EAST  TURKISTAN  INFORMATION CENTER

Sherqiy Türkistangha Musteqilliq, Erkinlik We Démokratiye !

MAUZULAR:

 

SH T HEQQIDE OMOMI MELUMAT

 

SHERQIY TÜRKISTAN

 

DINIY SAHIPEI

 

TARIH SAHIPISI

 

KISHILIK HOQUQ

 

IQTISADI SAHIPE

 

EDEBIYAT SAHIPISI 

 

ETIC DOKLATI

 

OSMURLER SAHIPISI

 

REAL MEDIA FILIMLER 

 

UYGUR TESHKILATLIRI 

 

ALAQE ADRISI

 

HAWARAYI 

 

ARHIP KÖRÜNÜSHLE

 

PIKIR DEPTIRI

 

DUAT ARHIBI 

 

MUHIM LINKLER  

 

   Sherqiy Türkistan Axbarat Merkizi

| |   Sherqiy Türkistan  | |  Zhunggou - Taiwen  | |  Xelq'ara   | |

2009 - yili 4  - ayning 12 - küni

Uchur we Tehlil

1) BDT ning Shimali Koriyege Yürgüzgen Naraziliq Kélishimliri Küchlük Bolmidi

Xelqara metbuatlardin melum bolushiche, 4 - ayning 11 - küni Amerika, Yaponiye we Xitay , birleshken döletler meslihet kegnishide Shimali Koriyening 4- ayning 5 - küni xemiyiwilik qorallarni sinaq qilghanlighini eyiplesh bilen birge burun shimali Koriyege bérilgen embargoni teximu kucheytish jehette kélishken. Birleshken döletler bixeterlik meslihetchiler kengishidiki 5 dölet Yaponiye bilen bille jemi alte dölet yépiq yighini ötküzüp, birlikte murajetname chiqirip Shimali Koriyening xemiyiwi qoral sinaq qilishini eyipligen. Emma bu ilgiri Shimali Koriyege bérilgen imbargodiki Shimali Koriyening Xemiyiwi qoral sinaq qilishigha ruxset qilinmaslighi kérek digen belgilimige maslashmighan. bu seweptin, Amerika we Yaponiye bu murajetnamining qanuni kuchining ajizlighidin rahetsiz bolmaqta. Chünki bu murajetnamining qanungha özgirishi üchün yene birleshken döletler teshkilatidiki 15 dölet bilet tashlap testiqlishi kérek iken uning ustige bu murajetname, Shimali Koriye sinaqni yürgüzüp, herbi qorallirini yotkep bolup besh kündin kéyin otturigha qoyulghan. Yaponiye eng kop tehdidke uchrighuchi dölet bolush süpiti bilen, Shimali Koriyege derhal öz aldigha imbargo yürgüzüp, barliq soda munaiswetlirini toxtatqan, ikki dölet arisidiki neq pul aghdurushnimu chekligen we Shimali Koriye kemillirining Yaponiye portlirigha yéqinlishishini tosighan.

2) Xitayda Ishlengen Öy Sélish Matériyallirida Xemiyiwilik Zeher Bayqanldi

Xitaydin kirgüzülgen kardon tam qatarliq öy sélishqa ishlitilidighan matériyallardin zeher bayqalghan bolup, Amerikida yéqinqi tört besh yildin biri öyler bolupmu quyun apitige uchrighan sheherlerge sélin'ghan öy we binalarning hemmisige mushu matériyallar ishlitilgen. Chünki Xitayning öy yasash matériyalliri intayin erzan bahaliq bolup, öy sherketlrining qarshi élishigha érishken. Emma, öy sélinip bolghandin kéyin bina ichide bir xil sésiq puraq peyda bolghan. Qish kunliri issiqliq echilghanda oylerdiki bu puraq teximu küchlük bolghan we nurghun kishiler bash aghriq késili yaki nerwisi tumanliship eqli roshen ishlimeslik késilige griptar bolghan. Nöwette Amerikida bu xil zeherlik matériyallar bilen yengidin sélinghan öyler 100,000 din artuq bolup, Amerika höküméti xemiyiwilik zeherlinishning aldini élish üchün yéqinda Xitaydin import qilinidighan öy sélish matériyallirini chekligen.

3) Xitay Höküméti Bei jinghga Erz Qilishqa Kelgenlerni Saranglar Doxturxanigha Yaki Tutup Turush Ornigha Mejbur Solaydu

Aprilning 10 - küni Bei jing Uniwersityning aldigha 200 din artuq namayishchi yighilip, Beijing uniwersity Professori Sun Dong Dongning “ merkizi hökümetke erz qilishqa kelgenler hemmisi nerwisidin ketkenler , ularni saranglar doxturxanisigha apiriwétish kérek” digen sözige qarshiliq bildurup Sun Dong Dong bilen yüzturane sözlishishni telep qildi. Emma saqchilar ularni tossup 50 kishini neq meydanda qolgha aldi.
Sun Dongdong ötken hepte , heptilik xewerler journilining ziyaritini qobul qilip, merkizi hökümetke erz qilghini uzaq yollarni bésip yiraq ölke shehr we yézilardin kelgen, erzlirini aqturalmay merkizi hökümet aldida sersane boliwatqan kishilerni saranggha chiqarghan idi. Namayishchilarning adukatining éytishiche, Sun Dong Dongni sözlitiwatqan del Xitay höküméti bolup, Xitay höküméti adette hökümetning naheqchiliqliri üstidin erz qilghili kelgen kishilerning hemmisini, tutup turush ornigha apirip qiyin qistaqqa élip ikkinchi erz qilip kelmeslikke mejbur qilatti , yaki ularni mejburi saranglar doxturxanishga apirip okul urup sarang qiliwétatti. Xitay höküméti özlirining bu xil rezil qilmishining barghanséri pash bolup qélishidin ensirep, amma pikri toplash üchün proffessorlarni sözlitip, özlirining jinayi qilmishlirigha sewep we qollighuchi toplashqa urunghan.
 


Copyright © www.uygur.org . All rights reserved 14.04.2009 22:57   A. Karakash