|
BDT kişilik hoquq teşkilati xadimlirining weten'ge
tekşürüşke baridiğanliqi bir yaxşiliqtin dérek bérişi
mumkin. Saxtipezlik, rezillikini eyeldin bezep kelgen
xitaylar bu qétimqi tekşürüş ömikining közini boyap
yolğa sélip qoyuşi mumkin. Lekin çet'eldiki Uygurlar
bundaq teşkilatlarğa yeterlik uçur toplap, retlep, melum
qilip tursa, bundin kéyinki tekşürüşlerning önimi
barğanseri yaxşi boluşi mumkin dep qaraymen.
Téxi muşu aydila bir çet'ellik erkin yazğuçi Şerqiy
Turkistan'ğa bérip keptu, U het yézip mundaq deydu:
"Wetiningizge bérip öz közum bilen körüp keldim.
Déhqanlarning turmuşi heqiqeten bek namrat iken, Qeşqer
we Xotende bu déhqanlarni körüp heqiqqeten azaplandim,
bu yurtlarda bezi kişiler bilen uçraştim, ular manga
éhtiyat qilip turup gep qilip berdi. Qariğanda içki
jehette küçlük basturuş wehimisi bar iken. Qeşqerdin
Hoten'ge barğuçe yolda xitayning postliri barliqini
ilgiri kelgende körgen idim, lékin hazir yoq iken, bu
weziyetning nahayiti muqim ikenliki bolsa kérek dep
oylidim-yu, könglumde işenç qilalmidim, sizningçe qandaq?
Men Qeşqerde bir Uygur emeldarning öyide méhman boluşqa
muyesser boldum, öyi intayin çirayliq bezelgen bolup
méni yaxşi kütiwaldi, uning turmuşini körüp men Uygurlar
béxtlik yaşawetiptu, dep qaldim. Resturanlarğa kirip
baqsam Uygurlar pulni qorqmay xejlep risqidin köp
yimek-içmekni zakas qilip köngul éçip olturuşidiken,
bularni körup peqetla milliy zulum, basturuş digenler
yoq oxşaydu, dep qaldim. Men Uygurlar jem'iyitining içki
qismidiki işlarni bilmeymen, şunga siz dep bergen
bolsingiz> deptu. Xetni oqup konglum yérim boldi,
Xitaylarning qolliniwatqan barliq rezilliklirige
ğezep-nepritim qaynidi.
Bu qétim baridiğan ömekkimu, şekil jehettiki, yüzekiy
işlarni körsütüp qoyup, heqiqi ehwalni yoşuruşqa neççe
ay teyyarliq körüp, gep qilişqa jur'et qilalaydiğan
yigit-qizlarning ağzini xatirjem tamaqqa teyyarliq qilip,
olturdimikin deymen. ( Déhqan ) |
