Uyghur Qizlirini Xitaygha Yötkesh Ularni Xitayda Menggü Yerleshtürüp
Quyushqa Yüzlendi
Toxtam arqiliq mejburlash: Uyghur qizlirini Xitay
ölkillirige yerleshtürüshning yene bir hil ususli bolmaqta
Tianshan torining 4 – ayning 15 - künidiki xewirige asaslanghanda, Xitay
hökümiti qizlarni ichkirige yötkesh hizmitini tehimu ghaljirlashqan halda ,
Uyhgur qizlirining Xitay ölkilliride uzun muddet turup qélishini emelge
ashurushqa yüzlendürüsh üchün öz teshwiqatini kücheytken. Shu künki emgek
küchlirini Xitaygha yötkeshke munasiwetlik xewerde diyilishiche, 260 mingdin
artuq Uyghur déhqan ahalisi bolghan Qeshqer kona sheher nahiyisi Uyghur
yashlirini Xitay ölkillirige yötkeshte nemunichi bolup bahalanghan. Xitayda
yéngi emgek qanunigha bu yil ishlemchi bilen ishligüchi otturisida choqum
toxtam bolushi kerak dep özgertish kirguzulgen bolup, Xitay hökümiti bu
arqiliq olympictin burun özlirining emgekchilerning hoquqini
qoghdaydighanlighini namayende qilmaqchi bolghan. Emiliyette bu, Xitaygha
mejburi yötkiliwatqan Uyghur qizlirigha nisbeten ularni Xitay ölkilliride
toxtam arqiliq mejburlap uzun muddet tutup qélish we ularni shu yerde
mengülük yerleshtürüshtin bashqa nerse emes, chünki Uyghur qizlirining
ishlesh mudditi toshqan haman qaytip kélishke hetta qéchip kétishke urunushi,
Xitay hökümitining Uyghur qizlirini Xitay ölkillirige yerleshtürüsh arzusini
qalaymiqan qiliwetken idi.
Xitay metbuatliri tetür teshwiqatini kücheytmekte
Xitay metbuatliri pütün küchi bilen Xitaygha ewetilgen Uyghur qizlirining
nahayiti köp pul tapalaydighalighini shunga ularning uzun muddet toxtam
tüzüshi we Xitay ölkilliride uzun muddet ishlep köprek pul tapqandila
namratliqtin qutulalaydighanlighini teshwiq qilmaqta, emiliyette ETIC'ning
biwaste igellishiche Xitaygha ewetilgen bu qizlar pütünley qul qiliwétilgen
bolup, zawutqa solinip ayda üch tört qétim 24 saet ishleshke, her küni 12
saettin artuq ishleshke mejbur qilinghan, hetta köpinchisi ish heqqinimu
alalmighan. Xitay hökümitining, mektep yéshidiki déhqan yashlirini bolupmu
qizlarni her xil jismani emgek bilen terbiylesh kursillirini échip terbiylep,
ilgiri ewetilgen qizlarning pul tépish uyaqta tursun jenini saqlashqa
amalsiz qalghanlighini ularning birer kesip bilen terbiylenmigenligige
döngep, Uyghur déhqanlirining közini yene bir qétim boyashqa urunmaqta.
Toxtam rastinla Ugyhur ishlemchillirining heqqini
qoghdamdu
Xitay hökümiti toxtam tüzüsh qanuni emgekchilerning heqqini qoghdash üchün
yolgha qoyduq dep teshwiq qilip, toxtamgha qol qoyush nisbitini bir Hoten
rayonidila 95% ge yetküzgen. Emma bu toxtam zawut iglliri bilen emes belki
ishlemchi topighini kelgen hökümet emeldarliri bilen yötkilidighan ishchilar
otturisida imzalanghanliqtin, uning üsitige qanun Uyghurlarning menpeetini
qoghdimaydighanliqtin bu hil toxtamning Uyghur ishlemchilerning menpeeti
üchün Xizmet qilishi natayin. Uning ustige Uyghur qizliri uzun muddetlik
toxtamgha qol qoyushqa mejburliniwatqan bolup, bu peqet Uyghur qizlirining
Xitay ölkilliride assimilatsiye bolup yoqap kétishini emelge ashurushtiki
ilgirlep bésiliwatqan qedemler xalas.
Xitay metbuatliri Uyghurlar bilen Xitaylarni
ittipaq – inaqliqqa teshwiq qilmaqta
Gerche Uyghur xelqi bilen Xitay otturisidki ochmenlik yuquri pellige yetken
bolsimu, Xitay hökümiti Tibet mesilisi otturigha chiqqan we pütün dunyaning
közi Xitaygha tikilgen mushundaq bir pursette aldamchiliq siyasitini ishqa
sélip, Uyghur Xitay ittipaqlighigha dair bir ikki misalni toxtimay teshwiq
qilmaqta, mesilen 18 yashliq késel Uyghur yashqa 20 yashliq Xitay qizining
dawalitish üchün iane toplawatqanlighi toghrisidiki xewerler yéqindin béri
Xitay metbuatlirini bir aldi. Köpligen Uyghur balilliri dawalinishqa qurbi
yetmey késellik sewebidin ölüp kétiwatqan, Xitay ishghaliyitidiki Sherqiy
Türkistandek mushundaq bir ziminda, peqet birla Uyghur yashning yardemge
érishelishi elbette Xitaylar üchün hayajan bilen teshwiq qilishqa
erziydighan ehwal elbette. Xitay hökümiti qilche xijil bolmastin, bu ehwalni
Uyghurlar bilen Xitaylarning qérindashliq mehribanlighidek qilip körsitip,
Xitaylar Uyghurlargha ghemhorluq qilip kéliwatqan bir körünüsh süpitide
teswirlep, Xitaylarning Uyghur xelqige séliwatqan namratliq, asimilatsi we
késellik apitidek yoqutush zulumlirini pedezleshke tirishmaqta.
|