|
Zhongguoda internet saqchisi, yan telivon saqchisi we
email saqchisidin kéyin, yéqinda yan telivon messaj
saqchisi peyda boldi. Beijingdiki bir internet texnikisi
fermisi yéqinda JH ministirligining testiqlishi bilen,
pütün Zhongguodiki yan televonlarning( hazirche Zhongguo
Yidung qarmighidiki yan telivonlar) messajlirini süzüp
nazaret qilishni bashlidi. SMS mulazimiti izchil eng
bixeter xewer yollash usuli dep qarilip kéliwatqan idi.
2003-yili pütün Zhongguoda 2200 MRD SMS yollanghan bolup,
pütkül dunyadiki SMS larning 55% igelleydiken bu xil
mulazimet tez, bixeter we erzan bolushtek alahidilikke
ige bolup, ötken yili Zhongguo hökimiti SARS kesilini
yushurmaqchi bolghanda awam SMS arqiliq xewer tarqatqan
idi. Zhongguo hökimitining bu qetim qollanghini yengi
simsiz nazaret texnikisi bolup, yan telivondiki pütkül
qisqa xewerlerni derhal süzeleydiken. Beijingdiki bir „QimingXingchen“
digen uchur texnika shirkiti Zhongguo JH tarmaqlirining
testiqini elip bazargha SMS ni nazaret qilish
sestimisini salghan. Igelleshlerge qarighanda,
Zhongguodiki eng chong köchme televon tori---Zhongguo
Yidung bu sestimini ishlitidiken. „QimingXingchen“
shirkitining arqa tirigi küchlik bolup, merkiziy herbi
ishlar komititining reisi Jiangzemin qatarliqlar
rehberlerning ziyaretige erishken. Bash ishtawi
Paristiki „muxbirlar chégrasiz“ teshkilatining
xewerlirige qarighanda, bu xil SMS ni süzidighan sestima
achquchluq sözlerni qoghlash iqtidarigha ige bolup,
aptomatik halda „siyasi ighwalar“ we „eksilinqilawi
sözler“…qatarliqlarni izleydiken, andin saqchi terepke
signal bérip alaqidar SMS ning mezmonini, salghan
waqtini, televon nomuri, igisi qatarliqlarni
xatirliwalidiken. Bu sestima yene email qatarliqlarnimu
nazaret qilalaydiken. Zhongguo dunyadiki internetni eng
qattiq kontorol qiliwatqan dölet bolup, 2800 nazaret
qilish merkizi, 30000 internet saqchisi bar. Zhongguo
medialirining xewer qilishiche JH ministirligi 6-ayning
beshidin 7-ayning axirghiche memliket miqyasida „ yan
televon SMS we internettin paydilinip aldamchiliq
qilishqa zerbe bérish we tüzesh „ mexsus herkitini
yolgha qoyghan. JH ministir yardemchisi Zhangxinfeng
munularni bildürgen: qanunsiz unsurlar yan televon SMS
we internettin paydilinip yalghan we eksilinqilawi
uchurlarni tarqatqan, u yan televon kartisi
setiwalghuchilarning heqiqi ismini tizimlashni yolgha
qoyushni telep qilghan.
ETIC terjime-tehrir bölimidin ALIMJAN The Epoch Time din
terjime qilghan. |
|