ana sahipe
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
6

Heptilik Siyasiy Ilmiy Gezit - Sherqiy Türkistan Informasyon Merkizi Nesir Qildi

6 ) Dalay Lamaning Xitaygha Qaratqan Siyasiti Sugha Chilashtimu ?

Bundin birqanche yil burun Tibetliklerning diniy dahiyisi Dalay Lama, tuyuqsizla Xitaygha qaratqan küresh stiratigiyesini özgertip, özlirining musteqilliq kürishidin waz kechkenlikini we Xitaydin yüksek aptonomiye telep qilidighanliqini bildürgen, shundin buyan Dalay Lama Xitay terepni özliri bilen söhbet ötküzüshke dalalet qilip kelgen idi.

Gerche Dalay Lama Xitay terepke özining Tibetni ziyaret qilish istigini köp qétim otturigha qoyghan we Amerika bashchiliqidiki gherip elliri buheqte Xitaygha izchil türde besim ishlitip kelgen bolsimu, Xitay hökümiti Dalay Lamaning bu telibinimu qattiq ret qilip kelgen idi.

Bezi Uyghur siyasi pa’aliyetchiliri, Dalay Laqma özining Xitaygha qaratqan stiratigiyesini özgertkendin kéyin, gerche tashqi körünüshte Tibet milliy herikitining xelq’aradiki tesiri ashqandek körünsimu, emma Dalay Lamaning bu taktikisining Tibet yashlirining jenggiwarliqini suslashturghanliqini, hetta Uyghur milliy herikiti üchünmu xelq’arada besim peyda qilghanliqini, bezi xelq’araliq teshkilatlarning, Uyghur teshkilatlirinimu Dalay Lamaning yolini tutushqa ündep kelgenlikini bayan qilishmaqta.

Xitayning bash ministiri Wen Jia Baoning 3 – ayning 16 – küni Bei Jingda muxpirlarni kütiwélish yighinida Tibet mesilisi heqqide qilghan sözliri, kommunist Xitay hakimiyitige chirayliq gepning tesir qilmaydighanliqini, Xitaydiki milletler mesilisini hel qilishning birdin – bir yolining jesurluq bilen küresh qilish ikenlikini körsütüp turmaqta.

Wen Jia Bao bu qétimqi muxpirlarni kütiwélish yighinida bir German muxpirning, < Dalay Lama Tibetning musteqilliqini telep qilmaydighanliqini ochuq ipadilep tursimu yene nime üchün Xitay hökümiti uni milliy bölgünchi dep qaraydu ? Dalay Lamaning Xitayni ziyaret qilishigha yol qoyamsiler ? > digen so’aligha jawap bérip, < Dalay Lama aldi bilen Tibetning Zhung Guoning ayrilmas bir parchisi ikenlikini, Teywenningmu ZHung Guoning ayrilmas zimini ikenlikini étirap qilishi, bölgünchilik heriketliridin waz kéchishi lazim, ene shundila unung bilen diyalog qurushimiz mumkin > dep körsetken.

Win Jia Bao yene, < hazir Dalay Lama chet’elde waqitliq hökümet quriwaldi, Xizangda yüksek aptonomiye telep qiliwatidu, hetta Zhung Guo armiyesining Xizangdin chékinishini, Xizangdiki Xenzularning we bashqa milletlerning chiqip kétishini telep qiliwatidu, unung meqsidi wetenni parchilash > dep tekitligen.

Wen Jia Baoning yuqarqi sözliri, Dalay Lamaning Xitaygha qaratqan yéngi stiratigiyesining sugha chilashqanliqidin direk beremdu – qandaq ?

İUÇQUN-KIVILCIM - 16.03.2007 18:48  Hazirliğuçi: A. Qaraqaş