|
2003-yili kirgendin buyan
Xitay kommunstik hökümiti Şerqiy Türkistan xelqining
sünniy hemradin tarqitilidiğan xelqara teleweziye
programmilirini körüş, radio anglitişlirini anglaş we
internettin paydilinis erkinlikige çek qoyusni téximu
küçéytiwetti. Bolupmu Xitay mediniyet ministirliki
2003-yili 3-ayning 4-küni <mediniyet saheside Internitni
başquruş waqitliq çarisi>ni élan qilip,7-ayning 1-küni
yolğa qoyğandin başlap,( tiyanshan net.com 6-ayning 16-
künki mediniyet menisteri Shün jiajingning testiqlisi
bilen élan qilingtan omumiy uhturisiga qaralsun) Şerqiy
Türkistanda Uygurlar basurup kéliwatqan heli köp
Internit çayhaniliri taqiwetilgendin başqa saqlinip
qalğanliriga éğir iqtisadiy jerimane qoyuldi.bu herkette
nurgun Uygur yasliri< térorist>, <islam radikali> dep
eyiplinip Türkümlep jazalandi, tutqun qilindi weInternit
çayhaniliriga kirisi çeklendi.Xitay hökümiti mediniyet
menisterliki tarqatqan bu uhturusning tig uçi Şerqiy
Türkistandiki Islam étiqadiğimu qaritilğan bolup, bu hil
qattiq siyaset xelqimizning normal internit mesgulatiga
éğir zerbe élip kélipla qalmay xelqning diniy étiqad
erkinlikige éğir dehli terüz keltürgen idi.
Buningdin ilgirimu wetinimizde Xitaylarning busahide
yürgüzüp kéliwatqan pasistik siyasiti heqqide dokilat
bergen iduq. Muxpirimizning wetendin yolliğan xewirige
qarğanda Xitay hökümiti bu xizmetni Hoten rayonida
namrat xelqqe tehdit séliş we ularni iqtisadiy jehettin
jazalas usulida yolğa oyğan eken. Hoten seherlik xelq
hökümitining 1999-yilliq 88-nommerliq höjjitide mundaq
élan qilinğan:<çetel düsmen küçlerning radio
progerammilirini angliguçilar, köpéytip tarqatquçilar,
qubul qilguçilar, diniy teşwiqat materiyallirini
tarqatquçilar 10 ming yüen xelq puli jerimane qoyus
bilen jazalinidu.radio, internit, telfon qatarliq
wastilerni qollunup çetelning diniy teskilatliri bilen
alaqilasquçilar we ular bilen dininy paaliyet élip
barğanlardin 3000 din 5000 yüenge qeder jerimane elinidu
we siyasiy jehettin qattiqbir terep qilinidu.öyige adem
çaqrip quran oqutquçilardin 3000-5000 yüenge qeder
jerimane elinidu we qattiq jazalinidu.dölet kadirliri,
oqutquçilar we oquguçilarning dinga isinins we diniy
paaliyetlerge qatnisis erkinliki yoq, oquguçilarning
namaz oqusi, roza tutusi, diniy paaliyetlirige qatnisisi
qatarliqlarga yol qoyğan mektep rehberliri, oqutquçilar
birdek wezipisidin élip taslinidu>diyilgen. Bu hil usul
çariler arqiliq bir tereptin xelqqe siyasiy betnam
çaplap, yene bir tereptin ularni kötürelmeydiğan
derijide iqtisadiy jehettin jazalas Seriy Türkistanning
hemmila yeride yolğa qoyulğan bolup, pütün dunyadiki
insanlarning adettiki normal paaliyetlirining birige
aylanğan çompeyuter mesgulati Uygur xelqi üçün
qorqunuçluq., dehsetlik we heterlik bir sahige aylinip
qaldi.
Yaponiyning <Asahi( tang qoyasi) > géziti 16- yanwardiki
xewiride Amerika kişilik hoquq deligatsiysining 2003-yil
15- yanwardiki <Xitaydiki kişilik hoquq> namliq
doklatida xinjang Uygur aptonum rayonining Ürümçi
seheride 45 aysliq Tang heydungning internit tortida
maqale élan qilip,döletni parçilasqa qutratquçiliq
qilğan degen eyip bilen qolğa elinğanliqi élan qilinğan
idi.Tang hai dung 2002- yili 7-ayning 9-küni Ürümçide
qolğa élinğan idi.
Xitay hökümiti özining Şerqiy Türkistanda yolğa
qoyiwatqan érqiy yoqutus seyasitining emiliy
ehwallirining dunya jamaetçilikige askarilinip kétip,
xelqarada oynawatqan rengwazliqliriga tesir körsütisti
ensirep,wetinimizde Internit saheside pasistik dölet
térorizimini yolğa qoymaqta.
Xitay hökümitining istastikişiga qarğanda wetinimizde
ana tilimizda yasalğan tor betliri 250 din artuq bolup,
Xitaylar Uygurlarning bu tor betiri arqiliq xelqimizning
kişilik hoquqining depsende qilinisi,éğir milliy zulum
we qanliq basturuşqa ayit jinayi pakitlarning dunya
jamaetçiliki we xelqara teskilatlarga askarilinip reswa
bolup ketistin qorqup, tor beti yasiğan Uygurlarga
bolğan nazaret we bésimni küçéytip,Uygurlar açqan
internit sehipillirini her hil bahaniler bilen arqa-
aridin taqiwetti we kompeyuterlarga süzgüç progeramma(
nazaret qiliş sistémisi) qaçilitip, erkin isletkili
bolmaydiğan, çetellerning tor betlirini açqili
bolmaydiğan haletke keltürdi.
Hazir Şerqiy Türkistanda nurgun yaslar çetelning tor
betlirini körgenliki üçün, internitta çet elge het
yazğanliqi üçün qolğa elinip türmilerde qattiq qiyin
qistaqta pasturulmaqta.qolğa elinğanlar içide dölet
xadimliri,oqutquçilar, tibbiy xadimlar, oquguçilar,
tejaretçiler we qoramiga yetmigen yas ösmürlermu bar.
Xitay hökümiti Uygurlar lahieligen tor betliri we
çayhanilarni basqurguçilarga tehdit sélip, internit
wastisi bilen eqim mesililirige, milliy mesililerge,
siyasiy mesililerge ahit herqandaq mezmundiki xewerlerni
körüsning qanunga hilap ikenlikini, körüske yol
qoyğanlar we körgenlerning <térorizim> we <milliy
bölgünçi> nami bilen jazalinidiğanliqini uhturğan.
Bolupmu Serqiy Türkistandiki qaysi bir wilayette milliy
musteqilliq heriketliri, xelqning zulumga qarisi
heriketliri we Xitay hökümitining qanliq basturuşiga ait
işlar yüz bergen çagda kompyuterlarni taqas, herqandaq
sewep bilen isletmeslik, herqandaq alaqe bilen
şuğullanmasliq qatarliq belgülimilerni çiqarğan.
Xitayning internitke nazaret qiliş tarmaqliri dölet
beheterlik idarisi, jamaet hewipsizlik idarisi,
teléğirap idarisi, qoralliq saqçi qisimliri
Xitay armiysi qomandanliq sitabi qatarliqlar bolup, ular
köp hil wastilerni qollunup xelqning internittin,
telepondin paydilinis ehwalini firansiye qatarliq bir
qisim döletlerdin kirgüzgen ilgar tekşüris aparatliri
bilen her küni 24 saet qattiq nazaret qilidu.
Ötken yildin Xitay hökümiti yahoo, hotmail qatarliq
heqsiz het sanduqlirining mexpiy nomurini éniqlas,
sehislerning het sanduqiga qanusiz kirip, sehsiy
mexpiyetliklirini ogurluqçe körüs su arqiliq rezil
mehsetlirige yétip keldi. Ularning yolğa qoygini peqet
Xitay teşwiqatlirini körüske yol qoyus, torda
muhabbetlisis wa kommunstik partiyeni medihileydiğan tor
betlirini eçisqa rigbetlendürüs qatarliqlar boldi xalas.
Öz muxbirimiz Arslanning wetendin yolliğan 25-iyoldiki
xewirige qarğanda kommunst Xitay dairliri Serqiy
Türkistanda yürgüzgen idilogiye sahesidiki dölet
térorizimi yürgüzis jeryanida internet toridiki
atalmiş<ziyandas qurut>ni tazilaş herkitini yolğa
qoyğan.Xitay hökümitining orunlasturisi boyiçe dölet
beheterlik idarisi we jamaet hewipsizlik idarisi
qatarliq 8 tarmaq birlisip, Şerqiy Türkistandiki
internithanilarni, yérim ay taqap tertipke salğan.
Herqaysi welayetlerde eçilğan seperwerlik yiginlirida
internet mesilisi alahide tekitlengen. Xitaylar internit
arqiliq xelqimizni basturuşni mehset qilip, pas qiliş
téliponi, heqsis ehwal melum qiliş tor het sanduqliri,
mexpiy küzitis kamerasi qatarliqlarni islitip hökümetke
paydisiz dep qaralğan işlarni pas qilsa iqtisadi
jehettin köp mukapatqa ige bolidiğanliqini oçuq uhturğan.
Hemmimizge melum bolginidek küresçan ili xelqi Xitay
tajawuzçilarga qahsatquç zerbe bérişte sereplik enenige
we sanliq tejirbige ege.bu orunda wetinimizning yéqinqi
zaman tarixida ikki Uygur hakimiyiti qurulğan. Xitaylar
sunga bu rayonga qaratqan basturuş herkitini internet
sahesidimu qattiq küçéytken. Merkizimizning wetendin
alğan melumatiga qarğanda Ili rayonida Uygur yaşlirining
internetke kirip weten içi we siritidiki özige paydiliq
uçurlardin paydilinisi qattiq çeklimige uçrawétiptu.
2002 - yil 6 - ayda beijingdiki bir torxaniga ot kétiş
yüz bergendin kéyin bolupmu idilogeye sahesidiki qattiq
zerbe bériş başlanğandin kéyin wetinimizde Uygurlarning
torxanilarga kirişi asasiy jehettin çeklengen yaki
qattiq nazaret astiğa élinğan.
Bu yil kirgendin buyan Xitaylar Uygurlarning torxaniga
kirişini nazaret qilişni küçéytipla qalmay her bir
torxaniga birdin Xitay mexpiy saqçisini orunlasturup,
kirgenlerni nazaret qilişni yolğa qoyup jemiyette
ensizlik, qorqunç şekillendürgen.
Démek, Xitay tajawuzçilirining sewebidin Uygur xelqi
özlirining nurgun ziminliridin ayrilip qalğandin başqa
bügünki künde mutleq köp qismi yasawatqan zimindiki
bayliqliriga ige bolalmidi, Xitay köçmenliri yerlik
ahalilarni siqip çiqirip munbet yerlirimizni, otlaq we
su menbelirimizni, nepit we gaz sundaqla kan
bayliqlirimizni igiliwaldi.tajawuzçilar beyidi,
bayliqning heqiqi egilliri namratlasti.u yetmigendek
mediniyet bayliqimiz, tilimiz, dinimiz, ma'aripimiz,
miliy alahidilikimiz éğir tehditke uçrap,
ata-bowillirimizdin qalğan mediniy miraslirimiz
ziyankeslikke uçrimaqta, kilassik we zamaniwi
kitaplirimiz köydürülmekte, milliy en'ene terbiysi élip
barğanlar, yoqarqi bayliqlirimizni qogdap qélişqa
orunğanlar türkümlep tutqunqilinip pasitik usullar bilen
jazalanmaqta öltürülmekte.
|
|
