EAST  TURKISTAN  INFORMATION CENTER

Sherqiy Türkistangha Musteqilliq, Erkinlik We Démokratiye !

MAUZULAR:

 

SH T HEQQIDE OMOMI MELUMAT

 

DINIY SAHIPE

 

TARIH SAHIPISI

 

KISHILIK HOQUQ

 

IQTISADI SAHIPE  

 

EDEBI SAHIPE

 

UYGURLARDA MUA'ARIP

 

ÖSMÜRLER SAHIPISI 

 

UYGUR TESHKILATLIRI

 

ALAQE ADRISI

 

HAWARAYI

 

ARHIP KÖRÜNÜSHLE

 

PIKIR DEPTIRI

 

MUHIM LINKLER

 

  SH T H M  ARHIBI

 


karakash_a@hotmail.com
 
 

|   Anaweten   |   |   Ottura Asiya   |   |   Islamdunyasi   |   |   Gherib   |    

Öz xewirimiz : Kéyinki yillardin Gollandiyege kélip siyasi panahliq tiligen Uyghurlarning sani téz köpeygini üchün, hazir bu döwlette yashawatqan Uyghurlar Gollandiye hökümet tarmaqlirining, shundaqla kishilik hoqoq teshkilatlirining eng küchlük diqqitini  »»»

Xitay tor betlirining xewer qilishiche, 6 – ayning 26 – küni Xitaydiki Guang Dong ölkisining Shao Güan shehridiki bir oyunchuq zawutida, Xitay ishchilar bilen bu zawutqa Sherqiy Türkistandin mejburi yötkep kélingen Uyghur ishchiliri otturisida keng kölemlik qanliq toqunush yüzbergen. »»»

Weten ichi we sirtidiki bir qisim kishilirmiz nöwette aktip siyasi pa'aliyet élip bériwatqan siyasi pa'alieytchilirimiz we teshkilatlarni bihude ish qiliwatidu, biz qanche herket qilsaqmu Xitay Sherqiy Türkistanda qildighinini yenila qiliweridu, »»»

Sherqiy Türkistanda yürgüzüliwatqan adaletsiz siyasetlerning biri bolghan pasport mesilisimu hazir weten ichi sirtidiki natonush mesile bolmisa kérek. Pasport bejirish üchün ming jaygha doqurup, ming tosaqtin ötüp, axirda herip qélip “boldila shu pasport digennni almaptimen, »»»

Yekendiki bashlanghuch mektepte Xitay oqutquchining hazirche melum bolghan sanliq melumattin qarighanda 23 neper nariside kichik Uyghur qizlirigha eng rezil wastilar bilen basqunchiliq qilishi, Uyghur xelqini chidighusiz xorluqqa  »»»

Germaniye parlamenti Kishilik hoqoq komutétining ezaliridin terkip tapqan tekshürüsh ömikining Sherqiy Türkistangha qilghan tunji qétimliq ziyariti, weten ichi we sirtidiki Uyghurlar arisida küchlük hayajan peyda qilghan, . »»»

Yéqindin buyan wetendin toxtimay Uyghur xeqining beshigha keliwatqan turluk pajelrning ayighi uzulmey keliwatu. Buning ichde Yeken nahiyisidiki bir Xitay oqutquchining 21 neper Uyghur narside qiz oqughuchigha basqunchiliq qilipmu »»»

Xitayning sumrugh toridin melum bolushche, Xitay hökümiti 2015 - yili Sherqiy Türkistandiki Teklimakanda tunji qumluq ayridirumini yasap chiqmaqchi bolghan. Bu ayridirum pütkendin kéyin asasliqi néfit tebiy gaz qédirip tekshürüsh, échish qatarliq mulazimet qildiken. »»»

Kommunist Xitay 6-ayning otturliridin bashlap eziz wetinimiz Sherqiy Türkistandiki qedimiy sheher bolghan qeshqerdiki xanliq ndedirisni chqip tashlidi.kommunist Xitay qeshqer kona sheher yayonini “yer tewreshke chidamliq öy sélish” bahanisi  »»»

6 - ayning 16 - kéni Xinjiang gézitide Xitay yazghuchisi Cheng Hong terpidin yézilghan “milletler itpaqliqi inaq Xinjiang berpa qilishning ul téshi“ digen témida maqale élen qilin'ghan. Maqalide bu Xitay yazghuchsi qilche teptartmay,  »»»

Öz xewirimiz : buyil 5 – ayning 8 – küni Yeken nahiyiside yüzbergen bir Xitay oqutquchining Uyghur qiz oqughuchilargha tajawuz weqesi, chetellerdiki uyghurlar arisida küchlük inkas peyda qilghan idi.
Weqedin buyan,   »»»

Xitay xelq siyasiy meslihet kéngishi Uyghur aptonum rayonluq komititining tor bétidin melum bolushiche, Wang lingtang isimlik bir Xitayning qelem tewritishi bilen “Geniral Wang jen chong lükchek Ghéni Baturni boysundurghan” namliq maqale élan qilinip, Uyghur xelqining milliy iptixari, pexirlik oghlanini haqaretligen.  »»»

Yéqinda Ispaniye döwlet sotining, < Xin jiang Uyghur aptonom rayonluq partikom > ning sekritari Wang le quannimu öz ichige alghan 8 neper Xitay emeldarini insaniyetke qarshi jinayet gumandari süpitide sotqa chaqirghanliqi, chetellerde paaliyet élip beriwatqan Uyghur, Tibet, Mongghul teshkilatliri, »»»

Öz xewirimiz : < Sherqiy Türkistan Informatsiyon Merkizi > ning reyisi Abdujelil Qaraqash ependi, ötken hepte Germaniyening Duisbrug shehride 10 minglighan kishining qatnishishida ötküzülgen < Türk – Islam mediniyet künliri > paaliyitining echilish murasimida qilghan sözide,  »»»

Yéqindin bu yan Uyghur tor munberlerde Uyghur xelqining beshigha kelgen paejeler toghrsida köp munazire qilindighan bolup qaldi. Bolupmu 2009 – yili kirgendin kéyin Sherqiy Türkistand ayighi üzülmey yüz bériwatqan bir qatar weqeler Uyghur xelqini chongqur oylandurmaqta. »»»

Weten ichidiki bir qishim wetendashlirimizda mundaq bir xata chüshenche bar, u bolsimu Xitayning esli siyasiti toghar idi, biraq siyaset “Xinjiang’gha kelgendin kéyin özgirip ketti.  »»»

Kündilik waqit gézitining xewer qilishiche, mushu ayning 12 - küni Pakistan genarli Tariq Majid, Pakistanning Sherqiy Türkistan Islam Partiyisini basturushta toluq küch chiqiridighanlighini bildürgen. U Xitayning Pakistanda turushluq bash elchisi bilen söhbetliship özlirining Xitaygha bolghan yalaqchiliqini Uyghurlarni  »»»

1) Sherqiy Türkistanda Ishsizliq Uyghur Yashlirigha Nime Élip Keldi?
2) Xitay Höküméti Paula Hökümétige Ehmeqlerche Naraziliq Bildürdi
3) Xitay Ahaliliri Xitayda Ishlengen Mehsulatlargha Ishenmes Boldi »»»

Uyghur xelqi kommunist Xitayning türlük zulumliri we basturush siyasiti astida yashap, köplighen pejelik qismetlenri bashtin kechürdi. Kommunist Xitay Sherqiy Türkistanni munqeriz qiliwalghan 60 yil mabeynide Sherqiy Türkistanning »»»

Ana wetinimiz Sherqiy Türkistan kommunist Xitay tajawuzchi armiyisi terpidin munqeriz qilin'ghan 60 yil mabeynide wetininimizde qarshiliqlar tohxtap qalghini yoq. Xelqimiz izchil kommunist Xitayning zulumigha qarshi küresh qilip keldi. »»»

Nöwette Uyghur mesilisi barghan séri gewdilinip chiqmaqta. Sherqiy Türkistandiki Uyghurlargha bolghan bésim siyasiti qanche éghirlashqan séri bu mesilini qanche yoshurghan séri buning peyda qilghan yaman aqiwetlirimu shunche ashkarlinip chiqmaqta.  »»»

Nurbekri qorchaq reislik textige olturghan mushu qisqighine waqit ichide weten ichidiki barliq xelqning uninggha bolghan naraziliqliri kündin - künge küchiyip hetta ashkara eyipleshke ötti. »»»

Bu sual anglimaqqa orunsizdek bilindu. Emeliyette bu nahayiti yaxshi oylinishqa tigishlik bolghan bir mesile. Uyghurlar Jonggoluqmu? Nime üchün Xitaylar Uyghur xelqini jong hua milletliri, Jong go puqrasi dep turup, yene Uyghlarni kemsitidu »»»

Yéqinda wetendin ismini ashkarlashni xalimighan bir yash,informatsiyun merkizimiz ge xewer bérip, özingiz wetende matiryal nusxilash, het urush dukini achqandin kéyin aldigha uchurghan heqiqiy weqeler we naheqchiliqlar toghursida toxtilip ötti. »»»

Tangri tagh torining xewirige qarighanda, dölet kommisari JXJ ministirlikining ministiri, Meng Jianzhu 28 - may Uyghur aptonum rayonni tekshürüp tetqiq qilghan hem asasiy qatlamdiki kadirlar, amma, JXJ saqchiri, qoralliq saqchi chégra mudapie  »»»

Sherqiy Türkistanda pasport béjirish üchün Uyghurlar aldigha nurgun qiyinchiliqlar peyda qilinghan bolup, oxshash bir ziminda yashawatqan Uyghur xelqi bilen Xitay xelqige qaritilghan pasport béjirishtiki telepler pütünley periqliq bolup, »»»

Qosh tolliq maarip Uyghur xelqige mejburlaq téngilghandin kéyin, Uyghur xelqining izzet abroyi we Uyghur tilining jemiyettiki nopozi éghir dexli teruzgha uchurdi. »»»

Tengri tagh torining 5 - ayning 28 - kündiki xewirige qarighanda, Uyghur aptonum rayonida 25 - may gézit jornalchiliqni bashqurush xizmiti yighini échilghan. Aptonum rayonluq partikom daimiy komititining ezasi, »»»

Qosh tilliq ma'arip Uyghur jemiyitighe zor özgürüshlerni élip keldi. Biraq bu xil zor özgürüsh Uyghur xelqige bexit saadet élip kélidghan özgürüsh bolmastin belki Uyghur xelqini halaketke élip baridighan,  »»»

Tengri tagh torining 5-ayning 26 – kündiki xewirige qarighada, Uyghur aptonum rayoni boyi boyiche aliy ottura texnikumlarni püttürgen oqughuchialrning ishqa orunlishish igilik tiklesh jeryanidiki tipik ish izliridin seyyare dokilat bérish ömiki Aqsugha yitip kelgen we shu küni dokilat bérish  »»»

1) Sherqiy Türkistandiki Yene Bir Yéngi Mesile Xiristiyanlarning Teshwiqat Jéngi
2 ) Qoshtilliq Maaripni Yolgha Qoyushning Zürüriyiti Barmu?
3 ) Xitayning Hubei Ölkisde Choshqa Béqish Meydani Zorluq Küch Bilen Chéqip Tashlinip, Yüzligen Choshqilar Tirik Kömuwétildi, 2 adem Yaralandi »»»

1) Xitay Mustemlikichi Dairliri Rastinla Uyghur Déhqanlirigha Mulazimet Qilwatamdu?
2) Molla Shakirning Meqbirsi Kimge Putlashti?
3) Ürümchi Uyghuri Özini Xarlidi” Namliq Témidin Peyda Bolghan Oylar
4) Uyghur Aptonum Rayonining “Puqrawi Partilatquch Boyum Bixeterlikini Bashqurush Charisi Élan Qilindi »»»

Wetinimiz Sherqiy Türkistanda “qanünsiz diniy pa'aliyetchi” digen bu uqum peyda bolghilimu xéli uzun bop qaldi we bu “shereplik “nam Uyghur xelqige bérilgen yene bir muhim nam ataq bop qaldi.»»»

Yéqinda wetendin biy Uyghur yashni ziyaret qilish dawamida u yigitiing ilgiri börek almashturush opratsiyisi qildurghanliqini hem bu börekning Korla shehride siyasi jinayet bilen eyiplinip, olum jazasigha höküm qilinghan ikki neper Uyghur talip  »»»

Kommunist Xitayning özining hörliki erkinliki musteqilliqni izdewatqan we buning üchün tinmay küresh qiliwatqan Uyghur xeqige yene bir sherepli nami”milliy bölgünchi”digegndin ibaret boldi. Gerche Sherqiy Türkistanda köp milletler »»»

Yéqinda wetendin alghan melumatimizdin melum bolushiche ilgiri Pakistanda dinniy telim terbiye élip qaytqan bir neper Uyghur yighitining hökümet terpidin sewepsiz qolgha élinip türmide qiyin - qistaqqa uchurghan. »»»

Térorchi digen bu söz her qandaq ademni angliganda nahayiti biaram qiludu. Hem derhal köz aldigha qolida qoral kötürwalghan, bigunah puxralargha we ayallar balilargha hujum qilghan, hemme jay yarlanghanalar ölgenler bilen tolup ketken qorqunushluq bir menzire shekilindu.»»»

Tengri tagh torining 5 - ayning 21 - kündiki xewirige qarighanda , 19 - may chüshtin kéyin, aptonum rayon miletler itpaqliqi terbiyisi éyi boyiche, birlik septiki her millet, her sahe wekilliri söhbet yighini achti. Uyghur aptonum rayonluq partikum »»»

Tengri tagh torining 5 - ayning 21 - kündiki xewirige qarighanda, Uyghur aptonum rayonluq adettiki aliy mekteplerni pütküzgenlerni ishqa orunlashturush xizmiti téléwiziye téléfon yighinidin igellinishche, Uyghur aptonum rayoni dölet yéngidin »»»

Yéqinda bir wetendiki bir tordishimiz Uyghur tor bétige tema yollap, yette qizlirim meqbérisining yerlik hokumet terpidin yaxshi qoghdalmay tashliwétilgenlikini uning hökümet terpidin héchqandaq köngül bölüshke érishelmigenlikini otturgha qoyup ötti. »»»

Yéqinda bir neper tordishimiz Uyghur munazire münbirige inkas yollap, Qeshqerning Qarghiliq nahiyiside bash kiyimi kiyish cheklinip éghir derijige yetkenliki üstidin shikayet qilghan. Inkastin qarighanda, »»»

Tengritagh torining 5 - ayning 19 - kündiki xewirighe qarighanda, JKP merkiziy kommitit siyasi biyrusining ezasi, aptonum rayonluq partikomning reisi Wang Lequan 18 - may chüshtin burun Jong go qurulush akadimiyisining akadimikliri mutexesisliridin teshkinlengen ” Uyghur aptonum rayonning imkaniyetlik sijil tereqiyatidiki su bayliqi istiratigiyisige alaqidar tur guruppisi” dikiler bilen söhbetleshti we ularning pikirini anglidi.»»»

Tengritagh tori muhpirlirining 15 - may chüshtin burun échilghan aptonum rayon we herbiy rayonning biwaste kenji ofitsir qobul qilish bilen aliy mekteplerni püttürdighanlarni eskerlikke qobul qilish xizmiti boyiche téléwiziye téléfon yighinidin  »»»

Tengri tagh torining 5 - ayning 18 - kündiki xewirige asaslanghanda ,JKP merkizi kommutit siyasi biyrusining ezasi, Uyghur aptonum rayonluq partikomning shujisi Wang lequan 17 - may kechte Hongkong Yida gorohi mudiryitining muawin reisi bash ijraiye emeldari Qiketao we uning hemrahliri bilen körüshti. »»»

Tengritagh torining 5 - ayning 18 - kündiki süretlik xewirige qarighanda, ilmiy tereqiyat qarishini chongqur ügünüsh we uni emeliyyte körsitish paaliyitide, emeliy unumni qolgha keltürüsh üchün, »»»

Tengritagh torining 2009 - yili 5 - ayning 18 - künidiki xewerige qarighanda, henzutilining mertiwisining orlishi, Sherqiy Türkistanda oqush heqqining töwen bolushi hem Sherqiy Türkistanning molmezmonluq tebiy güzel menzirisi sewebidin »»»

Tengri tagh torining 5 - ayning 18 - künidiki xewirige asaslanganda, 17 - may chüshtin kéyin Hunan ölkisi Zhuzhou shehri qizil bayraq yoldiki bir asma köwrük tuyuqsiz örülüp chüshken, weqede 4 adem qaza qilip, »»»

“WETINIM.ORG munazire munbiri”de yéqinda M. Azat terpidin yézilghan “Ruilida künséri kéngiyiwatqan Uyghur mazarliqi digen témida bir mulahize maqalisi élan qilinghan bolup, bu maqalide nöwette Ruilida yüzbériwatqan Uyghur xelqining pajesi  »»»

Dunya Uyghur Qurultiyining 3 - Omumiy Yigini Amrekining paytexti Washingeton sheride échilish harpisida turmaqta. bu qétimqi qurultayda Uyghur xelqining 60 yilliq milliy azatlik köreshliri we bu jaryanda qolgha keltürgen netijiler hem   .»»»

Tengritagh torining 5 - ayning 14 - kündiki xewirige qariganda, ”Jongghar oymanliqining kömür qatlimi gézini charlash tetqiq qilish birleshme jang guruppisi” 6-may Qarmay néfitlik charlash, échish we tetqiq qilish ornida körülgan. Bu Sherqiy Türkistan néfitlikining kömür qatlimi gézini  .»»»

Tengritagh torining 5 - ayning 14 - künidiki xewirige qarighanda, jkp merkiziy komititi siyasi biyrusining ezasi, Uyghur aptonum rayonluq partikomning reisi Wanglequan 12 - may kechte Guangdong “Jing Tung” tashyol qurulush gorohi cheklik sherkiti partikomning reisi, bash mudiri Pengyu we uning hamrahliri bilen körğshken. »»»

Tengritagh torining 5 - ayning 13 - kündiki xewirige qariganda, qoshna wilayet oblastlarning tereqiyat tejirbisi we usulini üginip, yitersizliklerni tépip chikish, nahiyining yéza iqdisadini tézlitip, yéza igilik kesip qurulmisini tengshep, elalashturup, déhqan charwichilarning kirimini ashurush qedimini tézlitish üchün, »»»

Tengritagh toring 5-ayning 14-konidiki xewirige qarighanda, Uyghur aptonum rayonluq partikomning muawin shujisi, Uyghur aptonum rayonning daimiy muawin reisi Yang gang yéqinda aptonum rayonning dölet béji systimisidikilerge:”dölet béji idarsining tedbirliri emeliyetke uyghun,  »»»

Tengritagh torining 5 - ayning 13 - kündiki xewirige qarighanda Sherqiy Türkistandin bir türküm “wetenper diniy zat”lar ügünish we ékiskursiye üchün ichkiri ölkilerga qarap yolgachiqqan. Aptonum rayon  »»»

Tengritag torining 5 - ayning 12 - künidiki xewirige qariganda, Uyghur aptonum rayonluk xelq hökümitining har qaysi tarmaqlirining apparat islahati mezgilide, organ shitati we tashkilat ham akdirlar ishliri »»»

Her yili Sherqiy Tükistanda undaqta her yili JXJ organliriga nime üchün köp kishiler qobul qilinidu? Xinjiang'ning saqchi qisimliriga rasla éhtiyaji köpmu?  »»»
 

1) Sherqiy Türkistanda Kitap Tijariti Qilidighan Nurghun Uyhgurlar Diniy Kitap Satti Digen Bahanida Qolgha Élindi
2) Kériye Nahiyiside Uyghurlar Kolliktip Xitayche Toy Qilishqa Mejbur Boldi
3) Xitay Ottura Sherqke Qolini Sözdi
4) Moskiwada gaz Turbisi Partlap Ketti »»»

Xitay we Ispainiye ikki döletning 2005 yili imzalanghan adalet hemkarliq kélishimige asasen, Ispaniye ali sot mehkimisining sotchisi sotchi Santiago Pedráz mushu ayning 5 - küni Xitay adalet ministirlgini, »»»

Sherqiy Türkistanda yéqindin béri, qedimqi Xitayche ulsubtiki binalar zor türkümde köpüyishke bashlighan. Bularning hemmisi qedimqi Xitay uslubigha teqlid qilinip yéngidin sélin'ghan bolup, hemmisila Xitay mediniyetini eks ettürüshni meqsed qilghan. »»»

5 - ayning 3 - künidiki Ili xewerliri gézitining xewer qilishiche, Xitay hökümeti “ Ili wadisidiki bayliqalrni tekshürüp qézish” témisida mexsus qidirip tekshürüsh etriti chüshürgen bolup, Xitaylar bayliq izdep Ili wadisini xalighanche qézishqa bashlighan »»»

Xinhua torining mushu ayning 4 – küni xewer qilishiche, Xitay höküméti Sherqiy Türkistanda köplep Uyghur kadirlarni yétishturushke bashlighan. Eslide Uyghur we Sherqiy Türkistandiki az sanliq millet kadirliri qoushulup, Sherqiy Türkistandiki hökümet kadirlirining 40% ni igelleydighan bolup,»»»

Asiya metbuatlirining 5 - ayning 3 - künidiki xewerliridin melum bolushiche, Xitay höküméti Sirlankidiki Hindistan déngizi etrapigha bir milyart dollartliq port qurushni bashlighan bolup, bu Sirlanka hökümétining Tamil arslanliri bilen dengis urushi qilishigha qolayliq yaritish üchün iken. »»»

Merkizimiz Pakistanda qolgha élin'ghan toqquz neper Uyghur erkinlik jengchillirining Pakistan höküméti teripidin Xitaygha qayturulghanlighini qattiq eyipleydu, hemde Pakistan hökümétini bundin kéyin bu xil staqinliq herkiti bilen shughullanmasliqqa chaqiridu.»»»

1) Sherqiy Türkistan Ixtisadi Xitay Shexslirining Monopollighigha Ötti
2) Ürümchide Diniy we Siyasi Tus Alghan Kitaplar Köydürüldi
3) Xitay Höküméti Amerekining Dalay Lamani Qollimaslighini Telep Qilip Naraziliq Bildürmekte »»»

Heqiqi ismimni éytishtin qorqqinim emes, peqet bu külpetler yalghuz méning béshimgha kéliwatqan külpetler bolmighini üchün ismimni Uyghur depla alay, chünki bu bir milletning, bolupmu pütün Uyghur yashlirining béshigha kéliwatqan külpet! Shundaqla insane chidighusiz zulum! »»»

Xitay hökümeti Sherqiy Türkistanning Teklimakan qumluqidin chiqidighan eng chong néftlikning toshulushini tézlitish meqsidide néftlikke kéreklik üskünilerni öz waqtida yetküzüp bérishni emelge ashurush üchün Teklimakan qumluqigha aydurum yasimaqchi »»»

1) Beijing Höküméti Yerlik Emeldarlarni, Erz Qilghuchilarning Erzini Pütün Küch Bilen Bir Terep Qilip Bérishke Chaqirdi
2) Kazakstan Bilen Xitayning Sodisi 150 milyart Dollardin Éship Ketti
3) Özbekstan Ottura Asiay Bixeterlik Teshkilatidin Chékinip Chiqti »»»

1) Sherqiy Türkistanda Yalghan Dohturlar we Yaman Kisellikler Ewj Almaqta
2) Lenjoudin Yene 4000 Sherqiy Türkistandiki Bingtuanlerge Aq Yaqiliq Xizmetke Élindi
3) Sherqiy Türkistandin Bu Bir Pesil Ichide Qézilghan Altun 869 kg gha yetken
4) Russiye Xitaygha Néft Sétip Bérish Kélishimini Resmi Testiqlidi »»»

1) Tala Mushigi Öy Mushigini Qoghlimaqta
2) Sherqiy Türkistanda Atalmish Qosh Tilliq Yesliler Resmi we Omumi Yüzlük Yolgha Qoyuldi
3) Xitay Höküméti Insan Heqlirini Yahshilash Herket Pilanini Otturigha Qoydi »»»

1) BDT ning Shimali Koriyege Yürgüzgen Naraziliq Kélishimliri Küchlük Bolmidi
2) Xitayda Ishlengen Öy Sélish Matériyallirida Xemiyiwilik Zeher Bayqanldi
3) Xitay Höküméti Bei jinghga Erz Qilishqa Kelgenlerni Saranglar Doxturxanigha Yaki Tutup Turush Ornigha Mejbur Solaydu  »»»

1) Canada Kechürüm Teshkilati Xitay Virus Hujumlirini Eyiplep Metbuat Yighini Achti
2) Sherqiy Türkistan Xitay Köchmenlirining Ixtisadi Crisis dawamidiki jennitige aylandi
3) Xitayda Er Ayallar San Perqi 32 milyongha yetti  »»»

1) Boran Apiti Sherqiy Türkistandiki Adettiki apetlerning birsi bolup qalmaqta
2) Tarim Neftlighi Shiddet Bilen Talan - taraj Qilinmaqta
3) Xitayda Ishchilarning Naraziliq Namayishliri Kündin - künge ulghaymaqta »»»

1) President Obamaning Türkiye Ziyariti we Buning Xitay Metbuatliridiki Inkasi
2) Xitay Koriyening Eng Yéqin Dosti Bolush Supiti Bilen, Koriye Mesiliside Jim Türiwélish Taktekisini Qollandi
3) President Obama NATO Döletlirining Yardimige Érishti
4) Kazakstan Öz Téritoriyeside Atom Bankisi Achmaqchi Boldi  »»»

1990 - yili 4 - ayning 5- küni, yene buningdin 19 yil burunqi bügünki künde, Sherqiy Türkitanning Barin yézisida qehriman Barin xelqi, weten musteqqilliqi üçün, tartip élinghan heq huquqlirimizni qayturup élish üçün, qehriman Uygur oghlani, »»»

Asiya torining mushu ayning 2 - küni xewer qilishiche, Ürümchi sheherlik xelq hökümtei we Saywagh rayonluq saqchi idarisi qattiq zerbe berish neq meydan yighini chaqirip her xil jinayetler bilen gumanliq dep qaralghan 20 ademni ochuq bir terep qilghanlighini jakalighan.»»»

4- ayning 3- küni Xitay höküméti, 7- nöwetlik terbiylesh kürsidiki özlirige eng sadiq ghalcha qilip terbiylengen, yeni Xitay höküméti terpidin burmilan'ghan Uyghur xelqini Xitay dölitige qul bolup yashashqa teshwiq qilidighan diniy zatlardin 50 neperni, »»»

1) Xitay Amerika Munasiwetliri Téximu Keng Dairige Yüzlendi Diyish Mumkinmu?
2) Fransiye Xitay Bilen Qaytidin Apaq - Chapaq Bolushti
3) Sherqiy Türkistandiki Ormanlarning Weyran Bolushi Barghanseri Éghir Bolmaqta
4) Sherqiy Türkistandin Xitaygha Toshulidighan Gaz Turbusi Buzghunchuliqqa Uchrap 400 ming Yuan Ziyan Sélin'ghan »»»

dewami