Sherqiy Türkistanning Jenobi Rayonliridiki Saqchilarning Sani Köpeytildi

Sherqiy Türkistanning Uyghurlar zich olturaqlashqan jenobi rayonliri bolsa kommunist Xitay hakimiyitining Uyghurlargha qaratqan qattiq basturush, dinsizlashturush, Xitaylashturush, neslini qurutush we talan – taraj qilish siyasitining merkizi bolup kelmekte.

Keyinki yillardin buyan Xitay hakimiyiti türlük bahane – seweplerni we siyasi shoarlarni kötürüp chiqip, bu rayonlargha qaratqan besim siyasitini peydin – pey ashurup kelmekte.

Mesilen, < Xinjiang geziti > ning 3 – ayning 9 – künidiki xewiride körsütülishiche, < Aptonom rayonluq jamaet xeweipsizlik nazariti > yéqinda jenoptiki 4 wilayette yengidin 761 neper saqchi qobul qilish heqqide qarar chiqarghan bolup, bu qarargha asasen Aqsu wilayitige 261 neper, Qeshqer wilayitige 222 neper, Atush wilayitige 47 neper we Hoten wilayitige 231 neper saqchi qobul qilinidiken.

Bezi gheyri resmi istatiskilarda körsütülishiche, nöwette Sherqiy Türkistandiki < Xitay azatliq armiyesi > ning sani bir milyon etrapida, < Qoralliq saqchi qisimliri > ning sani 100 ming etrapida, yerlik saqchilarning sanimu 100 minggha yéqin bolup, Bing tuan we yerliktiki < Xelq eskerliri > ning sanimu 200 mingdin ashidu.

Xitayning herbi we saqchi qisimlirining mutleq köp qismi jenobi rayonlargha orunlashturulghan bolup, nöwette Xitay hakimiyitining xoshna eller bilen herbiy toqunushi yaki ixtilapi bolmighachqa, Sherqiy Türkistandiki herbi qiimliri we saqchi küchlirining asasi nishani Uyghurlarning milliy heriketlirini basturushqa qaritilghan.