Ayallar We Qizlarning Eydizdin Sawat Küni

(National Women and Girls HIV/AIDS Awareness Day)

Memet Emin

Eydiz kisili virusi bilen yuqumlanghan ayallarning künsayin köpiyishi kishilerning diqqet étibarini qozghighan bolup, ayallar we qizlarni téximu köp eydiz kisili we HIV bilimlirige ige qilip, eydiz kisilining ayallar we qizlar arisida téximu köp yamirap kitishining aldini élish üchün, Amirkining eng ali sehiye organi bolghan NIH (National Institute of Health) her yili 3-ayning 10-künini ayallar we qizlarning eydizdin sawat küni (National Women and Girls HIV/AIDS Awareness Day) qilip bikitti. 2006-yili 3-ayning 10-küni bolsa birinchi qétimliq ayallar we qizlarning Eydizdin sawat küni (National Women and Girls HIV/AIDS Awareness Day) hésaplinidu.

Eydiz kisili deslepte tarqilishqa bashlighanda, eydiz kisili virusi yeni HIV bilen yuqumlanghan ayallar nahayti az sanni teshkil qilidighan bolup, hazir eydiz kisili virusi bilen yuqumlanghan ayallarning sani nahayti téz süret bilen iship barmaqta. 1985-yili Amirkida bayqalghan eydiz kisili virusi bilen yuqumlanghanlarning ichide ayallar aran 7% ni teshkil qilghan bolsa, 2004-yiligha kelgende eydiz kisili virusi bilen yuqumlanghan ayallarning sani 27% igelligen. Pütün dunyada bolsa eydiz kisili virusi bilen yuqumlanghan ayallarning sani 2005-yili 17.5 miliyungha yitip, pütün eydiz kisili virusi bilen yuqumlanghanlarning 46% ni igelligen. Uyghur ilide bolsa ehwal asasen oxshash bolup, yéqinqi yillardin buyan eydiz kisili virusi bilen yuqumlanghan ayallarning sanimu tiz süret bilen kiship barmaqta.