EAST  TURKISTAN  INFORMATION CENTER

Sherqiy Türkistangha Musteqilliq, Erkinlik We Démokratiye !

MAUZULAR:

 

SH T HEQQIDE OMOMI MELUMAT

 

DINIY SAHIPE

 

TARIH SAHIPISI

 

KISHILIK HOQUQ

 

IQTISADI SAHIPE  

 

EDEBI SAHIPE

 

UYGURLARDA MUA'ARIP

 

ÖSMÜRLER SAHIPISI 

 

UYGUR TESHKILATLIRI

 

ALAQE ADRISI

 

HAWARAYI

 

ARHIP KÖRÜNÜSHLE

 

PIKIR DEPTIRI

 

MUHIM LINKLER

 

  SH T H M  ARHIBI

 

E-mail: ertic@uygur.org
karakash_a@hotmail.com

 
 

|   Anaweten   |   |   Ottura Asiya   |   |   Islamdunyasi   |   |   Gherib   |    

< Kanada Uyghur Jemiyiti > ning 3 – ayning 30 – künidiki omomiy saylimida, iqtidarliq we munewwer yashlirimizdin Ruqiye Turdush xanim bu teshkilatning reyisi bolup saylandi.  Ğdawamiğ

Tünügün radiomizgha kelgen inkaslardin biride, ötken yekshenbe küni Hotende namayish bolghanliqi we basturulghanliqi melum qilinghan idi. Tünügün yene Amérikida yashawatqan bir Uyghur yurti Hotende namayish bolghanliq heqqide uchur alghanliqini bildürgen idi.  Ğdawamiğ

1) Olimpik Mesh’ili Qeshqer Xelqining Beshigha Bala Boldi
2) Tibetning Igilik Hoqoqi Heqqidiki Talash – Tartishlar
3) Xitay Hökümiti Ichki Ölkilerdiki Uyghurlarni Tutqun Qilishqa bashlidi
4) Taiwandiki Saylamda Guo Min Dangning Ghelibe Qilghanliqi, Xitay Kommunistlirini Söyündürdi
 Ğdawamiğ

1) Yerkenlik Uyghur Déhqan Ayalliri Bingtuange Bala Baqquchiliqqa Yolgha Sélindi
2) Turpandiki Pojangza Partilash Weqeside 25 Kishi Öldi
3) Wang Le Quan, < Teshwiqat Xizmitining Asasi Nishanini Milliy Bölgünchilikke Qaritish Lazim > Dep Biljirlidi
4) Uyghur Qizliri Arisida Xitaygha Berip Ishlesh Teshwiqati
5) Yaponiye Sankei Gezitining 2008-yili3-ayning 27-küni xewiri 
Ğdawamiğ

Bügün yeni 2008-yili 22-mart küni „Sherqiytürkistan Birliki Teshkilati“ mexsus Ana-Balilargha atap Siyasiy, Kultural we Diniy mezmunlarni chöridigen halda alahide bir progiramma teyyarlap, Ğdawamiğ

Bügün yeni 2008-yili 22-mart küni „Sherqiytürkistan Birliki Teshkilati“ mexsus Ana-Balilargha atap Siyasiy, Kultural we Diniy mezmunlarni chöridigen halda alahide bir progiramma teyyarlap, Milliy eneniwiy alahidilikimizning engüshterliridin biri bolghan Newruz bayrimi we Xelqara Mehmut Qeshqiri yilini tebriklidi. Ğdawamiğ

1) Olimpik Mesh’ilining Geritsiyedin Xitaygha Yolgha Sélinghanliqi Munasiwiti Bilen Germaniyede Namayish
2) Hotendiki Yer Tewresh Apitide Ölgenlerning Sani 300 Etrapida
3) < Yawropada Newruz > Senet Kechiliki Tentenilik Halda Muwapiqiyetlik Ötküzüldi 
Ğdawamiğ

Köpchilikke melum bolghinidek, chetellerdiki Tibet teshkilatliri, Xitay hakimiyitining bu qétim Tibette élıp barghan qanliq qirghinchiliqigha naraziliq bildürüsh meqsidide Xelqara olimpik komutetigha ( IOC ) murajetname yollap, Tibet xelqining Olimpik mesh’ilining Tibettin ötüshini xalimaydighanliqini elan qilghan idi. Ğdawamiğ

Sherqiy Türkistan milliy herikitining rehbiri, Uyghurlarning meniwiy anisi, shundaqla < Dunya Uyghur Qurultiyi > ning reyisi Rabiye Qadir xanimning chaqiriqigha asasen, Dunyaning herqaysi jayliridiki Uyghur teshkilatliri türlük shekildiki naraziliq paaliyetlirini uyushturush arqiliq,Ğdawamiğ

Dunya jamaetchilikige melum bolghinidek, Kommunist Xitay hakimiyiti, Tibet qérindashlirimizning özlirining insani heq – hoqoqlirini, hörlük we erkinlikini telep qilip 3 – ayning 14 – künidin etibaren Tibet miqyasida élip bériwatqan tenichliq sheklidiki naraziliq heriketlirini fashistlarche qanliq basturup kelmekte. Ğdawamiğ

Sherqiy Türkistanning sabiq qorchaq reyisi Ismayil Tiliwaldi, Uyghur xelqining eng qattiq nepritige uchrighan qorchaq reyislerning biri bolup, 1999 we 2000 – yilliri < aptonom rayonluq partikom > ning dayimi heyet ezasi bolup turghan mezgilliride Ğdawamiğ

Bir terepdin Xelqara kishilik hoqoq teshkilatliri we chetellerdiki Uyghur teshkilatliri Bei Jing olimpik yighinigha qaratqan naraziliq sadalirini üzlüksiz kücheytiwatqan, yene bir tereptin Xitay hakimiyitimu olimpik yighinini süyistimal qilip Ğdawamiğ

Xitay hakimiyitining, < térilghu yer az, emgek küchi köp, sheherlerde ishsizliq éghir > digendek bahane – sewepler bilen 100 milighan Uyghur qizlirini mejburi halda Xitayning ichki ölkiliride qulluqqa yollawatqan bügünki künde,  Ğdawamiğ

2008 -yili 3 - ayning 12 - küni DUQ yashlar komutéti mudiri Bextiyar Shemseddin Wakaletsiz milletler teshkilati (UNPO) bilen birlikte Gollandiye Parlamintosi Tashqi ishlar komissioni ezasi, Gollandiye Ishci Partiyesi (PVDA) wekili Mr.Van Dam efendi bilen körüshti. Ğdawamiğ

Nöwette pütün Xitay metbuatliri, 3 – ayning 7 – küni yüzbergen atalmish < ayrupilan weqesi > ni bahane qilip, Uyghurlarning milliy herikitini qarilash üchün keng kölemde tetür teshwiqat élip berishqa bashlidi. Ğdawamiğ

Nöwette Xitay hakimiyiti atalmish < ayrupilan weqesi > ni bahane qilip, zor teshwiqat arqiliq kishilerning diqqet – étibarini bashqa bashqa nuxtigha burashqa tirishsa, ichki jehettin Sherqiy Türkistangha Xitay köchmenlirini yötkeshni jiddileshtürmekte. Ğdawamiğ

Nöwette chetellerdiki Uyghur teshkilatliri, 2008 – yilliq olimpik yighinining Bei Jingda ötküzülishige qarshi aktip türde heriket qilip kelmekte, Uyghurning buxil naraziliqliri, özliri turiwatqan döwletlerning qanunliri yol qoyghan dayiride, Ğdawamiğ

Sherqiy Türkistanning tebiy bayliqlirini talan – taraj qilish qedimini yenimu tézlitish mesilisi, nöwette Bei Jingda chaqiriliwatqan < Memliketlik 11 – nöwetlik xelq wekiller qurultiyi > ning eng asasliq küntertiplirining biri bolup, Ğdawamiğ

Sherqiy Türkistanning Uyghurlar zich olturaqlashqan jenobi rayonliri bolsa kommunist Xitay hakimiyitining Uyghurlargha qaratqan qattiq basturush, dinsizlashturush, Xitaylashturush, neslini qurutush we talan – taraj qilish siyasitining merkizi bolup kelmekte. Ğdawamiğ

Shanggangda chiqidighan < Yoruqluq géziti > ning 3 – ayning 9 – künidiki xewiride körsütülishiche, Uyghur < térorist > lar mushu ayning 8 – küni chüshtin burun saet 10 lar etrapida,  Ğdawamiğ

Xitay kommunistik partiyesining bash sekritari, döwlet reyisi we Xitay merkizi herbiy ishlar komutétining reyisi Hu Jin Tao 3 – ayning 8 – küni chüshtin burun Bei Jingda < Memliketlik xelq wekiller qurultiyi > gha qatnishiwatqan  Ğdawamiğ

Men, < Sherqiy Türkistan Informatsiyon Merkizi > diki barliq xadimlargha wakaliten, < 8 – mart > Dunya ayallar bayrimi munasiwiti bilen weten ichi we sirtidiki Sherqiy Türkistanliq barliq xanim – qizlirimizning bayrimini yürektin qutluqlaymen we ulargha janabi allahtin bexit – saadet tileymen ! Ğdawamiğ

Xitay hakimiyiti, Sherqiy Türkistan xelqining küchlük naraziliqigha we Xelqaraliq kishilik hoqoq teshkilatlirining qattiq eyipleshlirige qarimastin, Uyghur dehqan qizlirini Xitayning ichki ölkilirige mejburi ishlemchilikke iwetish siyasitini téximu jiddileshtürmekte.Ğdawamiğ

Nöwette Bei jingda < Memliketlik xelq wekiller qurultiyi > gha qatnishiwatqan < aptonom rayonluq partikom > ning sekritari Wang Le Quan, < Xinjiangning uzun muddet muqimliqi üchün, choqum aldimizdiki 20 – 30 yil ichide qosh tilliq oqutushni yuquri sewiyege yetküzishimiz lazim > dep körsetken.Ğdawamiğ

1) Australiyening Eng Nopuzluq Téléviziye Qanili SBS Te Uyghurlar Tonushturuldi
2) Barin Yézisida Xitayche Yesli Quruldi
3) Yighinning Köplikidin, Asasi Qatlam Kadirlirining Ammining Derdini Tingshaydighangha Waqti Yoq
4) Ürümqide, Kompiyotir Bilmigen Saqchilar Wezipisidin Qalduridu
Ğdawamiğ

AP ning xewerlirige qarighanda, mushu yekshenbe küni yeni 3- mart küni Shanghai'de ötküzülgen sen’et kéchiligide, Icelandic liq meshhur naxshichi Bjork, “ Tibet ! Tibet! Musteqqilliq jakala Tibet ! “ dep naxshsa éytqan bolup, Xitay tamashibinlar gerche neq meydanda birnerse diyishke pétinalmighan bolsimu, üni ichige chüshüp ujuqqan halda öylirige kétishke aldirighan. Ğdawamiğ

< Xitay yengi axbarat agentliqi > ning 3 – ayning 4 – küni Bei jingdin bergen xewiride körsütülishiche, shu küni atalmish < aptonom rayon > ning yengi qorchaq reyisi Nur Behri muxpirlargha qilghan sözide,  Xitay hakimiyitining Uyghurlarni Xitaylashturush meqsidide élip bériwatqan  Ğdawamiğ

Xitayning < Gherip soda geziti > de 3 – ayning 4 – küni élan qilinghan bir xewerde körsütülishiche, nöwette Sherqiy Türkistanda waqitliq turiwatqan Gansuluq Xitay aqqunlirining sani 680 ming neper bolup, bu aqqunlargha . Ğdawamiğ

< Tian shan tori > ning 3 – ayning 3 – künidiki xewiride körsütülishiche, Uyghur ösmürlirini Xitaylashturush meqsidide Xitayning ichki ölkiliride tesis qilinghan atalmish < Xinjiang toluq ottura sinipi > gha buyil 5000 neper oqughuchi qobul qilinidiken.  Ğdawamiğ

< Tian shan tori > ning 3 – ayning 2 – küni xewer qilishiche, bu yilliq chaghan axirlashqandin buyan, Sherqiy Türkistangha ishleshke kelgen Xitay aqqunlirining omomiy sani 800 minggha yéqinlashqan bolup, Ğdawamiğ

< Tianshan tori > ning xewer qilishiche, Xitay hökümiti 2 – ayning 29 – künidin etibaren Sherqiy Türkistanda < toxtamliq yazghuchi > liq tüzümini yolgha qoyghan bolup, shu küni Ürümqide < Xinjiang yazghuchilar jemiyiti > bilen,  Ğdawamiğ

< Tianshan tori > ning xewer qilishiche, 2 – ayning 29 – küni Ürümqide < aptonom rayonluq pilanliq tughut jemiyiti > ning 4 – qétimliq wekiller qurultiyi chaqirilghan bolup, < aptonom rayonluq partikom > ning dayimi heyet ezasi Nurlan Abdumijit yighinda qilghan sözide, .Ğdawamiğ

< Ürümqi kechlik geziti > ning 2 – ayning 28 – künidiki xewiride körsütülishiche, 2007 – yiligha qeder, Sherqiy Türkistanda mektepke kirish aldida turghan yerlik ösmürlerge qarita tesis qilinghan atalmish < qosh tilliq yesli > lerning sani 2982 ge, .Ğdawamiğ

< Tian shan tori > ning 2 – ayning 29 – küni xewer qilishiche, Sherqiy Türkistan Xelqi teripidin < Jallat qoshun > dep atalghan Bing tuande 2020 – yiligha qeder yene yéngidin 3 – 5 chong sheher berpa qilinidiken.Ğdawamiğ

< Tianshan tori > ning 2 – ayning 28 – küni xewer qilishiche, 2007 – yili Xitay hökümitining Sherqiy Türkistanda atalmish < az tughup bexitlik bolush > siyasitini qanat yaydurushi netijiside, pütün rayon boyiche 65 ming neper bowaq az tughulghan. Ğdawamiğ

Epock waqt gezitining mushu ayning 25 kuni Los angeles tin Bergen hewirige qarighanda, Yahoo tori, shehslerning uchurlirini Xitay kommunist Partiyisige ashkarilap 60 ke yeqin ademning qolgha elinishigha sewepchi bolghanliqtin, Xitay democratic partiyisi, Ğdawamiğ

Hollywood director Steven Spielberg ning olympicqa boycott qilishi helqarada qattiq ghulghula qozghap, Xitayning olympicqa bolghan teyyarlighini ajizlashturiwetkenliktin, Ğdawamiğ

1) Ürümqiche Bashlanghan 8 Ayliq Qattiq Zerbe Bérish Herikitining Nishani Rastinla Oghri – Bulangchilarmu ?
2) Qorghas Chegra Eghizidin Ötken Bir Yilda Kirip – Chiqqanlarning Sani 700 Minggha Yeqinlashti
3) Üchturpandiki Ottura – Bashlanghuch Mekteplerde < Qanungha Mesul Muawin Mudir > liq Tüzümi Yolgha Qoyuldi .
Ğdawamiğ

Xewerlerdin qarighanda, Uyghur élige jaylashqan 4 chong néfitlik, tarim néfitliki, Qarimay néfitliki, Turpan - Qumul néfitliki we Tarim derya néfitlikide yéngidin bayqalghan néfit zapisi 220 milyon tonnigha yetken.  .Ğdawamiğ

1) Sydneyda Rabiye Xanimni Kütiwelish Ziyapiti Bérildi
2) Buyilliq < Wetenperwer Diniy Zatlarni Terbiyilesh Kursi > Ürümqide Bashlandi
3) Sherqiy Türkistanda Paxta Térighan Déhqanlar Nime Üchün Ronaq Tapalmidi ?
Ğdawamiğ

RFA - 17- Féwral küni Gollandiyide yashawatqan Uyghurlar bir yerge jem bolup, Gollandiye Uyghur jemiyitining yingi rehberlirini saylap chiqqan. Saylamgha qatnashquchilarning bildürüshiche, Ğdawamiğ

1) Kosovoning Musteqilliq Jakalishi Xitay Hökümétini Nime Üchün Biaram Qilidu?
2) Xitay Hawarayidin Melumat Bérish Téxnikisining Töwenligini Étirap Qildi
3) Ottura Asiyadiki Namratliq We Türkmanstan Bilen Özbekistandiki Gaz Baylighi
Ğdawamiğ

1) Xitay Bilen Amerika Otturisidiki Export – Import Soda Perqi Barghanséri Zoriyip Ketti
2) Xitayning Sodidiki Aldamchilighi Uzungha Barmaydu
3) Xitay Muxbirlar Eng Köp Turmige Tashlinidighan Dölet
Ğdawamiğ

1) Amerika Flimchisi Steven Spielberg Xitaydiki Olympic'qa Qatnashmaydighanlighini Elan Qildi
2) Amerika Tenherketchillir Bashqa Dölet Tenherketchillirige Qarighanda >Téhimu Erkin
3) Mao Ze Dong Eynı Waqtta Amerikigha On Million Ayal Bermekchi Bolghan
Ğdawamiğ

2008-Yili 2-ayning 11-kuni Dunya Uyghur Qurultiyi Yashlar Komititi mudiri we Gollandiye Sherqiz Türkistan Waqpi reisi Bahtiyar Shemseddin ependim UNPO (wakaletsiz milletler teshkilati) bilen birlikte Gollandiye Parlamenti Tashqi Ishlar Komisyoni, Dölet Mudapiye Komisyo Reisliki, “erkinlik we démokratiye partiyisi” wekili Van Baalen ependim bilen körüshti.Ğdawamiğ

1) Amerika Tenherketchilliri Olympik Jeryanida Yeydighan Yimekliklerni Amerikidin Aparmaqchi
2) Engliye Tenherketchilliring Olympic Jeryanida Xitaydiki Insan Heqlirini Tenqid Qilishi Cheklendi
3) Sherqiytürkistan Birliki Teshkilati 5 - Fewral Inqilabi Munasiwiti Bilen Paaliyet Élip Bardi 
Ğdawamiğ

Hindistan bash ministéri xitayni ziyaret qilghan we ikki dölet otturisidiki zimin talishish mesilisini waqtliq bir chetke qayrip qoyup, Ğdawamiğ

Nöwette atalmish Xinjiang Uyghur Aptonom Rayonluq pilanliq tughut komitéti, Sherqiy Türkistanda pilanliq tughut siyasitige emel qilmighan we xilapliq qilghuchilarni qattiq jazalash herkitini yuquri derijide yolgha qoyghan bolup, Ğdawamiğ

Atalmish Shinjiang xelq téléviziye istansisining xewer bérishiche, mushu ayning törtinchi we beshinchi künliri Yéngisardin jemi 660 qiz ayrim ayrim Xitayning Shendong ölkisining Chingdao, Jiao Zhou, Sai shi sheherlirige yolgha sélindi. Ğdawamiğ

AP ning 2008 yil 6 - Fewral bugunki xewiridin melum bolishiche, Xitayning Yaponiyege export qilghan chöchürilliri ichidin zeher chiqqanlighi 10 din artuq ademning zeherlinip dohturxanida yétip qalghanlighi, hetta adem ölüsh xewpining bolush mumkinligiĞdawamiğ

Reuter‘sning Fevral eyning 6 - künidiki xewirige asaslanghanda, Xitay höküméti internetke qoyulidihgan video we audiolar heqqide yéngi tüzüm chiqarghan bolup, Ğdawamiğ

Xitay hökümiti planliq tughut siyasitini yolgha qoyghandin buyan, bir bala élish tüzümi Xitay memlikitining chong sheherliride asasi jehettin emilileshken bolup türküm - türkümlep yalghuz balilar meydangha keldi. Ğdawamiğ

1 ) 5 - Febral Ghulja Weqesini Xatirlesh Namayishi
2) Pakistan Gézitliri Xitay Hökümitining Tebi Apetlerge Qarshi Turush Iqtidarigha Yuquri Baha Berdi
3) Amerika Bilen Singapor, Apetke Uchrighan Xitay Dölitige Yardem Qolini Sundi
4) Dunya Bankisi Bu Yil Molcher Qilinghan Xitay GDP sini 9.6% ge Chüshürdi
Ğdawamiğ

1) Xitay Höküméti Taiwanning BDT gha Eza Bolush Üchün Ötküzidighan Awaz Toplishigha Pozitsiye Bildürdi
2) Xitay Hökümiti Yaponiyediki Xitay Yimekligidin Zeher Tépilghanlighini >Ret Qildi
3) Xitayning Guangjou Sheiride Qapsilip Qalghan Yoluchilar Arisida Bir Ayal Dessilip Öldi 
Ğdawamiğ

1) Xitay Yéngi Emgek Qanunining Xitaygha Mejburi Yötkewatqan Uyghur Yallanma Emgek Küchlirige Paydisi Bolamdu?
2) Sherqiy Türkistanda Qar Apitige Uchrighan Charwa Mal 300 Mingdin Ashidu
3) Tarim Oymanlighidin Yer Asti Su Baylighi Tepildi
Ğdawamiğ

1) Xitayda Pat Yéqinda Éghir Iqtisadi Kirizis Yüz Bérishi Mumkin
2) Xitayning Tonglitilghan Yimeklikliridin Qurut Öltürüsh Xemiyewi Dorisi Chiqti
3) Malaysiya Hökümiti Islamni Qarilap Yézilghan 11 xil Kitapni Cheklidi
4) Austiraliye Hökümiti Burunqi Dewirlerde, Yerlik Indianlarning Ballirini Oqutush Üchün Ailisidin Ayriwetkenlik Jinayiti Üchün Epu Sorimaqchi
Ğdawamiğ

< Tianshan tori > ning xewer qilishiche, 1 – ayning 30 – küni Ürümqi shehrining hawasining bulghunush derijisi pütün Xitaydiki nuxtuluq sheherler ichide birinchi orungha ötken bolup, bulghunush körsetküchi 500 ge berip yetken. Ğdawamiğ

1) Norvigiye Hökümiti Insanperwerlikte Xitayni Toghra Yolgha Bashlash Üchün Tirishmaqta
2) Xitay Hökümiti Birleshken Döletler Teshkilati Biheterlik Yighinigha Özgertish Kirgüzüshke Bolghan Köz Qarishini Özgertmeydighanlighini Bildürdi
3) Binladinning Oghli Dadisidin Partilitish Herketlrini Tohtutushni Telep Qildi
4) Xitay Hökümiti Olympic Harpisida Sherqiy Türkistanda Weqe Chiqishidin Qattiq Endishe Qilmaqta
 Ğdawamiğ

Gerche Xitay hakimiyiti uzun yillardin buyan Sherqiy Türkistanda 9 yilliq mejburi maaripni yolgha qoyghan bolsimu, emma Jenobi rayonlarda milliche mektep yétishmeslik mesilisi éghir bolghachqa, Ğdawamiğ

Ötken bir yilda, Sherqiy Türkistanning Uyghurlar zich olturaqlashqan jenobi rayonlirida eghir derijide qurghaqchiliq we kelkün apetliri yüz bérip, milyonlighan Uyghur déhqanliri iqtisadi jehette éghir weyranchiliqqa uchrighan, Ğdawamiğ

Atilishidinla chiqip turuptuki, Xitay hökümétining <<Gherbi diyarni echish we tereqqi qildurush>> digini Sherqiy Türkistanning bayliqlirini échip talan tarj qilish we zamniwilashturushtin keng kölemdiki Xitay köchmenlirini menpetlendurushtin bashqa nerse emes.Ğdawamiğ

Sherqiy Türkistandiki Uyghur xelqi bilen köchmen Xitaylar otturisidki ghayet zor ihtisadi perq, yeni bu zéminning igisi bolghan Uyghurlarning Xitaylargha nisbeten nechche hesse namratliqta qaldurilishi, xelqara jemiyetning diqqitini qozghighan mesililerdin biri. Ğdawamiğ

Buyil kirgendin buyan Xitay merkizi hökümitining yuquri derijilik emeldarliri arqa – arqidin elan qilghan bayanatlirida, Sherqiy Türkistandiki atalmish < 3 xil küchler > ge qattiq zerbe bérishni tekitlep kelmekte, bu, melum menidin alghanda buyil Sherqiy Türkistanning siyasi weziyitining teximu jiddilishidighanliqidin, Ğdawamiğ

< Xinjiang géziti > ning 1 – ayning 27 – künidiki xewiride körsütülishiche, hazir Xitayning ichki ölkiliridiki atalmish < Xinjiang toluq ottura sinipi > da oquwatqan Sherqiy Türkistanliq oqughuchilarning sani 18 ming 685 neperge, Ğdawamiğ

1) Xitay Ammisining Uyghur Sen’itini Oghurlishi We Uyghur Sen’itining Xitaylishishi
2) Tikeste Yaqqan Möldürning Ziyini Kimge Bolidu?
3) 50 Yilliq Nahshilar Toplimi CD si Qandaq Nerse We Nime Üchün Neshir Qilindi
4) Èsit ! Yeslidiki Balilar Ğdawamiğ 
Ğdawamiğ

2007 - yili 12 – ayning 28 – küni Ürümqide chaqirilghan < aptonom rayonluq 10 – nöwetlik xelq qurultiyi dayimi komutéti > ning 35 – qétimliq yighinida, < aptonom rayon > ning sabiq qorchaq reyisi Ismayil Tiliwaldining sewebi hazirghiche eniq bolmighan istipasi qobul qilinip,  Ğdawamiğ

1) Peyziwattin 8000 Neper Uyghur Qizi Xitaygha Iwetilidu
2) Qaraqash Nahiyesidin 55 Neper Uyghur Déhqan Xitaygha Yolgha Sélindi
3) Bu yil Sherqiy Türkistandin Yene 5000 Toluqsiz We Toluq Otturida Oquydighan Uyghur Oqughuchi Xitay Sheherlirige Toshulmaqchi
4) Tebiygaz Ambiri Hisaplanghan Sherqiy Türkistanda Yerliklerge Gaz Yoq
5) 2007 - Yilidin Bashlap Sherqiy Türkistanda Mal Bahasi Shiddet Bilen Örlidi 
Ğdawamiğ

Yéqinqi yillardin béri Sherqiy Türkistandiki islamdin Xiristiyangha köchkenlerning sani közge körinerlik derijide köpiyipla qalmay missionerlik paaliyetliri, Xiristian dinigha kirish arqiliq gherp döletlirige kéliwélish pursitige érishken bezi bir Uygurlarning Uyghurlargha qaratqan asasliq pa'aliyetlirige aylinip qaldi.  Ğdawamiğ

Sherqiy Türkistandin chiqidighan tebi gazning zor miqdarda Xitaygha yötkep kétilishi, jiddi halda gaz yétishmeslik ehwalini keltürüp chiqarghan bolup, Tengritagh torining mushu ayning 20 - künidiki melumatigha asaslanghanda, Ğdawamiğ

Tianshan torining mushu ayning 16 - küni, Xinjiang Uyghur Aptonom Rayonluq maarip idarisining directori Sadir Sawut bilen bolghan sohbetke asasen bergen xewiride, Uyghur mekteplérini Xitaylashturush qedimini tezlitishning strategiyéliri élan qilindi.  Ğdawamiğ

Atalmish Xinjiang Uyghur Aptonom Rayonluq hökümet torining mushu ayning 16 - künidiki bir doklatigha asaslanghanda, Aptonom Rayonluq hökümet bu yil 140 turluk muhim dep qaralghan qurulushqa 600 miliyon yuan meblegh salghan bolup,  Ğdawamiğ

Mushu ayning béshida, Hotendin tepilghan , uzunlighi 241 cm kengligi 175 cm , eghirlighi 3.6 tonna kélidighan nahayiti az uchraydighan eng chong qash téshi Sherqiy Türkistandin xitaylgha élip kétildi.Ğdawamiğ

Xitay emgek qanunida eng töwen ish heqqi tüzimi yolgha qoyulghan we xitay hökimiti xelqaraliq emgekqan uning bu toghrisidiki belgilimisige imza qoyghan bolsimu, Ğdawamiğ

Reuter agentlighining mushu ayning 15 - küni Johannesburgdin xewer qilishiche Xitayning nopuzluq hökümet geziti maqala elan qilip, Keniyediki topilangning Afriqiqgha gherp demokratiyesining maskelmeydighanlighini bildüridighanlighini jar salghan.  Ğdawamiğ

Xitay kündilik gézitining mushu ayning 15 - künidiki xewiride bildürishiche bu yil 3 - aylardin bashlap Xitayning iqtisadi chüshishke bashlaydiken. Ğdawamiğ

< Xin hua axbarat tori > ning 1 – ayning 15 – küni xewer qilishiche, Xitay hakimiyiti bundin kéyin Jenoptiki Qeshqer, Atush we Hoten rayonlirining yezilirida pilanliq tughut siyasitige emel qilghan déhqan ayililirini alahide mukapatlash tüzümini  Ğdawamiğ

Tengritagh tor bétining mushu ayning 15 - künidiki hewiride, pütün Sherqiy Türkistandiki yeni 12 million 72 ming déhqanning ichide 94% déhqan qerz élish imkaniyitige érishkenligi elan qilindi. Xitay xelq bankisi birleshme statistekisining korsitishiche Sherqiy Türkistandiki déhqanlarning qeriz élishnisbiti pütün Xitay boyiche birinchi orunda turidiken.  Ğdawamiğ

Sherqiy Türkistandin chiqiwatqan néft we tebi gazning miqdari Xitay boyiche eng yuquri orunda turidighan bolup, Xitay metbuatlirigha asaslanghanda yéqinda yene Tarim néft oymanlighidiki Tahe néftligidin 8408 meter chongqurluqta hydrocarbon bayqalghan bolup, Ğdawamiğ

Bash shitabi Gérmaniyining München shehride bolghan "Yawrupa Sherqiy Türkistan Birliki" teshkilatining 16 - nöwetlik saylimi 2008 - yili 1 - ayning 13 - küni Münchendiki her sahe teshkilatlar birlikining paaliyet merkizi bolghan "Bir Dunya Öyi" de töt saet dawam qilip, ghelibilik axirlashti. Ğdawamiğ

Xitay hökümiti yéqinda birleshme dawalash dep atilidighan bir xil dawalash sughurtisi yolgha qoyghan bolup,  Ğdawamiğ

Xitay kündilik gezitining mushu ayning 14 – künidiki xewirige qarighanda, Amerika ténch okyan herbi qomandani Teamothy Keating bir yilgha yetmigen waqtichide Xitayni ikkinchi qétim ziyaret qildi.  Ğdawamiğ

Xitay Tarim néfit shirkiti we gherptin sherqqe tabi gaz yötkesh shirkitining eng yéngi statistikisida körsitilishiche, ötken üch yil ichide, yeni 2004 –yili turba yoli pütkendin béri, Tarim oymanlighidin Xitayning ichkiri ölkillirige turba arqiliq aqturulghan tebi gaz 29 billion cubic métir bolup  Ğdawamiğ

Xitay hökümitining Sherqiy Türkistandiki atalmish “qosh tilliq oqutush” maarip systimisi, emiliyette Uyghur mekteplirini Xitaylashturushtin ibaret bir tilliq maarip systimisi bolup,  Ğdawamiğ

13 yanwar AFP ning Taipeydin Bergen neq meydan xewiride, Taiwen milletchi partiyisining ( Gomindang) 27 ge qarshi 86 orun bilen demokratik partiyeni saylamda utqanlighi bayan qilinghan.Ğdawamiğ

Qollirida qizil Xitayning passportini kötürüp, özlirini Xitay grajdani sanap yürgen Sherqiy Türkistandin ibaret mubarek isimni tilgha élishtin qéchip özlirining bu bay we muqeddes zéminini nomussizlarche Xinjiang dep atap yürgen Uyghurlar belkim Xitay hakimiyiti we qanunining Uyghurlarni qoghdash üchün emes belki qirip tügitish, Ğdawamiğ

Tengritagh torining bügünki xewirige qarighanda, mushu ayning 10 - küni Xitay merkizi hökimitining pilanliq tughut partikom sekritari Xin Jiang Uyghur Aptonom Rayonining planliq xizmiti doklat yighinigha qatniship ehwalni közdin kechürgen. 30 yil ichide Sherqiy Türkistanda 3 milyon 700 ming bowaq qetli qilinghan bolup,  Ğdawamiğ

Qedirlik wetendashlar, <Sherqiy Türkistan Informatsiyon Merkizi> 2007 - yilning ayaqliship, 2008- yilning yitip kélishi munasiviti bilen hemmingizlarni chin qelbidin tebrikleydu. Ğdawamiğ

 

 
 
 

 

 
 

 
     
 
 
 

 

 
 

ETIC 1996 - 20067İ Uygur.Org  20.04.2009 01:47  A.Karakas

 

er">