Heptilik Siyasiy Ilmiy Gezit - Sherqiy Türkistan Informasyon Merkizi Nesir Qildi

5 ) Germaniye Hökümiti Qanun Döwliti Söhbiti Arqiliq, Xitay Hökümitige Qaratqan Besimini Üzlüksiz Ashurushqa Bashlidi

     Öz xewirimiz: Germaniyening sabiq pirezidenti Gehart. Shröderning teshebbusi bilen, 2000 – yilidin étibaren Xitay we Germaniye otturisida Qanun Döwliti söhbiti dawam qilip kelgen idi, Germaniyening meqsidi, yilda bir qétim ötküzülidighan bu söhbet arqiliq, Xitayning demokratiye, kishilik hoqoq we qanun döwliti jehette ilgirlesh hasil qilishigha heydekchilik qilishtin ibaret bolup, bu söhbetlerge, ikki terepning ediliye ministirlikliri wekilliri ishtirak qilip kelmekte.

     Ötken hepte, Germaniyening qanunshunasliridin terkip tapqan bir hey’et tunji qétim Xitaygha bérip, Xitayning Shan Dong ölkisidiki Dong Ying sheherlik ottura sot mehkimisining bir qatilliq dilosi üstidin höküm chiqirish yighinigha qatnashqan we jinayetchige höküm bérish salahiyitige ige qilinghan.

     Germaniyelik qanunshunaslar bu heqte < Germaniye dolqunliri > radiosigha qilghan sözide, ikki dölet otturisida qanun qarishi jehette asman – zimin periqning mewjutliqini, sotning shekliningmu intayin ghelite ikenlikini bayan qilip, < mesilen, sot jeryanida, eyiplengüchini zalning otturisigha yalghuz olturghuzup qoyidiken, unung adwukati bolsa sotchining sol teripide olturidiken, eyiplengüchi bilen unung adwukati biwaste sözlishelmeydiken, bundaq shara’itta ular qandaqmu erkin pikir almashturalisun ? > dep körsetken.

     Germaniyelik qanunshunaslarning bu qétim biwaste halda Xitaygha bérip uyerdiki sotlargha qatnishishi we höküm bérish salahitige erishkenliki, germaniyede paaliyet élip bériwatqan Uyghur teshkilatlirining alahide qiziqishini qozghidi.

     Mesilen, Germaniyediki < Sherqiy Türkistan Informatsiyon Merkizi > ning pirezidenti Abdujelil Qaraqash ependi bu munasiwet bilen muxbirimizgha qilghan sözide, nöwette Xitay boyiche eng adaletsiz sotlarning Sherqiy Türkistanda jeryan qiliniwatqanliqini, Uyghur siyasi mehbuslar üstidin ötküzüliwatqan sotlarning pütünley yepiq shehkilde we hechbir qanuniy asaslargha yaki délil – ispatlargha tayinilmighan halda ötküzüp kéliniwatqanliqini, Uyghur siyasi mehbuslarning buxil sotlarda özini normal shekilde aqlash we hetta adwukat tutush hoqoqliridin mehrum qéliniwatqanliqini, tutulghan adwukatlarningmu tamamen Xitay hökümitining besimi bilen, eyiplengüchi terepte emes, eksiche sot terepte turup kéliwatqanliqini, sotqa sunulghan atalmish < délil – ispatlar > ningmu pütünley qattiq qiynash arqiliq qolgha keltürülgen yalghan < iqrarname > ler ikenlikini, shunung üchünmu Sherqiy Türkistanda köpligen uyghur siyasi mehbuslarning biguna halda ölüm jazasigha we eghir qamaq jatalirigha höküm qiliniwatqanliqini bayan qilip, Germaniyelik qanunshunaslarning Sherqiy Türkistanda Uyghurlar üstidin ötküzülgen sotlarghimu qatnishishini ümit qiliidghanliqini web u heqte germaniye ediliye tarmaqlirigha murajetname yollashqa hazirliniwatqanliqini bildürdi..  

©UÇQUN-KIVILCIM - 15.08.2006 18:48  Hazirliğuçi: A. Qaraqaş