Xitayning Tibetliklerni Zorawanliq Herkiti Bilen Eyiplishi We Buninggha Dalai Lamining Inkasi

Reuters’ning mushu ayning 14- künidiki xeweridin melum bolishische, Xitay axbaratliri Tibetliklerning Sichuandiki buthanisidin qoral chiqqanlighini we 5 Tibetlik sayahetchining bu munasiwet bilen qolgha élinghanlighini ashkarilighan. Gherp döletlirining bésim chüshürishi netijiside, Hujintao Dalai bilen söhbet ötküzüshke qétilghan emma Dalaining bölgünchülük herketlirini we Tibetliklerning zorawanliq qilishini tohtutishini shert qilghan. Dalai buninggha jawaben, özining peqet aptonomiyele telp qilip kéliwatqanlighini Tibetlikler peyda qilghan bezibir zorawanliq herketliri bilen özining héchqandaq alaqisi yoqlighini, bezi Tibetliklerning hetta Dalaini eyiplep uning ténichliq yolining Tibetke héchqandaq özgirish élip kélelmigenligini tekitlewatqanlighini eskertti. Xitay hökümiti Tibetliklerni basturush siyasitini Sherqiy Türkistan bilen oxshashla jiddileshtürülgen bolup qolgha élinip qoyup bérilgen birnechche budda talipliri zulumgha chidimay öliwalghan. Bezi Uyghur siyasetchilliri Xitaydiki ténchsizliqni sirtning arilishishi bilen hel qilghili bolmaydighanlighini, eger Xitay zulum we bésimni tohtamisa waqti kelgende xelqning herqandaq shekildiki qarshilighini tossup qalghili bolmaydighanlighi we héchkimning uni tosup qélish heqqi yoqlighini qeyt qilip mundaq diyishmekte: “Xitay hökümiti yéqindin beri Uyghurlarnimu zorawanliq herketliri bilen eyiplep jiddi tutqun qilmaqta, emma herqandaq bir zorawanliq herketning peyda bolishigha Xitay hökümitining zulumliri sewepchi bolup, eger Xitay ténchliqini xalisa aldi bilen Uyghur we Tibet xelqini razi qilidighan siyaset qollinishi kérak. TIbeke nisbetenmu bu peqet Dalai hel qilalaydighan mesile emes”