Ürümqide Qanxor Jallat Wang Zhenning Tughulghanliqining 100 Yilliqi Heshem Bilen Tebriklendi

4 – ayning 11 – küni bolsa, ikki qoli Sherqiy Türkistan xelqining qéni bilen boyalghan we yerlik xelq teripidin < qanxor jallat > dep atalghan Wang zhenning tughulghan küni.

Bu munasiwet bilen, 4 – ayning 10 – küni Ürümqide < aptonom rayonluq partikom > ning orunlashturushi bilen mexsus Wang zhenning tughulghanliqining 100 yilliqini tebriklesh murasimi ötküzüldi.

Murasimgha, Sherqiy Türkistandiki yuquri derijilik qorchaq emeldarlarning hemmisi digüdek toluq qatnashti.

Wang zhenning Sherqiy Türkistandiki siyasi miraschisi Wang le quan bu qetimqi tebriklesh murasimida qilghan sözide, ustazi Wang zhenning wetenning birlikini qoghdash we milliy bölgünchilikke qarshi idiyesige menggü sadiqliq bilen warisliq qilidighanliqini alahide tekitlep ötti.

Sherqiy Türkistan xelqighe intayin tonush bolghan Wang Zhen, Xitay xelq azatliq armiyesi 1 – dala urushi armiyesi qarmighidiki 1 – Bingtuan ( herbi korpus ) ning bash qomandani boklup, 1949 – yili 9 – ayning 29 – küni Xitay azatliq armiyesi qomandanliq shitabi, Sherqiy Türkistanni ishghal qilish wezipisini Wang Zhenning qomandanliqidiki 1 – Bingtuange tapshurhan idi.

1949 – yili 10 – aynin 12 – küni Wang Zhen qomandanliqidiki 1 – Bingtuanning 6 dewiziyesi we bu dewiziyelerge qarashliq 89 ing esker Sherqiy Türkistangha besip kirdi.

Sherqiy Türkistan ishghal qilinghan 49 – yili 10 – ayning 12 – künidin, taki mejburi <atalmish < Xinjiang Uyghur aptonom Rayoni > qurulghan 54 – yilighiche bolghan mezgilgiche Xity armiyesining Sherqiy Türkistanda élip barghan qanliq qirghinchiliqlirining hemmisini Wang zhen pilanlighan we özi shexsen qomandanliq qilghan idi. Bu jeryanda yerlik Xelqning Kommunist Xitay armiyesige bolghan naraziliqliri zor derijide kücheygini üchün, Xitay merkizi hökümiti 50 - yillarda Wang zhenning Sherqiy Türkistandiki wezipisini élip tashlap, merkezge yötkep ketken idi.

Hazirqi Bingtuan bolsa, 1954 – yili yene Wang Zhenning biwaste buyruqi bilen qurulghan didi.

70 – yillarda Xitay merkizi hökümiti, Sherqiy Türkistan xelqining Xitay hakimiyitige bolghan naraziliqini peseytish üchün, Wang Zhen teripidin qurulghan atalmish < ishlepchiqirish qurulush armiyesi > ni emeldin qandurup yerlikke qoshuwetken idi.

80 – yillarning bashlirida Wang zhen merkizi hökümette qayta hoqoq tutqandin keyin, yene Bingtuanni qaytidin eslige keltürdi we Bingtuan eslige keltürülgendin keyin, yerlikke tewe köpligen jaylar Bingtuange mejburi qoshuwétilip, Bingtuanning téritoriyesi teximu kengeytilgen idi.

Gerche Wang Zhen özi merkezde bolsimu, emma Sherqiy Türkistandiki qorchaq hökümetning barliq hoqoqini biwaste changgilida tutup, Sherqiy Türkistangha Xitay köchmini yötkesh, yerlik xelqni talan – taraj qilish we qanliq basurush jehetlerde aktip heriket qilip keldi. Shunga hazir Sherqiy Türkistandiki Xitay köchmenliri Wang Zhenni xuddi ewliyasidek qedirlep kelmekte.

Wang Zhen ölgende, unung wesiyitige bina’en jeset küli Sherqiy Türkistaning güzel tagh – deryalirigha chechilghan, Sherqiy Türkistan xelqimu Xitay hakimiyitining bu qilmihini, < bizge qilinghan eng zor haqaret, chünki Wang Zhenning ikki qoli yerlik xelqning qéni bilen boyalghan > dep naraziliq bildürgen idi.