|
Şerqiy Türkistan
information merkizi qolğa çüşürgen axbaratlar, öz
muxbirlirimizning wetendin yolliğan xewerliri we Xitay
metbuatliridiki insanperwerlikke we kişilik hoquqqa
munasiwetlik problimlerge ayit mesililerni töwendikidek
bayan qilimiz.
Öz muxbirimiz Uçqunning wetendin yolliğan xewirige
qarğanda Xitay hökümiti 2002- yil pewral eyidin başlap,
wetinimiz Şerqiy Türkistanning keng asasiy qatlamlirida
milliy musteqilliq herketlirimizge idilogiye saheside
qattiq zerbe bérişni başliğan.
Xitay hökümitining wetinimiz Şerqiy Türkistandiki jamaet
xewpsizlik nazariti bilen dölet bixeterlik nazariti
birlişip, Atalmiş Xinjang Uygur aptonom rayonluq
kütüpxanida milliy musteqilliq herketlirimizni <térorizim>
we <döletni parçilaşqa orunuş> jinayiti témisida eyipleş
mezmun qilinğan paş qiliş körgezmisini açqan. Xitay
hökümiti Ürümçi şeheridiki nazaret, idare, soda tijaret
tarmaqliri, aliy mektep, ottura téhnikum, ottura
başlanguç mektep, sot, teptiş, jamaet xewpsizlik
tarmaqliri, quralliq qisimlar we edare jemiyetlerdiki
neççe on ming ademni seperwerlikke keltürüp, ularni
mejburi rewişte körgezme körüşke hem tesirat sözleske,
emiliy herkiti bilen musteqiliq herketlirige qarşi
turuşqa orunlaşturğan.
Muxbirimizning igellişiçe bu qétimqi körgezmige Xitay
jamaet xewpsizlik tarmaqliri qattiq mexpiy saqlap kelgen
400 parçidin artuq foto süret qoyulğan bolup, bu foto
süretlerde milliy qehrimanlirimizning Xitay sahçi
dairliri bilen jan tikip élişiwatqan, şuningdek
Xitaylarning qoliğa çüşüp qéliştin awal özlirini
öltüriwalğan, Xitay quralliq qisimliri teripidin wehşiy
qiynaqqa éliniwatqan, étip öltüriliwatqan, tutqun
qiliniwatqan, öltürüşke élip méngilğan, siyasiy jehettin
eyiplengenlerning insan qélipidin çiqqan şekiller bilen
xorliniwatqan, oçuq hem yepiq sot qiliniwatqan, höküm
élan qiliniwatqan, balilar we anilarning zar-zar yiğa
zare qiliwatqan körünişliri orun alğan.
Öz muxbirimiz Tömür Çoqqining wetendin yolliğan xewiride
Xitay hökümiti 28- mart küni Ürünçide til yéziqimizğa
qaratqan ziyankeşlik qiliş herkitini dağduğiliq başliğan,
hem tarix, din, edebiyat-senet qatarliq sahilerge
çétilidiğan neççe ming parçe Uygur til yéziqidiki kitap
- materiyal we gézit journallirimizni mejburi yiğiwélip,
Dongshen rayonidiki ehlet bir terep qiliş meydanida
köydürwetken edi. Şunungdin kéyin Xitay hökümiti bu
herketni xuddi ot apitidek Şerqiy Türkistanning bulung
puşqaqliriğa qeder tutaşturdi.
< Qeşqer géziti> ( Xitayçe neşiri) 2002 - yil 7 - ayning
21 - küniki xewirige qariğanda Xitay hökümiti Qeşqer
rayonining Yopurga, Qargiliq nahieliride arqa- arqidin
Qeşqerning 12 nahiye we bir şeher wekilliri
qatnaşturulğan çong yigin éçip, idilogiye sahesidiki
atalmiş <Is1am térorisimi> we <milliy bölgünçilik
herketliri> ge 1- basquçluq zerbe bériş herkitining
gelbilik ahirlaşqanliqini , 2 - basquçluq herketning
başlanğanliqini élan qildi. Xitay hökümitining 1-
basquçluq mediniyet saheside tazilaş wehşi herikiti 2002
- yil marttin başlap pütün Şerqiy Türkistan miqyasida
yolğa qoyulğan idi.
<Qeşqer Géziti>ning 2002 - yil 28 - maydidiki xewirige
asaslanğanda Xitay hökümiti 14 - maydin 28 - maygiçe
bolğan ariliqta Qeşqer şeheridila 42 ming 320 parçidin
artuq Uygur til-yéziqidiki kitapni köydüriwetken.
Öz muxpirimiz Yorungqaşning 2002 - yili 6 - ayning10 -
küni wetendin yolliğan xewirige qarğanda 6 - ayning 4 -
küni Hotenning Çira we Keriye nahiyeliride Xitay hökümet
dairliri neq meydan yigini çaqrip, bir türküm kitap
materiyallarni mejburi yiğip bir terep qiliş heqqide
jiddiy buyruq çiqirip 4, 5 kün ötkendin kéyin Xitay
saqçilliri bu herketni bahane qilip öymu-öy basturup
kirip ahturus élip barğan hem qarşiliq körsetti degen
bahane bilen türkümlep adem tutqun qilğan.
2002 - yili mayda Qeşqer seheride keng kölemde kitap
köydürülgendin kéyin, Xitay hökümiti téximu wehşiylisip,
yerlik xelqlerning musteqilliq rohi we diniy étiqad
erkinlikige qarşi zora-wanliq herkitini pütün Qeşqer
welayiti miqyasida élip bérişqa başlidi.
Şerqiy Türkistan informatsion merkizining wetendin alğan
melumatliriga qarğanda < Qeşqer géziti>ning 4 - iyuldiki
xewiride Xitay hökümitining idilogiye saheside élip
bériwatqan, yerlik xelqlerning kişilik höquqi we insaniy
tuyğulirini ayaq-asti qilidiğan bu heriket Qeşqer
wilayitining Yopurga, Mekit, Yéngihésar nahieliride élip
bérilişqa başliğan.
Yopurga nahiyelik kommunistlarning partiye mektipi 5
qarar kurs éçip, Xitay hökümitining yerlikke qaratqan
basturuş herkitining yerlik ademler arisidiki 60 neper
tayançlirini yétüstürüp çiqip, ular arqiliq yéza
qişlaqlqrdiki hökümet xadimliri, ziyalilar, oqutquçi,
isçi-xizmetçilerni mejburi yiğip, milliy musteqilliq we
diniy erkinlikke qarşi témidiki kino filimliri,
radio-televiziye programmiliri, gézit-zurnal we kitap
materiyallarni ügünişke mejburliğan.
Xitay hökümiti 6 - ayning 18 - küni yéza - bazarliq
hökümetning sekritarliri we başqa munasiwetlik
tarmaqlarning mes'ulluri qatnaşturulğan çong yigin éçip
bu heriketni téximu qattiq, uzaq muddetlik dawamlaşturuş
heqqide yolyuruq bérilgen.
Şerqiy Türkistan information merkizi muxpirining
wetendin yolliğan melumatiğa qariğanda Mekit nahiyeside
2002 - yili 6 - ayning 17 - küni Xitay hökümitining
idilogiye sahesidiki zorawanliq herkiti keng kölemlik
élip bérilişqa başliğan. Su küni Xitay hökümiti yéza
bazar, meydan, idare-orğanlar, teşwiqat bölümliri,
milliy işlar idarisi, diniy işlar idarisi, ma'arip
idarisi, radio-telewiziye idarisi qatarliq orunlardiki
bölüm derijiliktin yoquri kairlar mejburi yiğiwélininp,
milliy musteqilliq we diniy erkinlik heriketlirige qarşi
tilim-terbiye paaliyitige orunlasturulğan.
2002 - yil 6 - ayning 18 - künidin 24 - künigiçe atalmiş
<idilogiye sahesidiki bölgünçilikke qarşi turus körisi>
boyiçe 300 neper tayanç xadimni terbiyelep, ularni öz
yéziliriğa qayturup, 9 yéza we bir bazar içi idare orğan,
17 ottura mektep, 83 baslanguç mektep, bir kespiy
téhnikum we balilar yeslisi qatarliq orunlarda birla
waqitta omumiy yüzlik zerbe bériş herkitini başlap,
Xitaylar teripidin köp qismi sawatsiz qaldurulğan neççe
10 ming ademni, her küni özini tekşürüş, xataliqlirini
tonus, Xitay emperiysining birliki we kommunstik
idiyening mewjut bolup turişiga paydisiz bolğan hadise
we işlarni pas qiliş témisidiki 2000 hetlik maqale (21-
esirdiki qara yömur) yézisqa teskillidi.
Şerqiy Türkistan informatsion merkizi muxpirining
wetendin yolliğan xewirige qarğanda Xitay hökümiti
Yéngihésar nahiyeside milliy musteqilliq herkitining
yamrap kétisidin ensirep, idilogiye saheside kişilerning
yürikini ézip, haterjemlikidin mehrum qilidiğan yerlik
xelqlerning milliy musteqilliq we diniy erkinlik
idiyelirini basturidiğan wehşiy herkitini başliğan.
Xitay höümiti 2002-yili 6 - ayning 18 - küni Yéngihisar
nahiyeside yéza-bazarlardiki soda-snaet memuriy başquruş
ponkitlirining xizmetçilliri we yekke
soda-sanaetçilerning kéngéytilgen yiginini çaqrip,
paşist Xitay hökümiti emeldarlirining Şerqiy
Türkistanning muqimliqi we Xitay hakimiyitinig
bixeterliki heqqide sözligen notuqlirini ügünişke
mejburlidi. 5000 din artuq ügütiç obiektini rohihetke
élip 6 ügüniş nuqtisida xelqimizge yolsizlarçe
parakendiçilik tugdurdi. Şu arqiliq Xitay hökümitige
paydisiz bolğan meselilerni qedirip tekşürüp, xelqning
eng töwen derijidiki turmuş tertiwige éğir buzgunçiliq
qildi.
Şerqiy Türkistan informatsion merkizining qolğa çüsürgen
<Qeşqer géziti>ning 2002-yili 6 -iyuldiki xewiride
yoqarqi herketning Qeşqer welayitining konaseher we
Qarğiliq nahieliride ğelbilik élip bériğanliqi xewer
qlinğan.
Işençlik melumatlarga qariğanda Xitay hökümiti 6 -
ayning 21- küni Konaşeher nahiyeside çong tiptiki
seperwerlik yigini éçip, bu nahiede Idilogiye sahesidiki
musteqlliq iddiysining yamrap kétisige qarşi turuş
körisi boyiçe qayta terbiye paaliyitini omumiyüzlük élip
barğan. Yerlik xelqlerning milliy örpi-adt, diniy étiqad,
til yéziq, ma'arip erkinlikige qattiq çek qoyğan.
6-ayning 24 - künidin 7 - ayning 1 - künigiçe herqays
tarmaqlardin kelgen 600 din artuq kişini teskillep
tajawuzçilarning yerlik xelqlerge qaratqan wehşiy
siyasetlirini ijra qilişqa seperwer qilğan.
Xitay hökümiti qehriman Qargiliq xelqining musteqqilliq
idiyésige zerbe bériş, bu rayondiki Xitay hökümitining
tesirini saqlap qéliş, musteqilliq herketlirige qattiq
zerbe bériş mexsidide bir tereptin awam puqralrni aldisa,
yene bir tereptin yurtning çonglir we pikiri oyğaq
ademlerni tutqun qilişta nam çiqarğan idi.
Qargiliq nahiyeside milliy musteqlliq herketlirige
idilogiye saheside zerbe bériş herkiti 2002 - yili 6 -
ayning 18 - küni baslandi.tajawuzçi Xitay dahiriliri
partikm daimiy heyyetler kengéytilgen yigini éçip,
Qargiliqning emeliy ehwaliga birlestürilgen haldiki
yerlik xelqlerning musteqilliq eddiyelirige zerbe
bérişning lahilirini muzakire qilidi, hemde nahiyelik
partikom sekritarining mes'ulliqida 22 kişilik rehberlik
goruppisi qurup, gorupa tarmiqida jasusluq we basturuş
funktsiyunlirini öteydiğan teşwiqat, uçur, xewer,
terbiyeles, küzitis, alaqilişis, mexpiy tutqun qiliş
xizmetlirige mes'ul kiçik guruppilarni qurup, 900 kişini
yéza kentlerning bulung pusqaqliriga qeder orunlasturup,
jemiyettte éğir wehime peyda qilip, ademlerning kündilik
hayatinng normal tertwige éğir tesir körsetken.
Xitay hökümiti Qargiliq xelqining milliy musteqilliq
jasaritini sundurus, ewlatlirimizning idiyésini zeherlep,
milliy kimlikini untuldurus, su arqiliq özlirining
tajawuzçiliq qorginini mustehkemles meqsidide
wetinimizning tarixi, millitimizning eradisi, diniy
étiqadimiz burmilap çüsendürülgen <atizim terbiyesi>, <millet
we dinga ahit 100 sual jawap>, qatarliq kitap we bu
témilarga dair başqa teşwiqat materiyallirini 6610 nuşa
tarqitip,özlirining tajawuzçiliq mahayitini xelq aldida
aşkarilidi.
Xitay hökümiti yene 2002-yili 6-ayning 26-, we 27-
künliri Qargiliq nahiyeside keng dairide Xitay
hökümitining milliy musteqilliq herketlirimizni qanliq
basturğanliqi heqqidiki resimlik körgezmini oyusturup,
xelqimizge musteqilliq dawasi qilğanarning aqiwitining
qandaq bolidiğanliqi heqide teşwiqat élip bérip, pütün
jemiyet miqyasida Xitayga téximu qarşi keypiyat
sekillendürdi.bu herikette 4000 din artuq kişi nişanliq
terbiyeleş obiekti qilindi. |
|
