|
APTURI: Nazugum
(
Bügün RFAning heqsiz téléfon ziyaritige ulaşqan
wetendiki bir Uygur yigiti wetendiki Uygur yaşlirida
saqliniwatqan umidsizlik ehwalliri heqqide tohtulup,
lékin ularning Iraqqa bérip uruş qilişqa toğra kelse
derhal atlinidiğanliğini, özining ulardin néme üçün dep
soriğan soaliğa ularning musulmanlarni qutulduruş üçün
dep jawap bergenligini we bizge Saddam Hüseyin yardem
qilidu digen umidte ikenligini éytti ...bu jawaptin
xuddi béşimdin bir çilek soğaq su quyulğandek endiktim
we qolumğa qelem aldim) Mauzdong 1949-yilidin 1967 -
yiliğa qeder Zhongguğa hökümranliq qilğan jallat. Uning
jallatliğiğa körsütidiğan pakitimiz şuki dunyani
zil-zilige salğan 2 - dunya uruşida Gitlir teripidin
öltürülgen yehudi 800 ming bolsa, Mauzidong élip barğan
medinyet zor inqilabida Mauzidong teripidin öltürülğen
adem 6 milyon. Undin başqa Mauzidong ilip barğan yer
islahati,ongç,i yerlik milletçilerni tazlaş
herkiti,şizhungjuyiçilarğa qarşi herket ,çetke bağlanğan
unsurlarni tazlaş herkiti qatarliq ayiği üzülmes
herketler jeryanida qertli qilinğan ademler hem nurğun
şu wejidin Mauzidong hökümranliq qilğan dewirlerdiki
Zhonggu xelqi jümmlidin Şerqiy Türkistan xelqi éğir dert
elem içide wehime bilen yaşap kelgen. Biz bundin
30-40yil ilgiri duç kelgen Mauzidong ilahliği sepsetisi
21-esirde Iraqta hökümranliq qildi. Saddam Hüseyin özini
Erep dunyasining ilahi dahisi qiliş üçün, Iraq xelqining
insani heq hoquqlirini iğir depsende aildi. Her qétimliq
saylamda Saddamning 100% awazğa irişişi, Saddam
heykellirining Iraqning bulung puşqaqlirini qaplap
kitişi,gizit jornallarda Saddam sözliridin üzündiler
bérilişi ,Saddamni medhiyeleydiğan nahşa muzikilarning
Iraqni qaplap kitişi ,içki kabinitqa ikki oğli we uruq
tuqqanlirini ekirwilip Iraqni huddi şehsi ailisini idare
qilğandek idare qilişi, Saddamning dawamliq halda herbi
forma bilen tapançisini pulanglitip xelqqe heywe qilip
turuşi,1988-yili Iraqning şimalida yaşaydiğan kürtlerge
bio-himiyelik qorallarni işlitip 5ming kürtning ölüşige
sewepçi boluşi we şu yili yene enfa atliq zerbe biriş
herkiti qozğap 200ming kürtni öltürüp 10 minglarçe
sürgün qilişi qatarliqlar Saddam ilahliği we
térorliğining muhim delilidur. 20-esirde üç ilahi şehs
yeni gitlir ,stalin ,Mauzidong özini özlirini
ilahlaşturuşqa urunup qiliçlirini qanğa boyiğan bolsimu
lékin dunyaning tedriji tereqqiyat muqerrerligi,
şexisning ilah bolalmaydiğanliğidin ibaret bu muqerrer
qanunyetni alliqaçan ispatliğan idi. Lékin Saddam
höseyin alliqaçan dunya sehnisidin şallinip ketken
ilahliq sepsetisini 21-esirge mejburi sörep
ekirgenliktin Iraq xelqimu Uygurlarğa ohşaş qismetlerni
baştin keçürdi. Huddi zmistan qişta su astida turuşqa
adetlengen kişi soğuqni sezmes bolup qalğandek Iraq
xelqimu Saddam ilahliği rohi kişenliri astida, bir
insanda qandaq heq hoquqlarning boluşi lazimliğidin
ibaret bu eqelli bilişnimu bilmes we sezmes bolup qalğan
.Iraq xelqi Saddamdin başqa özining yene bir dahisini
saylap çiqalmasmu? Saddamğa padişaliq tuğuluşidinla
miras qalğanmidu? Iraqliqlar Saddamğa ulaşqandin buyan
démukratiyening hörlükning temini tétip baqmidi, insane
heq hoquqlirining bir insan üçün qançilik zor beht
ikenligidin ibarret lezzetning peyzini sürüp baqmidi.
Musteqilliq digen nime?
Musteqilliq öz milliti içidin çiqqan birer kişining
hakimyet bişiğa çiqişi emes belki omumi xelqning öz
teğdirini özi qandaq hel qilaliğanliği, barliq hoquqning
şertsiz halda xelqning qolida bolğan bolmiğanliği da öz
eksini tapqan bolidu uçiğa çiqqan Saddam ilahliği we
Saddam ehmeqliği Iraq xelqige Saddamğa qarğularçe
çoqunuş pishikisini şekillendürüp qoydi.bu eyni yillarda
bizdimu çongqur yildiz tartqan pishik ajizliq
bolğanliqtin bizmu bu xil qarğularçe çoqunuşning derdini
hazirğiçe tartiwatimiz Mauzidong ilahliği sepsetisidin
qutulup zhangzimin ilahliğiğa tutulğan xelqimiz yene
ottura şerqqiçe boynini sozup Saddam höseyinning hidini
purimaqta uning terepdarliri boluşmaqta toluqsiz
melumaqlarğa asaslanğanda pars qoltuqi uruşi
ahirlaşqandin kéyin, jenubi şinjiangning bezi
jayliridiki Uygurlar yingi tuğulğan baliliriğa Saddam
dep isim qoyuşni moda qilişqan iken Saddam kim? U
sizning ejdadingizmu? Yaki milli qehrimaningizmu ?
Saddam dunyada Uygur diyilidiğan bir musulmanning
barliğini bilemdu? Isim şuurimiz u çahçaq qilidiğan
nerse emes kişi ismi şu milletning ğururi we obraziğa
wekillik qilişi kérek ewlatlirimizğa isim qilip qoyuşqa
tigişlik tariximizda ötken qehrimanlirimiz azmu?
Mehellimizdikilerning sözlep bérişiçe , Xitayçe éytqanda
Amerika jahangirligige qarşi turup Chaoshenge yardem
bériş dep atalğan uruşta hoşnimiz Ağçihan ana béşida
neççe petnus altunni kötürüp Chaoshenge yardem bériş
üçün tapşurğan iken. Şu qatarda nurğunliğan Uygur
baylirimu tağdiki qoylirini heydep kélip tapşurğandin
başqa nurğunliğan Uygurlar hetta özliri turmuşta
işlitiwatqan işek harwulirinimu Chaoshenliklerge
bériwitip özliri ikkibarmiqini burnining töşügige tiqip
qalğan iken. Lékin, hey musulman hoşnimiz Pakistanni bir
mezgil qattiq uluğlap kettuqki eyhennas ularning nahşa
muzika, VCD, CD filimliri üçün weten ziminini bikar
qilip berduq. Hetta menisini çüşenmisekmu angliduq
Pakistanning bu jehettiki taşqi oburtini aşurwetken
birdin bir millet Uygur bolsa kérek. Nime üçün şundaq
qilduq peqet we peqet musulman dep şundaq qilduq. Emma
musulman Pakistan hökümiti bizge qandaq jawap
qayturdi?qolida tömürning suniqi yoq perzentlirimizni
Xitayğa ötküzüp berdi Xitay çigradin ötken
qehrimanlirimizni neq meydanda itiwetti tihi bir qançe
ayning aldidila yene ikki yigitimizni Pakistanning
qanliq qoli bilen Xitayğa ötküzüp bérişi bilen
yüreklirimiz lehte boldi. Lékin amal qilalmiduq. Toye
Uygur Pakistanning nahşisini taza éyt dep bir-birimizge
doq qiliştuq, Eger biz musteqil Şerqiy Türkistanning
hojayinliri bolup, Qazaq, Qirğiz qirindişimiz bizning
künimizni körüwatqan bolsa, Uygur çoqum paytmisining
sörülüp qalğiiniğa qarimay, Qazaq Qirğiz zulumda qaptu
dep sepning aldida mangar idi. Çoqum şundaq qilatti.
Epsuski nöwette Qazaq, Qirğizdin bizge nime qismetler
kelmeywatidu deysiz? Xitayning zulumliri bir çette
qilip, Qazaq, Qirğizning testekliri bilen tumşuğimiz
qanğa boyaldi. Xitaydin beterrek térorst dep kün
bermidi, yuqurdiki aççiq sawaqlar bizni qattiq
oylanduruşi, peqet we peqet özimizning musteqilliq
küreşlirimiz üçün zörür bolğan siyasi diplumatiye
yollirini qizişimizning zörürligini oylunuş içide
çongqur hés qilişimiz kérek idi. Epsuski yene weten
dimeymiz millet dimeymiz deydiğan şuar astida Afğanistan
hetta Çiçenistanğiçe pidai bolup barduq. Hetta
Afğanistanning içki uruşliriğiçe qatnaştuq Afğanlar
bizning nadanliğimizdin yaqilirini çişlep heyran
qilişti. Hetta yüzimizgila ketsenglar bolmamdu dédi.
Nurğun yigitlirimiz bu uruşlarda qaza qildi Ularning
jesetliri kindik qéni tökülgen wetinining yulğun
qizarğan dalilirida qewrisiz qalğan bolsiçu kaşki,
tangda baharda gül çiçekke pürkiner idi.
Töwende Xitay bilen Saddam Hüseyinning çongqur dosluğiğa
ait bezi melumatlarni aşkarilimaqçimen Xitay
1997-yilidin étibaren Iraqning şimalidiki Ramallah
rayonida Iraq bilen birlişip néfitlik éçiş kilişimi
imzaliğan bolup, kilişimde ramallah rayoni Xitayni her
küni 0.5 milyon warl ham néfit bilen teminleş yézilğan.
Iraq terep 2020-yiliğa barğanda her künlük xam néfit
bilen teminleş miqtarini 5.5 milyon warlğa
yetküzidiğanliği heqqide wede bergen. Buning bedilige
Xitay şirketliri Saddamning yadru qorallirini tereqqi
qildurup bériş bilen jawap qayturmaqçi bolğan. Bunungdin
körünüp turuptuki Saddam Hüseyin Xitayni qan bilen
teminligüçi <<qan ambiri>> bolup, Iraqtin nurğun ham
néfit ikisport qilip irişken paydni Xitay, Uygur, Tibet
we Tai Wan musteqil herketlirini qanliq basturuş üçün
zörür qorallarni sétiwiliş we qara qolini dunyağa sozuş
üçün işlitiip kelgen idi. Bu jehettin élip éytqanda
Saddamning yoquluşi Uygurlar üçün hoşallinarliq iş
bolup, Saddam ne Uygur üçün ne musulman üçün paydiliq
şehs emes. Undin başqa Iraq xelqi nöwette duç kéliwatqan
siyasi weziyet bilen Uygurlarning nöwettiki siyasi
weziytini tehlil qilip baqsaqmu Uygurlarning Saddam we
Iraq üçün qayğuruşlirining héçqandaq ehmiyti yoqliğini
körüwalalaymiz. Mesilen: eger Amiraka hökümitini, Iraqni
démukratiyeni emelge aşuruş bahanisi bilen işğal
qiliwaldi dep qariğan teğdirdimu 7 yaştin 70 yaşqiçe
bolğan Iraq xelqi adettiki we zamaniwi qorallarni
işlitişni bilidu. Gerçe Prizident Bush Iraq uruşining
axirlaşqanliğini aşkariliğan bolsimu lékin, hazirğa
qeder 200 din artuq Amerika eskirining ölgenligi we
ölüwatqanliği buning delilidur. Undin başqa Iraq xelqi
80-yillarda Iran - Iraq uruşi 90 - yillarda Pars qoltuqi
uruşini béştin keçürgenligi üçün uruş taktikisi we
tejirbisige mahir, uruşqa bolğan jenggiwarliği yuquri
bolup, her qandaq bisiwiliş harektirlik uruşlarda
ongayliqçe bozek bolup qalmaydu. Undin başqa Iraq xelqi
dunya néfit zapas miqtarining 11% tini teşkil qilidiğan
bay bir memlikette yaşiğanliqliri üçün iqtisadi emili
küçimu küçlük. Yene bir muhim nuhta şuki nöwettiki
ottura şerq dunyadiki dangliq muhbirlarning neziri
çüşken qizziq nuqta bolğanliği üçün birer Iraqliqning
burni qanap ketsimu şu minutta dunyağa aşkarilinip
turidu. Uygurlarning nöwettiki siyasi weziyti Iraq xelqi
we Pelestin xelqi duç kelgen siyasi weziyettin neççe
hesse éğir halette turmaqta. Bu jehette Şerqiy
Türkistandiki kiçikkine şeher Ğulja şehrining siyasi
muhitini tehlil qilsaq pütün Şerqiy Türkistanning siyasi
muhitiğa baha bireleymiz we kimge hésdaşliq qilip kimdin
waz kiçişning zörürligini çüşüniwalalaymiz. 75 ming
kuwadirat mitir zimini 300 ming ahalisi bilen Istanbul
şehrining bir mehellisiçilik kilidiğan Ğulja şehrining
Şerqiy qismida Xitayning zamaniwi qorallarğa ige 10 ming
kişilik 8660 - qismi Ğulja şehrining muqimliğini qoğdaş
bahanisi bilen yerleşken bolup, Xitay buni qoralliq
saqçi qisim dep pedezleydu. Şeherning ğerbini atalmiş
yéza igilik 4-diwizyesidiki puhraçe kéyingen basmiçilar
qamal qilip turidu. Şeherning ottura qismida bolsa Ili
oblastliq saqçi idarisi qarmiğidiki zorawanliqning
aldini éliş alahide qoralliq qismi yerleşken. Dimek
Ğulja şehri nöwette qorqlliq qisimlarning muhasirisi
içide turmaqta. Yuqurqidek pakitlar nöwette Uygurlar duç
kéliwatqan siyasi weziyetning ottura şerqtiki Pelestin
we Iraq weziytidin neççe hesse éğir ikenligini körsitip
tursimu lékin, bu ziminda héçqandaq xelqaraliq
muhbirlarning jaylaşmiğanliği üçün Uygurning bişiğa
kelgen pajieler dunyawi qizziq nuqtiğa aylinalmaywatidu. |
|
