Heptilik Siyasiy Ilmiy Gezit - Sherqiy Türkistan Informasyon Merkizi Nesir Qildi

8 ) Sherqiy Türkistanning Teb'i Mohiti Allahqa Amanet

Sherqiy Türkistan, tibiy mohitining güzelliki we molliqi bilen dunyagha meshhur, mesilen, Yawa töge yashash rayoni, Tarim iptidayi ormanliq rayoni qatarliqlar dunya boyiche birinchi orunda turidu. Tebiy qoghdash rayonliri ichide Xitay boyiche aldinqi orunda turidighanlirimu helila köp, emma, Sherqiy Türkistanning ekilogiyelik mohitining yildin – yilgha nacharlap beriwatqanliqi bir emiliyet.

Ekilogiyelik mohitning bulghunishigha aldi bilen Xitay hakimiyitining özi sewepchi bolghan, Xitay hakimiyiti Sherqiy Türkistanning ekilogiyelik mohitigha nisbeten < awal buzush, keynidin qoghdash > siyasiti yürgüzüp kelmekte.
Eng addisi, Xitayda tunji tebiy qoghdash rayoni 1956 – yili tesis qilinghan idi, Sherqiy Türkistanda bolsa Tebiy qoghdash rayonliri Xitaydin 24 yil keyin, yeni 1980 – yilidin etibaren tesis qilinishqa bashlidi we hazirgha qeder dölet derijilik qoghdilidighan rayon qilip bekitilgini sekkiz.

Yeni Xitay hakimiyiti 49 – yili Sherqiy Türkistanni ishghal qilghandin tartip taki 80 – yilighiche, tebiy mohitni qoghdash jehette hech bir qanuniy tedbir almidi we Xitay köchmenlirining Sherqiy Türkistanning tebiy mohitini xalighanche buzushigha köz yumup keldi, 64 – yilidin hazirghiche 40 nechche qetim atom siniqi elip berip, ekilogiyelik tengpungluqnung buzulishini keltürüp chiqardi.

Xitay metbuatliridu, nöwette Sherqiy Türkistandiki derya – köllerning süyining qurup ketiwatqanliqi, tebiy ormanliq we yeshilliq kölimining kichiklep beriwatqanliqi, qum barxanlirini tezginlesh üchün hech bir tedbir qollanmighini üchün, her yili birqanche yéza – kenitning qum astida qélip yoqulup kétiwatqanliqi qeyt qilinmaqta.
Qisqisi, Sherqiy Türkistanning tebiy mohiti Allahqa amanet !  

©UÇQUN-KIVILCIM - 01.09.2006 13:37  Hazirliğuçi: A. Qaraqaş