Germaniye Hökimitige, Xelqara Amnestiy Teshkilatigha

Hörmetlik xanimlar, ependiler:

Biz aldi bilen sizlerge, xeter astida qalghan Sherqiy Türkistan (Xinjiang Uyghur Aptonum Rayoni) xelqge, janabingizlar teripidin qanche yillardin béri semimiy hésyat bilen qiliniwatqan yardemler üchün, wetinimizde yashawatqan barliq qérindash milletler namidin chongqur memnuniyet ichide teshekkür bildürimiz.
Sizlerning xewiringizlar bolghandek, Sherqiy Türkistan xelqi esirlerdin béri özlirining kishlik hoquq we insan heqlirini qoghdap qélish yolida, tajawuzchilarning türlik pashistik heriketlirige ténchliqni merkez qilghan halda qarishi turghan bolsimu, ademni ishendürgüsiz derijide éghir bedellerni tölep keldi.

Biz Sherqiy Türkistan xelqi uzaqqa sozulghan ténchsiz esirlerdiki millet süpitide yoqap kétish xewiplirini, diniy jahaletlik yillarning qan yighlatquchi buran chapqunlirini, xelqara kommenizim herikitining insaniyetke keltürgen balayi apetlirini we Xitay tajawuzchilirining esirlep sozulghan érqiy yoqutush wehshetlirini bashtin kechürüp, dunyada yéngi tertip ornitilghan, kichik milletlerni qul ornida köridighan jahangirlik we pashizimgha chek qoyilidighan, milli rayonlarni merkez qilip, yéngi jumhuriyetler qurulup güllengen, shundaqla mustemlike milletler qurghan yéngi jumhuriyetler arqa-arqidin barliqa keliwatqan bir altun dewrini rohiy we jismani, maddiy we meniwiy jehetlerdin éghir zehmilengen halda kütiwalduq.bu biz üchün tolimu teske toxtidi.

Dunyada sughaq urush axirlashqan, sotsiyalizim qorighanliri asta-asta yimirip tashlanghan bu dewirde, kommenistlardin miras qalghan, mezlumlarning qizil qeni bilen boyalghan bir dölet apparati, Xitayche sotsiyalizimdin bih urup chiqip, jahangerlikke qarap tereqqi qiliwatqan, niyiti tehimu yaman Xitay yerlikmilletchi hakimiytining qoligha chiqip, Sherqiy Türkistan xelqi, Tibet xelqi we Munghulistan xeliqi qatarliqlarni, bolupmu wetinimizdiki Uyghurlarni érqiy jehettin pütünley yoqutewitish üchün sistemiliq we mehsetlik türde tohtawsiz xizmet qildurulmaqta. Xelqimiz, Xitay tajawuzchi hökümitining Sherqiy Türkistandiki kishlik hoquq we insan heqlirini éghir depsende qilghanliqi heqqide, imkaniyet yar bergen dairide xelqara jamaetchilikke waqtida melumat bérip kelmekte.

BDT, YBT we Tereqqiy qilghan démokuratik döletler özliri igiligen we biz arqiliq erishken melumatlar asasida, wetinimiz Sherqiy Türkistanda saqliniwatqan insan heqliri we kishlik hoquq meseliliri heqqide Xitay dölitini toxtimay agahlandurup keliwatqan bolsimu, Xitay hökimiti buninggha qulaq salmay eksiche, usul charilirini zamanisigha has shekilde yéngilap we mukemmelleshtürüp, tashqiy jehettin xelqara jamaetchilikni aldaydighan neyrengwazliq oyunlirini oynap, ichkiy jehettin milliy zulumni hesssilep kücheytip barmaqta.

Xitay döliti yiqinqinqi birqanche yildin béri, özliridin parchilinip chiqip ketish ehtimalliqi tughuliwatqan Sherqiy Türkistangha bolghan égilik hoquqidin waz kechmeslik üchün, bu rayondiki yerlik xelq hésaplanghan Uyghurlarni qamal qilish, ularning güllinish we tereqqiy qilish yollirini kesip tashlash,milliy rohiyitidin, eneniwiy mediniytidin, diniy kimlikidin, ana tilidin, yashash adetliridin mejburi uzaqlashturush qedimini tizlitip, milliy maaripqa chek qoyup, bilip bilmey qarshiliq körsetkenlerni pashistik usullar bilen jazalash, türmide, jemiyette hetta aililerdimu jismaniy we meniwiy jehettin horlash, charillirini qollunup, aile bilen jemiyetning, jemiyet bilen türmining perqi bolmighan bir türlik hayatni yashashqa mejbur qilmaqta. Tajawuzchilar özlirining küchlük herbiy küchidin paydilinip, ikki esirdin béri Sherqiy Türkistan xelqini millet süpitide yoqutiwetish pilanni qedemu qedem, pilanliq we sestimiliq halda elip bérishta, yéngilliri konillirining usul charillirini ijabiy örnek élip, tereqqiy qildurup, merkizi Asiyadiki bir küchlük mediniyetlik heliqni bügünki kündiki özining eng eqelliy derijidiki mewjutliqinimu qoghdap qalalmaydighan teragediylik haletke chüshürüp qoydi.

Xitay kommenistik hökümiti ötken yili wetinimizni toluq mustemlike qiliwalghanliqining 50 yilliqini haterlesh munasiweti bilen, wetinimizde bundin keyin yolgha qoyidighan, BDT ning xelqara Insqan heqliri omumiy bayanatnamisigha pütünley hilap bolghan, mustemlike siyasetlirining bir yürüsh pilanlirini otturgha qoyup ijra qilishqa bashlidi.Xelqara Insan heqlirini küzütish teshkilatining 2005-yilliq doklatigha qarighanda, Xinjiang Uyghur Aptonum rayonluq biheterlik nazareti teripidin chiqirilghan bir materiyalda, 2005-yil ichide biz töwende tilgha alidighan 5 türlik kishiler ichidin 260 neper siyasiy paaliyetchining 440 ademning ölishi we yarilinishigha sewep bolghan dep qarilip, ölüm jazasi bérilgenliki yaki qattiq éghir bir terep qilinghanliqi heqqide we bu bir yilda 18,000 din artuq ademning türliksiyasiy betnamlar bilen eyiplinip, qolgha elinghanliqi melum bolghan. Bu siyasetning tigh uchi Sherqiy Türkistan jemiyitini teshkil qilidighan 1- milliy musteqilliq terepdarlirigha, 2 - dingha étiqad qilidighan 20 melyondin artuq Sherqiy Türkistan xelqige, 3 - Xitay dölitining asasiy qanunida belgülengen milliy teritoriylik aptonomiye qanunining heqiqiy türde emilileshmeywaqanliqidin narazi boliwatqan her millet xelqige, 4- keng édiologiye sahesidiki milletperwer ziyalilar,diniy zatlar, we oqutquchi oqughuchilargha, 5 - Sherqiy Türkistandiki her millet xelqide omumiy yüzlik bash kötürgen, Xitay millitining tar menidiki milliy menpietlirige wekillik qilidighan Beijing hökümeti mehsetlik yolgha qoyghan "CHONG HENZUCHILIQ" qa qarshi pikir eqimidiki her derijilik emeldarlar we her millet xelqige qaritilghan bolup, uning meqsidi yerlik milletlerni siqip chiqirip,memlikitimizge qanunsiz eqip kiriwatqan Xitay köchmenlirige iqtisadiy, meniwiy we ijtimaiy jehetlerdin orun hazirlashni mehset qilidu.bundaq seweplerdin, xelqimizning, jumlidin Uyghur xelqining beshigha keliwatqan dert-elem we külpetler heddidin ziyade köpiyip kétip, dunyada weten heqqide herqandaq bir millet bilen ohshimaydighan eddiye we haraktergha ige, wetendin ayrilishni ölümdinmu better körüdighan mezlum xelqimiz, charisizliktin wetenni tashlap chikip kétishke, xelqara teshkilatlardin, küchlük démokirattik döletlerdin, ethnik we diniy qerindashliridin siyasiy panaliq tileshke, weten ichi we siritida yeklinish we milliy kemsitilishke, horlinishqa we haqaretlinishke uchrimaqta we bu xil riyalliqta yashashqa mejbur bolmaqta.

Xitay zulumidin aman-esen hör dunyagh qechip chiqip, Yawropa, Amerika, awstraliye, we Asiyadiki bir qisim döletlerde siyasiy panalinip, nisbeten tench hayat kechüriwatqan nahayiti az bir türküm xelqimiz bar. Biz bu munasiwet bilen Sherqiy Türkistan xelqige Insaniy yardem qolini sunghan xelqara teshkilat, dölet we rayonlargha ching qelbimizdin rehmitimizni bayan qilimiz. Shunimu eskertip qoymaqchimizki siyasi iltijasi qobul qilinghan panalanghuchilar ichide nahayiti az qismi heqiqiy haterjemlikke erishken bolup, köp sandikiliri Yawropada turupmu Xitay hökümitining tehditi astida yashimaqta, siyasiypanalinip turuqluq 5-6 we 9-10 yillardin béri ailisi bilen yüz kürshelmigen, ailisi bilen jem bolsa wetendiki qewmi qerindashlirining hayatining tehditke uchrash ihtimalliqi sewebidin hör yashiyalmasilqtin ébaret échinishliq siyasiy teqdirge duch kelmekte. Siyasiy iltijasi qobul bolmighanlarning ehwali tehimu echinishliq bolup, dunyaning herqasi rayonlirida bolupmu hoshna bir qisim döletlerde kollektip ziyankeshlikke uchrash, wehshiylerche oqqa tutulush, qanunsizliq bilen qolgha élinip, sual soriqi yoq toxtitip qoyulush we Xitay dölitige qayturuliwetish xewpige, milliy kemsitishke, milliy kimlikining étirap qilinmasliqidin ébaret wijdaniy xorluqqa, chiqish yoli tapalmay rohiy we pissihik jehettin éghir zerbige uchrighanliqtin, türlik jismaniy we rohiy keselliklerge giriptar bolush aqiwetige duchar bolmaqta. bu hil ahirqi ümütmu yoqqa chiqqan achchiq riyalliq, sersan we sergerdan, qum-tupidek sorulup yashawatqan xelqimizni, bir qisim xata yollargha mengishqa mejburlimaqta, ümitsizlendürmekte we bezillirining özini-özi öltüriwelishigha sewep bolmaqta.
Bolupmu 2005-yilda wetinimizde we hör dunyada yüz bergen kolléktip tutqun qilish we türkümlep ölüm jazasi bérish, Uyghur siyasipanah sorighuchilarning mesililirige tutulghan soghaq muamililer, éniqraq qilip éytqanda wetende 18,000 siyasiy mehbusning tutqun qilinishi, 260 ademning biguna ölümge höküm qilinishi, 7-aylarda 3 ai'lilik 23 Uyghur siyasiypanah sorighuchining Pakistanda wehshilerche oqqa tutulishi, Amerika Guantanamoda 20 din artuq siysiy mehbusning téror gumandari süpitide qamap qoyulishi, bir qisim döletlerdin siyasiypana sorighuchilarning Xitay dölitige qayturiwetilishi, Yawropadiki bezi döletlerde siyasiy pana sorighuchilarning meselisining hel qilinmay qanche yillap arqigha sürülishi we Germaniye-Daniye chégirisida biguna qérindishimiz Burhan Zununning (Germaniye we Norwegiyde siyasi panaliq sorap ret qilinghan.) sirliq bir ölüm hadesisini bashtin kechürishi qatarliqlar, wetini turup wetinide wetensiz qéliwatqan, hör dunyada héch haterjemlikke érishelmeywatqan, her tereptin hayatliq yoli tariyip kétiwatqan xelqimizning ünini ichige chüshüriwetti we hemmimiz neme qilarimizni bilmey éghir shuk bolup qalduq.

Hörmetlik Hanimlar, Ependiler! Xelqimiz nechche ming yilliq mediniyet enenisige ige, zirek, ishchan, eqilliq, ijatchan xelq. Ular öz wetinide insan qelipidin chiqqan siyasiy yekleshke we quralliq idare qilishqa uchrawatqan bolsimu, özliri yashawatqan dölet we rayonlarda Xelqara jemiyetning we yerlik hökümetlerning qanun tüzümlirige boy sunup, shu jaylarning mediniyet we iqtisadini tereqqiy qildurushta tigishlik rol oynawatidu. Ularning bashqa milletlerningkige oxshash dunyadiki herqasi küchlük siyasiy teshkilatlarda we küchlük démokirattik döletlerde özlirining dert-hesretlirini waqtida anglitip turidighan muesseliri yoq.ularni idare qiliwatqan Xitay dölitide, mundaqche qilip eytqanda Xitay milliti ichide insaniy bir hésyatta turup ular üchün ikki éghiz lilla sözlep qoyidighan birer adimimu yoq.demek biz bash panahsis, ige chaqisiz qalghan, dunyada hechqandaq bir tipini tapqili bolmaydighan shekildiki milliy zulum astida qalghan bir millet. Xelqimizning dunyadiki bashqa hör milletlerge ohshash xelqara qanunlar arqiliq özlirini qoghdash, öz teqdirini özi belgülesh, mediniy, siyasi, ijtimaiy, maddiy jehetlerdiki xelqara qanunlardin bolupmu BDT'ning insan heqliri omumiy bayanatnamisidiki, wetinimizde birimu ijira qilinmaywatqan maddilardin behrimen bolush hoquqi bar. Janabingizlarning biz yoqarda tilgha alghan bir qatar meselilerni estayidil oqup chiqip, soghaqqanliq bilen tehlil qilip, elmiy we eqilgha muwapiq hulase chiqirip, Xitay dölitidiki we xelqaradiki Sherqiy Türkistan meselilirini bir terep qilishta muhim materiyallarning biri süpitide paydilinishingizlarni, xelqara jamaetchilikni Sherqiy Türkistan xelqige sahip chiqishqa, Ularning siyasi, iqtisadiy, meniwiy qiyinchiliqlirini ghemhorluq qilghan shekilde alayide bir terep qilishqa, Xitay dölitinini Sherqiy Türkistan xelqige qaratqan pashistik siyasetlerdin waz kéchishke ündishingizlarni töwenchilik bilen iltimas qilimiz.

Aliy éhtiram bilen:
Uyghur Démokirattik Partiysi Merkizi Kommétiti
28/01/06 Ürümchi