EAST  TURKISTAN  INFORMATION CENTER

Sherqiy Türkistangha Musteqilliq, Erkinlik We Démokratiye !

MAUZULAR:

 

SH T HEQQIDE OMOMI MELUMAT

 

DINIY SAHIPE

 

TARIH SAHIPISI

 

KISHILIK HOQUQ

 

IQTISADI SAHIPE  

 

EDEBI SAHIPE

 

UYGURLARDA MUA'ARIP

 

ÖSMÜRLER SAHIPISI 

 

UYGUR TESHKILATLIRI

 

ALAQE ADRISI

 

HAWARAYI

 

ARHIP KÖRÜNÜSHLE

 

PIKIR DEPTIRI

 

MUHIM LINKLER

 

  SH T H M  ARHIBI

 


karakash_a@hotmail.com

 
 

|   Anaweten   |   |   Ottura Asiya   |   |   Islamdunyasi   |   |   Gherib   |    

< Tianshan tori > ning 5 – ayning 30 – küni xewer qilishiche, hazirgha qeder Sherqiy Türkistanda AIDS wirusi, yeni < HIV > wirusi yuqturuwalghanlarning sani 22 ming 756 neperge yetken bolup, Xitay boyiche 4 – orunda turidu, emma noposqa selishturghanda Xitay boyiche birinchi orunda. Ğdawamiğ

Bu ayning 25 - küni Sherqiy Türkistan Birliki Teshkilati Wekilliri Köln'diki Seminariyege Qatnashti. Bu Seminariyeni Gérmaniyening Köln sheheridiki Ezerbeyjan Kültür teshkilati Jenubiy Ezerbeyjanda yüz bergen milliy oyghunush herkitide naheq jazalanghan, Ğdawamiğ

Ötken hepte, bash orgini Germaniyening München shehridiki < Sherqiy Türkistan Informatsiyon Merkizi > ning reyisi, merkez qarmighidiki < uygur.tv > ning sahibi we qurghuchisi Abdujelil Qaraqash ependi, Ğdawamiğ

< Xitay axbarat tori > ning 5 – ayning 24 – küni xewer qilishiche, bu qétim Xitayning Si Chuan ölkisidiki yer tewresh apitide qaza qilghanlarning sani 60 ming 560 kishige, yarilanghanlarning sani bolsa 352 ming 290 kishige yetken, Ğdawamiğ

2008 - yil 05 - ayning 22 - küni " Shinjang " kömür kan mehsulatliri bixeterlik nazaret qilish idarisining élan qilishiche, yéqinda Sherqiy Türkistanning shimalidiki Ürümchige 260 kilométir kélidighan Shixu shehirining jenubida ela süpetlik kömürkan bayqalghan.  Ğdawamiğ

" Shinjang " yéngi xewerler torining 2008-yil 05-ayning 23-küni élan qilishiche.
Apet rayonidiki sichuen ölkisining wénchuen wilayitidiki bir türküm Xitaylar tughqan yoqlash bahanisi bilen Sherqiy Türkitan'gha kélishke bashlighan.
Ğdawamiğ

Öz xewirimiz : Xitayning Sichuan ölkisining Wénchuan wilayitide yer tewresh apiti yüz bergendin kéyin , Sherqiy Türkistanning hemme yéride apetke uchrighan rayonlargha yardem bérish niqabi bilen pul " IANE " qilish ishi siyasiy tüsni alghan halda élip bérilmaqta iken. Ğdawamiğ

Xitay tash matériyalliri sanaet jem'iyitining bashliqi Zouchuan Shingning bildürishiche:
- Pichan nahyiside heddisiz mol tash matériyalliri mewjut , uningdin ünümlük paydilinip, tash matériyalliri sanaitini échish kérek.
Ğdawamiğ

B B C ning 2008 - yil 05 - ayning 21 - kündiki xewiri
Xelq'ara atom énirgiye orginining BBC ge bildürgen xewiride.
Ğdawamiğ

Merkizi intizan tekshürüsh idarisining bildürishiche, apetke uchrighan rayonlargha yighilghan xelq'ara qizil kirsit jemiyiti bilen Xitay xelq ishlar idarisidin toplighan puldin 72 milyon pul kem körün'gen. Ğdawamiğ

1) Sherqiy Türkistandin - apet rayunigha 80 milyondin - artuq pul toplan'ghan.
2) 95 Yashliq Bir Momay Yer Astida 4 Kün Turup Axiri Qutquzulghan
3) Ajayip Roh!  
Ğdawamiğ

Sichuande 21 ming 577 neper adem ölgen, 159 ming neper adem yarilan'ghan, Gansuda , 364 neper adem ölgen, 7040 neper adem yarilan'ghan, Shianshide, 109 neper adem ölgen, 1899 neper adem yarilan'ghan, Chungchingda, 15 adem ölgen, 637 adem yarilan'ghan, Ğdawamiğ

< Xin hua axbarat agentliqi > ning xewer qilishiche, 5 – ayning 12 – küni Si Chuan ölkisining Wen Chuan nahiyeside yüz bergen 7.8 balliq shiddetlik yer tewreshte ölgenlerning sani bügün 10 ming kishige yéqinlashqan, undin bashqa yene bu qétimqi apetning tesirige uchrighan Ğdawamiğ

< Tian shan tori > ning 5 – ayning 13 – küni xewer qilishiche, shu küni Ürümqide chaqirilghan, < aptonom rayonluq jemiyet amanliqini omomlashturup tüzesh yighini > da, olimpik mesh’ilining Sherqiy Türkistandin ötüsh mezgilidiki bixeterlikke kapaletlik qilish, Ğdawamiğ

< Sherqiy Türkistan Informatsiyon Merkizi > ning reyisi Abdujélil Qaraqash ependi, qurulghan qisqighine waqit ichide Uyghur xelqining eng yeqin ayrilmas dostigha aylanghan we xelqimizning kündin – künge yuquri bahasigha ériship kéliwatqan < uygur,tv > ni yenimu tereqqi qildurush we kespiy sewiyesini yuquri kötürüsh  Ğdawamiğ

Xoten wilayetlik yéza bazar karxanilirini bashqurush idarisining bildürishiche, Xoten wilayitide qol bilen gilem toquwatqan kespi aililerning sani 35 ming ailige yetken bolup, 60 ming adem gilem toqush ishi bilen shughullinup 880 ming 970 kwadirat mitir gilem toqughan. Ğdawamiğ

Dajiyuan gézitining 9 - may bergen xewiride, 7 - may küni chüshtin burun Bei Jingning mezkizidiki chong binagha ot kétip ot yalquni etraptiki xoshna bilarghimu tutashqan bolup hemme yerni is -tütekler qaplap ketken.  Ğdawamiğ

Soghuq hawa éqimining chéqip kétishi munasiwiti bilen hawa tosattin isip kitishi mümkin. Ürümchini öz ichige alghan Uyghur diyarining hemme yéride birdinla yaz pesli bashlinishi mümkin, 5 - ayning 7 - küni hawa rayi istansiyisining bergen melumatidin qarighanda,  Ğdawamiğ

Shinjiang ixtisat gézitinng 2008- yil 5 -ayning 8 - küni bergen xewiride. tönögün Shinjiang import éksport shirkiti 20. 4 tonna Korla neshputini tekshürushtin muwaqipiyetlik ötküzüp En'géliye bazirigha salghan. Bu Korla neshputining birnchi qétim Engiliye bazirigha kériishi iken. Ğdawamiğ

Öz xewirimiz."Ulugh éra " gézitining 2008 - yil 05 - ayning 07 - küni bergen bir xewiride. Junggo ötkünchi hökümitining: Xitay kommunist hakimiyiti yémirilishning aldidiki chong qachqun - serlewilik maqalisini ilan qildi. Ğdawamiğ

1)Yalghan Mukapat Ras Jazalash
2) Kulkuluk Xewer
3) "1 - may" 3 Künlük Bayram Mezgilide Sherqiy Türkistangha 168 ming Xitay Aqquni Kelgen
4) Shiwétsiye Yene Bir Qétim Dunyadiki Anilar Döliti Qilip Bahalandi 
Ğdawamiğ

Buyil Shinjang emgek we ijtimai kapalet nazariti Shinjangning her qaysi yéziliridin" éshincha emgek kuchliri " ni yötkep ishqa orunlashturush nami bilen 1 milyon 280 ming Uyghur emgek kuchlirini Xitayning ichkiri ölkilirige yötkep appirip ishqa orunlashturidighaliqini iqrar qildi.Ğdawamiğ

1) Rabiye Qadir Xanim Shiwétsiye Parlaméntida Axbarat Élan Qildi
2) Ikki Xil Baha We Ikki Xil Uchur
3) Wangden Xitay Elchixanisi Aldida Achliq Élan Qilip Namayish Qilmaqchi
4) Dalaylamaning Alahide Wekili Bilen Xitay Kompartiyisi Birlik Sep Ministirlikining Emeldari Ottursıdıkı Söhbet Axirlashqan
Ğdawamiğ

Korash Atahan
Hörmetlik Oqurmenler, bu qétim Bérlinda échilghan Uyghur kadirlirini „ Öz teqdirini özi belgülesh“ témisi boyiche terbiyelesh siminariyesining emeliy ehwalini xelqimiz toluqi bilen bilgen bolsa nahayiti yaxshi bolatti.
Ğdawamiğ

1) Uyghur Yazghuchi Küresh Ataxanning Pikir- Neshriyat Erkinliki Heqqidiki Mulahizisi
2) Qorghasta 7 oqughuchi Su Apitide Ölgen We Bir Qiz Oqughuchi Ghayip Bolghan
3) Dunya Uyghur Qurultiyi Awstraliyidiki Bir Türküm Dölet Erbablirigha Minnetdarliq Ziyapiti Berdi
Ğdawamiğ

1) Rabiye Qadir Xanim Gérmaniyening Bawariye Shitati Parlamént Saryéda
2) CIA ( Amerika Merkizi Axbarat Idarisi) Directory Xitayni Hazirche Dushmen Kuch Emes Dep Körsetti
3) Bing Tuan Bilen Yerlik Dehqanlarning Iqtisadi Kirimi Elan Qilindi
4) Xitay Kommunist Dairiliri Dalaylama'ning Alahide Wekili Bilen Uchrashmaqchi
5) Gollandiye Olympik Namayishi
Ğdawamiğ

1) Sherqiy Türkistanning Hemmila Yéride Uyghurlarni Basturush Manwerliri Ewij Aldi
2) Sherqiy Türkistanning Noposi Heqqidiki Yéngi Sanliq Melumatlar
3) Bei Jingdiki Peyzawatliq Qizlar
4) Wang Le Quan Aqsuda
5) Tibetning Igilik Hoqoqi Heqqidiki Talash – Tartishlar
6) Xotendiki Deryalarning Su Miqdari Töwenlep Ketmekte
7) Xitay Hökümiti Kimligini Untushqa Bashlighan Uyghur Yashliridin Ünuümlük Paydilanmaqta
8) Amerika Sayahet Idarisi Agahlandurush Bérep „Xitay Tuyuqsiz Hojumgha Uchiraydu“ dep Körsetti 
Ğdawamiğ

Türkiye metbuatlirida xotende 600 neper ayal tutqun qilinip türmige qamalghanliq toghrisidiki xewer arqa ‏- Arqidin keng türde tarqalghandin kéyin , türkiye xelqi we ammiwi teshkilatlar xitaylargha bolghan naraziliqini we uyghurlargha bolghan   Ğdawamiğ

Awstraliye paytexti kanbérrada béyjing olimpik meshilini yetküzüsh paaliyiti axiri peyshenbe küni saet 12:00 lerde tamamlanghan boldi. 16 Uzunluqtiki musapining axirqi bölikide meshelni awstiraliyilik su üzüsh chémpiyoni torpé kötergen.  Ğdawamiğ

Dunya uyghur qurultiyi, wakaletsiz milletler teshkilati we amérikining démokratiyini ilgiri sürüsh fondi birlikte teshkilligen 2 - Nöwetlik uyghur rehberlirini démokratiye we insan hoquqliri boyiche terbiyilesh kursigha qatnishiwatqan uyghurlar  Ğdawamiğ

Öz xewirimiz: 4 – ayning 19 – küni chüshtin kéyin, Yawropadiki eng chong we eng nopozluq islam teshkilati hésaplanghan we dunyaning herqaysi elliride 200 mingdin artuq muntizim ezasi bar < Yawropa Milliy Görüsh Teshkilati > ning  Ğdawamiğ

< Tianshan tori > teripidin 4 – ayning 18 – küni élan qilinghan bir xewerde körsütülishiche, minglighan yurtdashlirini aldap Xitayning ichki ölkilirige medikarchiliqqa élip barghan Qaraqashning Kuya yézisidiki adem bidiki Rehibeg Bari Ğdawamiğ

Xelqara xewerlerdin melum bolishiche, bugun yeni mushu ayning 18 - küni chegrasiz muxbirlar teshkilati we dunya metbuat erkinligi grouppsi qatarliq teshkilatlar Parista conference échip  Ğdawamiğ

2008 - yili 4 - ayning 12 - küni Gollandiyening neq meydandin pütün Yawropagha tarqitilidighan döletlik 1- qanilida, 2008 - yili Xitayda ötküzülidighan "Olimpik " heqqide söhpet ötküzüldi. Ğdawamiğ

Xitayning Olympic mesh’ilini dunyani aylandurush arqiliq Xitayni pütün dunya xelqi aldida sherepke érishtürüsh chüshi, Olympic mesh’ilining London, Parislarda namayishchilar teripidin ochuriwétilishi we Sanfransiscoda élip mengilishqa  Ğdawamiğ

Uyghur Qizlirini Xitaygha Yötkesh Ularni Xitayda Menggü Yerleshtürüp Quyushqa Yüzlendi
Toxtam arqiliq mejburlash: Uyghur qizlirini Xitay ölkillirige yerleshtürüshning yene bir hil ususli bolmaqta  
Ğdawamiğ

Reuters’ning mushu ayning 14- künidiki xeweridin melum bolishische, Xitay axbaratliri Tibetliklerning Sichuandiki buthanisidin qoral chiqqanlighini we 5 Tibetlik sayahetchining bu munasiwet bilen qolgha élinghanlighini ashkarilighan. Ğdawamiğ

Qeshqer rayonluq hökümet, Uyghurlarni keng kölemde Xitay ölkilliirge yötkeshni tézlitish üchün yenimu ghaljirliship, yéngi bahanilarni oydurup chiqirip, namratliqni tügitish bahanisida ichkirige yötkelgen qizlarning qol qilinghanlighini héchqandaq kirimge érishelmigenligini Ğdawamiğ

4 – ayning 11 – küni bolsa, ikki qoli Sherqiy Türkistan xelqining qéni bilen boyalghan we yerlik xelq teripidin < qanxor jallat > dep atalghan Wang zhenning tughulghan küni. Ğdawamiğ
 

< Xin hua axbarat tori > ning xewer qilishiche, Xitayning döwlet reyisi Hu jin tao, 4 – ayning 12 – küni Awustiraliyening bash ministiri bilen körüshkende, bizning Dalay gurohi bilen bolghan zidiyitimiz hergizmu milliy mesile, diniy mesile yaki kishilik hoqoq mesilisi bolmastin, Ğdawamiğ

< Xinjiang xelq radio istansisi > ning xewiride körsütülishiche, hökümet tarmaqlirining seperwer qilishi we bezi emgek mulazimet shirketlirining orunlashturushi bilen,  Ğdawamiğ

4 – ayning 10 – küni Xitay jama’et xewipsizlik ministirlikining bayanatchisi Wu He Ping axbarat élan qilish yighinida qilghan sözide, 2008 – yili 1 – ayning 4 – künidin, 11 – künigiche Ürümqide Haji Memet bashchiliqidiki 10 neper < terorist > ning qolgha elinghanliqini,  Ğdawamiğ

Wetendin alghan eng yéngi xewerlirimizge asaslanghanda, Xitay hökümiti yézi yézilarda öymu öy axtururup Uyghurlarni xalighanche tutqun qilishqa bashlighan bolup,  tünügün axsham yeni 4 - ayning 9 - küni kechte Ghulja sheher Yéngi yer yéza   Ğdawamiğ

2008 - yilliq olimpik meshilining tunji sepiri afinadin bashlanghan bolup, meshel hazirgha qeder Qazaqistan, Türkiye, London we Fransiye döletliridin ötüp, oxshash bolmighan derijidiki tosqunluqlargha uchridi,  herqaysi döletlerde élip bérilghan narazliq heriketlirige Uyghur we tibetlikler qatniship, Ğdawamiğ

Olympic mesheilidin ibaret t°nchliq, insanperwerlik, we dostluqning simiwoli bolghan mushundaq bir mesh'elning, insan qélipidin chiqqan Xitay hökümitige tutquzulishi pütün dunya xelqini ghezeplenduriwatqan bügünki künde, Ğdawamiğ

Olympic mesh'ilining kishilik hoquqni depsende qiliwatqan Xitaydek bir dölet teripidin élip méngilishi Türkiyede Uyghur namayishchillirining qattiq tosqunlighigha uchrighan idi. Buninghga ulinipla London ve Parisdin mesh’el élip ötülgende, Ğdawamiğ

1990-yili 4-ayning 5-küni, xelqimiz eziz wetinimiz Sherqiy Türkistanning Aqtu nahiyeside Xitay hakimiyitining milliy we diniy zulumlirigha qarshi qozghulup, özlirining heq-hoquqliri üchün quralliq heriket élip barghanidi. Ğdawamiğ

1990 - yili 4 - ayning 5- küni , yene buningdin 18 yil burunqi bügünki künde, Sherqiy Türkitanning Barin yezisida heywetlik jeng siginali yangridi! Kominis Xitay zulimi astida 40 yil sukutte yatqan bu behitsiz zimin yane bir qétim gheblet uyqisidin oyghandi!. Ğdawamiğ

Bügün, yeni 4 – ayning 5 – küni Germaniyening München shehride, 1990 – yili yüzbergen Barin inqilawining 18 – yilliqini tatirilesh, Xitay hakimiyitining 3 – ayning 22 – 23 - künliri Hotende yüzbergen Uyghur ayalliri herikitini rehimsizlerche  Ğdawamiğ

< Tian shan tori > ning 4 – ayning 4 – küni xewer qilishiche, Xitay hökümiti, 3 – ayning 22 – 23 künliri Hotende Uyghur ayalliri teripidin elip berilghan namayishni, < Hizbu tehrir teshkilati bir qolluq pilanlighan > dep körsetken. Ğdawamiğ

Xitay hökümitining Sherqiy Türkistandiki teshwiqat quralliridin biri bolghan Tiyanshan Netning 4 - aprelda bergen xewiri we özimiz igiligen bezi melumatlargha qarighanda, Ğdawamiğ

[2008.04.03 RFA] Aldinqi küni radiomizgha kelgen bir inkasta, ghulja shehirining yéngiyer yézisida saqchilarning jiddiy xaraktérlik öy axturush élip barghanliqini, axturushta, saqchilarning topa türtüsh mashinisi bilen töt oyni örüp, Ğdawamiğ

Reuters Agéntliqining Muxbéri Robynning 03-Aprél Béyjingdin bergen xewirige qarighanda, Xitay tajawuzchillirining eng dehshetlik xorlushi we érqiy iskenjisige uchrap kéliwatqan qedimiy sheher qeshqerde, Ğdawamiğ

4 -ayning 2 - küni, "Newyork waqit géziti" Uyghur éli weziyiti toghrisida bergen mexsus xewiridiki sürette, xitay saqchilirigha tolghan qeshqer kochisining körünüshi. Nytimes.com Photo  Ğdawamiğ

Néwyork Taymis ( New York Times ) Gézitining Xitayda turushluq muxbiri HOWARD W. FRENCHning Shangxeydin 2-martta yollighan xewirige asaslanghanda, Ğdawamiğ

Essalamu eleykum hörmetlik Qérindashlar,1990-yili 4-ayning 5-küni, xelqimiz eziz wetinimiz Sherqiytürkistanning Aqtu nahiyeside Xitay hakimiyitining milliy we diniy zulumlirigha qarshi qozghulup, özlirining heq-hoquqliri üchün quralliq heriket élip barghanidi. Ğdawamiğ

Uyghurlarni atsimilatsiye qilishqa aldirap ketken Xitay merkizi hökümiti, Sherqiy Türkistan qorchaq hökümitini atalmish < qosh tilliq oqutush > qedimini tézlitishke aldiritishqa bashlidi.   Ğdawamiğ
 

< Xin huan axbarat tori > ning 4 – ayning 1 – küni xewer qilishiche, kéyinki 30 yil ichide, Xitayning ichki ölkiliridin < sayahet > digen nam bilen Sherqiy Türkistangha kirgen Xitaylarning omomiy sani 21 milyon 700 ming adem qétimgha yetip,  Ğdawamiğ

Ğ2008.03 dawami ğ

 
 
 

 

 
 

 
     
 
 
 

 

 
 

ETIC 1996 - 20067İ Uygur.Org  20.04.2009 01:47  A.Karakas

 

er">