|
Polk komandiri Erşidin Turpan, Toxsun we Piçan
tereplerge tarqilip ketken eskerlirini bir yerge yiğip
bolalmay içi puşupla yüretti. Buni az dep, polkning kona
orni bolğan Ürümçining Jenobi tağ etigidiki ornidimu bir
munçe polk malliri çirip sésip yatatti. Bu yerdiki
ehwalmu uningdin perqi yoq bolup, polk binaliri téxi
toluq suwalmiğan, nerse kerekler her yerde çéçilip
yatqan, bu beş yildin buyan eskerlirige tüzügirek herbi
télim terbiye bériş pursitimu bolmaywatqan.
Néme bolup kétiwatidu bu işlağa, ya şu Seypidin Ezizimu
bu işlar bilen çatiği yoqla bolup ketti. Bolmisa
bularning başqiçimu oyliri barmidimu ya?
Polk komandiri derizisidin sirtqa qarap oyğa pétip turup
qaldi. Bu künlerde ayali Şahadetxanningmu zadila xoşluği
yoq idi. Öziçila çéçilip qalidiğan, bir bulungğa tikilip
uzunğiçe jimip olturup kitidiğan boliwalğanidi.
Şu biçariğimu néme künler bu. Méning keynimdin palaxşip
tağmu tağ aylinip yürgen, bir turmuşning xoliğini
körmey muşu yaşqa keldide, isit biçare!
Şunçe yerlerni aylinip ming teste Ürümçining jenobi tağ
etigidin yer élip jaylişip, tartmiğan muşkulatlarni
tartip, dölettin tüzügirekmu pul alalmay jengçilerning
küçige tayinipla digidek ming teste quruluş
séliwatqinida, medeniyet inqilawidigen işni çiqirişip,
bir tal xişnimu tapqili bolmaydiğan qiliwetti. Axiri
bolmay jengçiler özliri xumdan sélip xiş quyup
puşuruppolikni bir çirayliq halğa kelturgenidi. Biçare
jengçiler köktatni özliri teriwatqan, goşke mélini
özliri béqiwatqan, hetta néni üçünmu buğday quniğini
özliri térip yiyişiwatqan, bundaq bir jisimni eng
yaxşisi déhqançiliq qisimi digen durus. Mana endi hemme
nerse tel bolup, jengçilerni yéngi qural yaraqlar
bilen qurallandurup resmi herbi meşiqni başlaş waqti
keldi digende, armiye teşwiqat etiriti digenni nedinmu
çiqirişti bular. Bu herbilerge siyasetning néme işi.
Ular teşwiq qiliş dégen bahane bilen yézilarğa tarqilip
ketkinide, tuyuqsizla polk şitawini Pukangğa yötkeysiler
dégen boyruq keldi. Bu bizning qançinçi yötkülişimizdi?
törtünçisimu? Yaki beşinçisimidi? Jengçiler mana yene
quruluşçi boldi. Şundaqtimu eskerlirimning köp qismi
téxi yéza şeherlerdin kélip bolalmiğan, yük taqilarni
toşuş, yéngi quruluş başlaş digenlerge adem kerekte.
Mana, uni dep, buni dep yurup bu yerdiki quruluşnimu
putturiwalğidek qilğinimizda, dölettin zadila pul kelmes
boldi. Bolupmu şu Long Shujin diginining bekla peyli
buzuq körünidu. Şuningdin qariğanda, bu milliy polkning
Pukangdimu turalişi uzunğa barmisa kerek?
Her néme digen bilen jengçilerning mutleq köp qismi
yiğilip boldi. Endi qiş kirgiçe şu taşqi suwaqlarni
bolsimu putturiwalallisaq, ... _ Erşidin polk komandiri
taza xiyalğa pétip turğinida, işikige bir xewerçi
yugurup keldi. Erşidin uning qolidin qeğezni élip oqup
çuçup ketti:
_ Şahadet, çaqqan bol kiyimlirimni teyyarla, kona
qumandanim kélip qaldi! _ U sel heyran bolğandek qildi.
Nemişke bundaq, aldin hewer bermeyla kelgendu? yaki
medeniyet inqilabining aldidikidek bir iş boldimu qandaq?
Medeniyet inqilawining aldida, Seypidin Eziz partikom
yaki hökümet teweside birer tosqunluqqa uçuriğan yaki
birer işqa mejborlinip qalğanda derhal maşinisiğa
olturup polkqa kélip yétiwalatti. Erşidinmu buni bahane
qilip pütün qisimni içki jehette birinçi derijilik uruş
halitide, sirtqa qarita ikkinçi derijilik uruş halitide
tutiwalatti de, bu milli polkqa héçkim yéqin
yoliyalmatti. Bir qançe kün ötmeyla, aptonom rayondin
elçiler kélip keçurum soruşup Seypidinning diginini
qilip béridiğanliqiğa wedilerni bérişip kitetti. Yaq, bu
ay bu künlerde Seypidinde unçilik kuç qalmidi, dep
oylinip, qoliğa şitapning mexsus telefonini aldi.
Qolidiki qeğezge yene bir köz atti: Pütün jengçilirimiz
yiğilsun qilidiğan gepim bar. S. Eziz. digenler
yézilğanidi.
Kutiwéliş yiğini bolğaçqa, jengçilerning hemmisila zalğa
quralsiz yiğilişti. Peqet zalning kiriş işigidila ikki
neper quralliq pos qoyulğan bolup, Seypidinning élip
kelgen Xitay muhapizetçiliri buni az kördi etimalim,
derhal aptomatliq sekkiz Xitay eskirimu qatarğa kirip
posqa turuşti. Mana endila bir herbi qisim zaliğa
oxşiğandek qildi. Hemme milli jengçiler yiğin zaliğa
kirip bolup, zal içi jimip bolğinida, işiktiki xelqi
sekkiz neper Xitay eskiridin ikkisi bérip zalning
işigini taqap qoyuşti. Qalğan alti nepiri derhal tot
qedem keynige çekinişip turup aldidiki ikki Uygur
jengçisige qarap warqiridi:
Boyruq! Siler ikkinglar derhal quralinglarni
tapşurunglar!
Nime weqe bolğanliğinimu angqiralmay turuşqan ikki Uygur
jengçisi, etirapidiki binalardin kötürülüp çiqqan
pilimot, minamiyot, tanka atarlarning qatar uçini
körüşti. Asta qurallirini boynidin çiqirişip aldiğa
taşlaşti. Bu arida yan koçilardin neççe yüzligen toluq
qurallanğan Xitay eskerliri zalning sirtini qorşaşqa
başlidi. Yene bir munçiliri iskilat, aşxana, yataq
binaliri etirapiğa çépip ketişti. Yiğin zalining etirapi
resmi herbi halet halitige kelgen bolup, midir qilğanni
étişqa teyyar halğa kelgenidi.
Yiğin zalining içi jimjitliq, Seypidin Eziz texiçila
orniğa eplişip jaylişiwiliş, çeçini aldirimay tariwiliş,
aldidiki çeyidin bir ikkini yutiwéliş bilen meşğul idi.
Andin asta yanğa igilip polk komandiri Erşidinge qisqila
qilip birnimilerni piçirlidi. Erşidin sel turup qaldi.
etirapqa bir qur köz yugurtup çiqip, mikirafonni qoliğa
aldi:
_ Komandir jengçiler diqqet. rehbirimiz Seypidin Eziz
bugun silerge intayin muhim bir boyruqni élan qilidu.
depla mikirofonni Seypidinning aldiğa doqqite qoyup
orniğa olturdi.
Endi mikirofon, ikkinçi qétimliq milli
jumhuriyitimizning diwiziye diwiziye qoşunliridin eng
axirida eşip qalğan bu birdin bir milli polkning
aldida olturğan Seypidin Ezizning aldiğa kelgenidi.
Bu adem, aldidiki milli qoşonning qimmitini hemmidin bek
yaxşi bilidiğan sabiq ikkinçi jumhuriyitimiz
ministirliridin birsi, hetta Exmetjan Qasim qataridiki
muhim rehberlirimizdin ayrilip qalğan kunimizdin
itiwaren, bu jumhuriyitimizning tunji baş mirasçisi,
eyni waqtida bizning qan bilen kelgen jumhuriyitimizning
pütün hoqoqlirini qilçe temtirimey Xitay kommonist
tajawuzçilar qoşoniğa ikki qollap sunup bergen baş
jinayetçi, qara somkisidin bir waraq qeğezni çiqirip
uquşqa başlidi:
Yoldaşlar! men silerge mergizi herbi kommotitining baş
qumandan Lin Byao testiqlap tarqatqan boyruğini élan
qilimen: Boyruq, bugundin itiwaren ... 7995- qisim endin
uçurulup tarqitiwitilidi. ... Eger ...
Zal içide minotluq bir tingirqaş bolğandin kéyin, bir
yerlerdin hongirep yiğliğan yiğa awazi başlinişi bilen
teng, pütün zaldiki mingdek milli eskerler zalni
kötüriwetkidek qattiq yiğlaşqa başlidi. Boyruqning
axirini heçkim angliyalmidi. töwende ğezeptin çaşlirini
yuliwatqanlar, ğulaşlap meydisiğa muşlawatqanlar,
çapanlirini yirtip eçip meni etiwitinglar! Polkim
qalsun! at meni, polkni saqlap qéliş! digen sadalar,
...
Yiğin zalining topidiki derizilirini allimu qaçan
igellep bolğan Xitay herbiliri bu milletning eng axirqi
quralliq qorçaq qoşonining weyran qilinğanliq
menzirisini körüşüp hinggang çişlirini çiqirişip
külişetti, emma bu qoşonning qaçandin béri özlirige dost
bolup hisaplanğanliğinimu zadila eslirige alalmidi de,
derhal qolliridiki pilimotliriğa teximu çing çaplaşti.
Bezilerning diyişiçe, Seypidin bu boyruqni uqiwitip
turup, közidin bir tamçe yaş tokkenmiş!
Erşidinning ayali bu pajiélik xewerni angliğandin kéyin
berdaşliq birelmey derhal huşidin ketip qalidu. Huşiğa
kelgendin kéyinmu, bu ayal, milli polkning pütün
qararliq eskerlirige intayin mihribanliq bilen aniliq
qilip yétişip kelgen bu ayal, bir omuruni milli
eskerlerge köyünüş bilen ötküzgen bu Şepqetlik Polk
Anisi, eng axirqi milli armiyisining yoqutulişiğa
berdaşliq berelmey, bir mezgil şundaq jimğurlişip
kettiki, kündin künge rohi yimirilip, axiri eqlini
özining etikapiğa qamap, qalğan omurini özining
yarilanğan rohi dunyasiğa beğişlidi Bu heqiqi esker
ana eqlini zadila qayturup kilelmidi yaki qayturup
kélişni zadila xalimisa kerek?...
Isit bizning erlirimiz, yigitlirimizge! Qeni, şu
ayalçilikmu bolsa bolaliduqmu?! |
|
