Gérmaniyede Xelqara Mehmut Qeshqiri Yili We Newruz Bayrimi Tebriklendi

Bügün yeni 2008-yili 22-mart küni „Sherqiytürkistan Birliki Teshkilati“  mexsus Ana-Balilargha atap Siyasiy, Kultural we Diniy mezmunlarni  chöridigen halda alahide bir progiramma teyyarlap, Milliy eneniwiy alahidilikimizning engüshterliridin biri  bolghan Newruz bayrimi we Xelqara Mehmut Qeshqiri yilini tebriklidi. Paaliyet bashlinishtin burun Xelqara kishlik hoquq paaliyetchisi, milliy herkitimizning yol bashlighuchisi we Uyghur xelqining meniwiy anisi Rabiye Qadir xanimning bu munasiwet bilen teshkilatimizgha yollighan töwendiki téligirammisi oqup ötüldi: 

Essalamu eleykum hörmetlik ballirim,

Men sizlerdin hal-ehwal sorash bilen birge Gérmaniyede yashawatqan barliq Sherqiytürkistanliqlar we Sherqiytürkistan xelqining teqdirige köngül bölüwatqan Türk qérindashlargha séghinip salam yollaymen we hemmingizlarning Newruz bayrimingizlarni qizghin tebrikleymen. 

Sizler yillardin béri Gérmaniyede qanat yéyiwatqan milliy herkitimizni her tereptin qollap quwetlep keldingizlar we özengizlarning milletperwerlilk we wetenperwerlik hissyatingizlarning türtkiside „Sherqiytürkistan Birliki Teshkilati“ni qurup chiqip, Dunya Uyghur qurultiyining xizmetlirige yéqindin masliship, bir yilgha yetmigen qisqighine waqit ichide közge körinerlik bir qatar xizmetlerni qilip, muhajirettiki Sherqiytürkistan xelqining ijabiy bahasigha érishtingizlar. Xelqimiz qilghan bir qatar yaxshi ishliringizlarning eng yaxshi baha bergüchisidur.  

Ballirim, bu qétim mexsus Ana-balilargha atap Newruz bayrimi we Xelqara Mehmut Qeshqiri yili  paaliyitini xatérlesh progirammisini orunlashturghanliqingizlarni anglap intayin memnun boldum. Men sizlerning weten siritida qanchilik bir müshkül sharaetta yashawatqanliqingizlarni obdan bilimen.Maddiy tereptin qisintingizlar bolmighan teqdirdimu meniwiy tereptin musapirchiliq we gheripliqning achchiq azabi ichide wetenning, döletning we öz xelqingizlarning  qedrige yétiwatisizler. Wetendiki qérindashliringizlarning hal-ehwali téximu better bolup, ular döliti we milliy hakémiyiti bolmighanliqi üchünla, öz ana tupriqida barliq erkinlikidin mehrum halette türmide yashighandek hayat kechüriwatidu.  

Biz bundaq yashawersek bolmaydu, insani heq hoquqlirimiz we kishlik qedri-qimmitimizni tiklep chiqishimiz, pükülgen qeddimizni qaytidin tiklishimiz kérek. Dunyada qilghili bolmaydighan ish, yetkili bolmaydighan menzil yoq. Bizning  erkin we hör yashawatqan bashqa milletlerdin héch yérimiz kam emes. Ular qilghanni bizmu qilip, özimizge xan, özimizge beg yashash üchün, Uyghur jemiyitini teshkil qilghan her bir ademning shexsiy we kolléktip qilidighan mejbiriyetliri bar. Bolupmu bir tereptin milliy dawayimizgha masliship, yene bir tereptin Miliy medeniyitimizni qoghdap qélish intayin muhim. Weten we weten siritida éghir tehditke uchrawatqan milliy kilmlikimizni yeni tilimiz, örpi-adetlirimiz, diniy étiqadimiz qatrliqlarni qoghdap qélish yaki qalalmasliq meselisi, bizning bir millet süpitide mewjut bolup turush yaki yoq bolup kétishimizge bérip chétilidighan nazuk bir  mesilidur. Milliy medeniyitimizni qoghdap qélishta  Anilarning rolini toluq jariy qildurushimiz we ularni hörmetlishimiz, balilargha paydiliq imkanlarni yaritip bérishimiz we ulargha köyünishimiz kérek.  

Biz nechche ming yilliq medeniyet tarixigha ége bir millet, ejdatlirimizdin miras qalghan meniwiy bayliqlirimiz bilen özimizni qoghdap qélishimiz kérek. Bu wezipining éghiri eng awal atilargha andin milletning deslepki oqutquchisi bolghan anilarning yelkisige chüshidu.Saghlam aile berpa qilip, milliy maaripimizgha yaxshi hul sélip millitimizni qoghdap qélishta pidakarliq körsitishingizlarni, kélichikimiz we istiqbalimizning warisliri bolghan balilarni öz tilida sözliyeleydighan we yazalaydighan weten-milletke yaramliq bir ewlat qilip terbiyelep chiqishingizlarni, öz ornungizlarda, öz imkaniyetliringizlar bilen  mezlum xelqimizge bijanidil xizmet qilishingizlarni ümid qilimen.

 Hörmet Bilen: Rabiye Qadir    

21/03/08

Teshkilat reyisi Korash Atahan teripidin oqup ötülgen bu tiligramma, paaliyet ishtirakchillirini qizghin hayajangha saldi .

Ötken yili BDT qarmiqidiki  Xelqara Mediniyet-maarip teshkilati qarar maqullap, 2008-yilni büyük alim, tilshunas, dölet erkani Mahmut Qeshqiri yili qilip békitken édi. Bu BDT ning  „Uyghur 12 muqamini „Insaniyetning qoghdilidighan medeniyet mirasliri“ qatarigha kirgüzgendin bashqa   3- qétim  melum bir yilni, Uyghurlar  chiqqan meshhur shexisler yili qilip békitishi bolup, Ilgirimu bezi yillargha „Xelqara El- Farabiy yili“ we „Xelqara Elshir Newayi yili“ dep nam bérgenidi. Yéqinqi yillarda „ Uyghur 12 muqamining BDT teripidin „Insaniyetning qoghdulidighan medeniyet mirasi qilip békitilishi we yeqinqi üch yilning arqa-arqidin Xelqara El- Farabiy yili, Xelqara Elshir Newayi yili we Xelqara Mehmut Qeshqiriy yili qilip békitilishi, milliy medeniyet tariximizdiki ijtimayi, siyasiy we medeniy ehmiyiti  zor bolghan  weqelerning biri bolup, u öz nöwitide Sherqiytürkistan milliy herkitining xelqaralishishi we siyasiy kün tertipke kélishide kam tépilidighan hadésilerdur.

2008-yilining YONESCO teripidin  „Xelqara Mehmut Qeshqiri Yili“ qilip békitilishi biz Sherqiytürkistanliqlar  jümlidin Uyghurlar teripidin Sherqiytürkistan we chetellerde  tebriklinipla qalmay pütün dunyada jümlidin Sherqiytürkistandin Türkiyege qeder bolghan Türkiy xelqler ichide tentene bilen alahide tebriklenmekte we shu qatarda xelqara jamaetchilikning diqqiti Sherqiytürkistan/ Uyghuristangha aghdurulmaqta.  

Uningdin bashqa Xelqimiz qanche ming yillardin béri ötküzüp kelgen Newruz bayrimini mexsus Ana-balilargha atalghan progirammilar bilen „Xelqara Mehmut Qeshqiri yili“gha qoshup tebriklesh, muhajirettiki Uyghurlar ichide tunji qétimliq ish bolup, bu paaliyetning ijabiy qimmitini téximu yoquri kötürdi. Batur, ishchan we eqil-parasetlik ejdatlirimiz her yili 21- marttin tartip yeni eziz wetinimiz Sherqiytürkistanda  kün bilen tün tengleshken, shundaqla uzaqqa sozulghan zulmetlik qish axirliship, qar-muzlar érip, derexler bix sürüshke bashlighan kündin bashlap, 3-ay axirlashquche her xil shekiller bilen bir qanche kün Newruz bayrimini ötküzüp kelgen. Newruz bayrimi ejdatlirimiz meydangha kelturgen bayramlarning biri bolup, u öz menisi bilen xelqimizning bahar bayrimidur. Bu bayramni ejdatlirimizdin qalghan tewerük süpitide dawamlashturup , medeniyet engüshterimiz qatarida etiwarlash we ewlatlirimizgha miras qaldurush hemmimizning bash tartip bolmaydighan burchidur. 

Teshkilatimiz bu bayram munasiwéti bilen mexsus Ana - balilargha atap mediniyet, telim-terbiye we edebiyat-senet mezmunlirini öz ichige alghan yoqarqi paaliyetni orunlashturup teshkilat ezalirimizning qizghin alqishigha sazawer boldi. Bu paaliyetning xushal-xuram we qiziqarliq bolishini nezerde tutup,  Diniy étiqat we örp-adet, tarix we edebiyat-senet  terbiyesi élip bérish, Weten-millet heqqide zéhen sinash paaliyiti élip bérish, Edebiy eserler we Qurani kérim ayetlirini diklimatsiye qilish,  Naxsha-muzika  we Ussul orunlash hemde qiziqarliq hékaye éytishish qatarliq mezmunlarda numérlar körsütildi.  

Barliq ezalar, Sherqiytürkistan milliy herkitini qollaydighan Türk qérindashlar we Gérman dostlar paaliyet jeryanida teshkilatimizgha yürek sözlirini izhar qilip, „ Öz medeniyitige sadiq bolushni siyasiy meqsetlirige singdüreleydighan Uyghurdek bir millet haman qeddini tikleydu“ dégendek bahalarni bérip, bu paaliyetni teshkilligenlerge ilham we medet berdi.

Bolupmu  Yash-Ösmürler  teyarlap  kelgen köp xil témilardiki birdin-ikkigiche numérlarning bedéiy, siyasiy we ijtimaiy alahidéliki kishining diqqitini tartidighan mezmunlar bélen toyunghan bolup, Ata-anilarning bu numérlarni   teyyarlap kélishke köp tereptin qulayliq yaritip bérgenliki we küch chiqarghanliqi körünüpla turatti.  

Teshkilatimizning telim-terbiye merkizi, bu paaliyetning Edebiyat-senet we zéhin sinash programmilirigha alahide  teyyarliq qilip kelgen kichik dostlargha meniwiy animiz Rabiye Qadir ana namidin  her türlük oqu we oqutush boyumliri mukapati teyyarlighan édi. Balilar progirammisi axirlashqanda mukapat boyumliri, teshkilat rehberliri teripidin tarqitip bérildi.

Uningdin bashqa bu künki paaliyette  jamaétimiz eng yaqturup yeydighan kawap teyyarlanghan bolup, bu ish paaliyet meydani etrapini qoyuq weten menzirisige ége qildi. Uningdin bashqa bezi aililerning imkaniyetliri yar bergen derijide, özi yaqturup yeydighan Uyghurche qoshumche yemekliklerni ailisini ölchem qilip, muwapiq derijide teyyarlighach kelgenliki, muhajirettiki perzentlirining uyghur yémekliri bilen tepsiliy tonushiwélishigha janliq derslik boldi.

Bu paaliyet Frankfurt etrapidiki menzirisi güzel, tebiéy qoghdash rayonigha jaylashqan Walldorfqa orunlashturulghan bolup, progirammigha pishqedem ustazlirimizdin Abdureshit Haji Kerimi (Shwedsiye) qatarliq chong-kichik 100 ge yéqin kishi ishtirak qildi. Anilar we balilar heqiqiy bir bayram shatliqigha chümdi.Paaliyet  ettigen saet 11:00 de bashlinip, kech saet 20:00 ge qeder dawamlashti.

Sherqiytürkistan Birliki Teshwiqat Merkizi

 2008 /03 /22,  Gérmaniye/Frankfurt