Sherqiy Türkistanda 65 Ming Neper Bowaq Kam Tughulghan

< Tianshan tori > ning 2 – ayning 28 – küni xewer qilishiche, 2007 – yili Xitay hökümitining Sherqiy Türkistanda atalmish < az tughup bexitlik bolush > siyasitini qanat yaydurushi netijiside, pütün rayon boyiche 65 ming neper bowaq az tughulghan.

Bularning hemmisila Sherqiy Türkistanning jenobi rayonliridiki azsanliq milletlerge mensup bowaqlar iken.

Xitay hökümiti teripidin yolgha qoyulghan < az tughup bexitlik bolush > digen namda élip bérilghan tughut cheklesh siyasiti asasen 3 perzent körüsh hoqoqigha ige Uyghur dehqanlirigha qaritilghan siyaset bolup, eger bir uyghur dehqan Xitaygha oxshash birla perzent körgendin kéyin, < qayta perzent körmeymen > dep hökümetke wede bérip tilxet imzalisa we hamildar bolghan ayalining qosighidiki balini alghuzup, tughmasliq opiratsiyesi qildursa derhal 3000 yuan mukapatqa érishidu, buxil mukapatlash siyasiti, Xitay hakimiyiti teripidin Uyghurlarning neslini qurutush meqsidide yolgha qoyulghan yengi taktikidin ibaret.

Yuqarqi xewerde körsütülishiche, 2007 – yilining axirigha qeder Sherqiy Türkistan boyiche < bir perzent körüsh sherep guwanamisi > alghan ayililerning sani 1 milyondin ashqan bolup, peqet ötken bir yil ichde bu kenishkini alghan ayililer 105 mingdin ashqan.

Xitayning Sherqiy Türkistangha qaratqan resmiy qanunida, yezilardiki Uyghur dehqanliri 3 perzent körüsh hoqoqigha ige bolsimu, emma Xitay hakimiyiti siyasi jehettin besim ishlitish, iqtisadi jehettin jazalash we mukapatlash, ijtimayi jehettin chetke qéqish … qatarliq köpxil wastilarni qollunup, Uyghur dehqanlirinimu Xuddi Xitaylardek birla perzent körüshke qistap kelmekte.