Xitay Hökümitining, Uyghur Mekteplirini Xitaylashturushining Asasi Nishani,
Uyghur Ballirining Milli Kimligini Yoq Qilishi
Tianshan torining mushu ayning 16 - küni, Xinjiang Uyghur Aptonom Rayonluq
maarip idarisining directori Sadir Sawut bilen bolghan sohbetke asasen
bergen xewiride, Uyghur mekteplérini Xitaylashturush qedimini tezlitishning
strategiyéliri élan qilindi. Qorchaq emeldar Sadir Sawut,muhbirning
soallirigha jawap bérip, Uyghur mekteplirini Xitaylashturush üchün Xitay
tili dersi otidighan oqutquchilarning choqum Xitay bolushini tekitlesh bilen
birlikte , Uyghur ballirining diniy, milli közqarishini özgertip, milli
bölgünchilikke qarshi turup Markisizimche mektep qurushning muhimlighini
alahide tektligen. Buningdin koriwélishqa boliduki, Uyghur ballirining
tilini Xitaylashturush hergizmu Xitay hökümiti teshwiq qiliwatqandek,
sharaitning éhtiyaji, uyghurlargha ilghar Xitay maaripini ugitishni
qolaylashturush bolmastin belki tup meqsed, Uyghur millitini yoqutush. yeni
Uyghur ballirining milli engini dinni étiqadini yoqutushni , Uyghur
mediniyitidin putunley xewiri bolmighan dinsiz Xitay oqutquchillirini ishqa
sélish arqiliq emelge ashurushtin ibaret.
Ohshash xewerdiki melumatqa asaslanghanda, Sherqiy Türkitanning dehqanchiliq
we charwuchiliq rayonlirida 6029 mektep bar bolup, 2.17 million Uyghur
oqughuchi oquydiken.Xitay hökümiti bu balilarning ana tilida sözlesh we
oqush pursitini tartiwélipla qalmay, ularni putunley dinsiz , öz tarihini we
mediniyitini bilmeydighan, assimilatsiye qilinish ideologiyeside terbiylep
ularning milli kimligini tartiwélish üchün jiddi qol salmaqta.
Tarihshunaslarning periziche, Eger Xitayning bu pilani ghelbilik emelge
éship her türkümde ene shu sandiki Uyghur Balliri asimilatsiye qilinip
yoqutulsa ottura hisap bilen yene on yil ichide Uyghurlar putunley
asimilatsiye bolup tugushi mumkin. emma bu yenila Uyghurlaning özlirini
qaysi usullar bilen qandaq saqlap qélishi we qanchilik berdashliq
beralishige baghliq.
|