Uchur we Tehlil

1) Xitay Amerika Munasiwetliri Téximu Keng Dairige Yüzlendi Diyish Mumkinmu?

Bu qétim Londonda échilghan G20 yighinida presiden Obama , Xitay presidenti bilen körüshüp Amerika Xitay munasiwetlerini barliq basquchlarda tereqqi qildurush, yeni keng dairige yüzlendürüsh toghrisida söhbetleshken we Xitay bilen barliq mesililerde söhbet élip barmaqchi bolghan. Ular dunya ixtisadi kirizisi, yer shari muhit hawa kilmati mesilisi, Iran mesilisi qatarliq sözlüshüshke tégishlik barliq mesililerde söhbet qurup hemkarlashmaqchi bolghan. Dunya ixtisadi kirizisini hel qilish gerche Amerika bilen Xitaydin ibaret ikki chong döletning yüksek derijide hemkarlighigha éhtiyajliq bolsimu, emma bashqa küchlerge yeni Yawropa birligi we Asiyadiki küchlük dölet Yaponiyening menpeetigeimu sel qarashqa bolmaytti, shunga gerche bu qétim Xitay, Amerika bilen bolghan dostluq we hemkarliq yuquri derijide kuchiyidu dep qarawatqan bolsimu, emiliyette bu qétimqi söhbet peqet éghizdila qélishimu mumkin. Chünki nurghun mesililerde Xitay höküméti emeli hemkarlishishtin özini qachurup semimiyetsizlik bilen Ameirkini aldap keldi. Xitay pulining qimmitini tengsheshni ret qilip Amerika ixtisadining chöküshige bolghan seweplerning birini tughdurghanlighi mana buning misali.

2) Fransiye Xitay Bilen Qaytidin Apaq - Chapaq Bolushti

Aprilning 2 - künidiki Londonda échilgan G20 ning yighilishidin burun, Xitay presidenti we Fransiye presidenti mexsus körüshti. Bu qétimqi körüshushte Fransiye Tibetning musteqqillighini hergiz qollimaydighanlighini bildürdi we Xitay bilen öz ara bir birining ichki ishlirigha arilashmasliq, Tibetni Xitayning ayrilmas bir parchisi dep étirap qilish mesilide éniq maqulluq bildurdi.otken yili Fransiye Dalay lamani qobul qilip Xitayning achchighini keltürüp qoyghan we Xitay Franisyede ötküzülgen yawropa döletliri yighilishigha qatnishishni keynige sürgen idi. Emma bu yil Fransiye hökümétining birdin Xitay bilen qaytidin apaq chapaq bolushi, Fransiyening ixtisadi kirizis bésimi astida insan heqlirini birchetke qayrip qoyup bashqa nurghun döletlerge oxshash munasiwetlerni birinchi orungha qoyushni oylashqanlgihini körsütidu.

3) Sherqiy Türkistandiki Ormanlarning Weyran Bolushi Barghanseri Éghir Bolmaqta

Xitay köchmenlirining keng kölemde éqip kirishi netijiside, Sherqiy Türkistandiki bayliqlar Xitay höküméti teripidinla talan - taraj qilinip qalmay, belki Xitay köchmenliri teripidinmu xalighanche buzghunchiliqqa uchrimaqta. Buning ichide ormanlarning buzghunchuluqqa uchrishi eng éghir bolup, ormanlardin derehlerni késip oghurlash exwali barghanseri köpeygen. Tianshan torining 4 - ayning 2 - küni xewer qilishiche, Kuytong shehiride 3 - ayning 28 – küni tikilginige texi emdila 9 yil bolghan 203 tup aq térek bir kéchidila késip oghurlap kétilgen. 9 yilliq bu aq tereklerning yaghach materiali bolup yétilishige yene 2 - 3 yil bar bolup, baldur késiwétilse otundin bashqa nersige yarimaydiken. Emma perez qilinishiche, dereh oghurlughuchilarning bu heqte bilimi yoq bolup aldigha uchrighan nersini talan - taraj qilish qilishqa adetlengenliktin, téxi yétilmigen derexlernimu weyran qilishqa bashlighan.

4) Sherqiy Türkistandin Xitaygha Toshulidighan Gaz Turbusi Buzghunchuliqqa Uchrap 400 ming Yuan Ziyan Sélin'ghan

Sherqiy Türkistandin Xitaygha tebi gaz toshuydighan gaz turbusining, Xitayning Shinyang shehiridiki melum bir bolugi buzuwétilip köp miqdarda gaz aqturiwétilgen we 400 ming yuan ziyan sélin'ghan. 3 - ayning melum bir küni 6 neper Xitay yuquri bésimliq gaz control qilish öyige bésip kirip, nazaretchini baghlap qoyup, yuquri bésimliq gaz ishigini tömür üsküniler bilen buziwetken we gaz turbusini échiwetken, ish tügigendin kéyin derhal qéchip ketken. Étilip chiqqan gaz 10 métir igizlikke kötürülgen bolup nechche kün'giche toxtutush mumin bolmighan, perez qilinishiche texminen 80 ming kup métir gaz éqip chiqip ketken. Gaz turbusini yasap qaytidin eslige keltürüsh intayin qiyin iken, Xitay dairilliri qayta yasash üchün qanchilik waqt kétidighanlighini tesewwur qilalmighan. Gaz turbusini buzghan 6 neper Xitay qolgha élinghan bolup bularning ichide birsi bu ishni pilanlighan we qalghan 5 neper Xitayni yalliwalghan. Pilanlighuchi burun gaz sherkitide ishligen bolup, ish heqqini waqtida alamighanlighi üchün naraziliq bildürüp bu ishni qilghanlighini iqrar qilghan.