Nur Behrining < Qosh Tilliq Oqutush > Heqqidiki Bimene Izahati
< Xitay yengi axbarat agentliqi > ning 3 – ayning 4 – küni Bei jingdin
bergen xewiride körsütülishiche, shu küni atalmish < aptonom rayon > ning
yengi qorchaq reyisi Nur Behri muxpirlargha qilghan sözide, Xitay
hakimiyitining Uyghurlarni Xitaylashturush meqsidide élip bériwatqan < qosh
tilliq oqutush > siyasiti heqqide izahat bérip, < til we yéziq bolsa bir xil
mediniyetning ipadisi, Zhung hua xelq jumhuriyitining bir gerejdani bolghan
kishi eger öz döwlitining ana tilini bilmise, u chaghda döwlitidin
uzaqliship ketidu > dep körsetken.
Nur Behri yene, chetellerdiki < 3 xil küchler > ning, Xitay hökümitini, <
Sherqiy Türkistandiki az sanliq milletlerni Xitay tilini ögünüshke
mejburlawatidu > dep eyiplep kéliwatqanliqi heqqide toxtulup, < az sanliq
milletlerning til – yéziqi bilen Xenzu til – yéziqi oxshashla mohim, milliy
bölgünchiler bizni meqsetlik halda qarilawatidu, mening ulardin shuni
sorighum kélidu, ularmu chetelde chetel tili we yéziqini ögüniwatidu, buni
ular qandaq chüshendüridu ? > dep biljirlighan.
Emiliyette bolsa Xitay hakimiyitining Sherqiy Türkistanda yüzgüziwatqan
atalmish < qosh tilliq > siyasitining mahiyitining Uyghurlarni atsimilatsiye
qilip yoqutushtin ibaret ikenliki pütün duya jamaetchilikige besh qoldek
bilinip kelmekte.
|