan kömürlükte 68 milyard 500 milyon tonniliq kömür bayliqi bayqaldi. Xitay mutexessisliri buning Xitay boyiche eng chong kömürlükke aylinidighanliqini bildürdi.

Xitay xewer torining melumatigha qarighanda, Uyghur aptonom rayonluq géologiyilik kan mehsulatlirini qézip échish idarisi bu yerde bayqalghan kömür bayliqi 68 yérim milyard tonna bolghanliqini, shundaqla ularning bu yerdiki kömür bayliqi zapisini 390 milyard tonnigha yétishi mumkin dep perez qilidighanliqini éytti. Ularning tonushturushiche, bu kömürlük kelgüside ichki mongghuldiki érdos kömürlikidinmu éship, Xitay boyiche eng chong kömürlük bolupla qalmay, dunya miqyasidimu az uchraydighan chong kömürlük hésablinidiken.

Bu kömürlük Uyghur élidiki sanji tunggan aptonom oblastining jimsar weguchung nahiyisi hemde mori qazaq aptonom nahiyisi tewelikige jaylashqan. Shundaqla kömür qatlimi köp qatlamliq bolup, qurulushi addi we échishqa eplik iken. Hazir bu kömürlük Xitaydiki chong guruhlarni özige küchlük jelp qilghan bolup, shendung lunéng tereqqiyat guruhi, shénxua guruhi, shendong yünkuang guruhi we dalyen shidﯤ guruhi qatarliq 12 chong shirket bu kömürlükke meblegh sélishqa aldirighan.

Xitayning gherbni échish siyasitining muhim türliridin biri Uyghur élidiki her xil kan bayliqlirini zor küch bilen échish bolup, Xitay hökümiti Uyghur élidiki bayliq échish qedimini alahide tézletmekte. Emma bayliqlarning igisi bolghan yerlik xelqler bolsa bir tereptin, ékologiyilik muhitning bu échishning qurbanigha aylinip kétishtin endishe qilsa, yene bir tereptin bu yerdiki bayliqlardin sirttin kirgen Xitaylarningla payda élip éliwatqanliqini körsetmekte. (Peride).