ana sahipe
1
2
3
4
5
6
7
5

Heptilik Siyasiy Ilmiy Gezit - Sherqiy Türkistan Informasyon Merkizi Nesir Qildi

5 ) Istanbul Uygurliri Rozi Héytni Qutlidi

Öz muxbirimiz Istanbuldin xewer qilidu

Esselamu eleykum hörmetlik wetendaşlar! Istanbul şehri tarixta Türkler, Iranliqlar, Erepler we Osmanlilar teripidin uzun mezgil idare qilinğan we payteht qilinğan meşhur şeherlerning biri bolğanliği üçün Istanbul şehridiki Türk - Islam mimarçiliq medinyitige wekillik qilidiğan jamiler, medrslerwe turbeler alahide közge taşlinip turidu. Istanbul şehride hazir jemi 2500 din artuq jami we medrs bar bolup, bulardin meşhurliri Beyazit jamisi, Şahzade jamisi, Sulaymaniye jaimisi, Sultan Ahmet jamisi qatarliqlardin ibarettur. Musulmanlarning en-eniwi héyt bayram künliride Istanbul şehridiki jamilerning közge taqaşqan munarliridin yangriğan ezen awazi kişining yürügini lerzige salidu we Türkiyening Asiya bilen Yawrupa qit’esini öz ara tutaşturup turidiğan muhim istiratigiyilik orunğa ige birdin bir musulman döwliti ikenligini namayen qilip turidu. Bu yilqi roza héyt küni küni Istanbul şehridiki Uygurlar ene şu tarixi jamilerde héyt namizini oquğandin kéyin Istanbul şehridiki Uygurlarning birdin-bir qanunluqq orgini bolğan Şerqiy Türkstan wehpige yiğilip kolliktip héyt qutlaş paalyiti ötküzdi Istanbul şehridiki közge körüngen wetenperwer Uygur karhaniçi Mememet Eysa ependi rozi héytta Istanbul ali mektepliri we ottura başlanğuç mektepliride oquwatqan Uygur oquğuçilarni, balilarni şuningdek kolliktip qutlaş paalyitige qatnaşqan Uygur qérindaşlirini untup qalmidi we ularğa héytliq soğa teğdim qildi. Wetenperwer Uygur karhaniçi Mememet Eysa ependi muhbirning ziyaritini qobul qilip „ wetendiki qérindaşlirimizning héytini jan dilimiz bilen tebrikleymiz, mubarek ramzini qutluq bolsun! Biz bu yerde hör dunyada yaşaymiz ular Xitayning zulmida yaşaydu, Xitaylar 1. 5 milyar nopuzi bilen pütün dunyağa yéyiliwatidu. Dunya buning aldini élişi lazim. Xitay tijariti sodisi bilen dunyani tehdit halitige almaqta. Dunya büyük bir tehdit halitide turmaqta. Türkiyeningmu aldi Xitayğa sétilip boldi“ dédi. Birqançe yillardin béri Istanbulda iqamet qiliwatqan şair Siyitnisa Loqman hanim mundaq didi: „wetenning ehwalini oylisam yürügümdin qan yiğlaydu. Hur dunyağa çiqqandin kéyin wetenning hörlükke érişidiğanliğiğa bolğan umidlirim nahayiti aşti. Wetendiki qérindaşlirim bu zulmetlik künlerning pütüşini kütsun, umidini hergiz yoqatmisun, haman tang atmaydiğan kéçe yoq. Haman bir küni bu jahalet tügep hurriyetke érişimiz. Istanbul şehride yaşawatqan Munewwer Ablet hanim kéçiçe 4 öpke hésipni quyup Şerqiy Türkistan wehpige yiğilğan qérindaşliriğa ittipaqliq we uyuşçanliqning simwuli süpitide éğiz tekküzdi. Bügünki roza héytta Istanbul şehride yaşawatqan Uygur balilirining oylaydiğanlirimu özgiçe idi. Biz Uygur balilirining könglini bilip béqiş mexsidide Gülnigar Şawketni ziyaret qilduq.
MUHBIR: yahşimusiz ?
Gülnigar Şawket: yahşi.
MUHBIR : anglisaq bu sizning Türkiyede tunji qétim héyt ötküzüşingiz iken qandaq tesiratlarda boluwatisiz?
Gülnigar Şawket: hem hoşal boluwatimen hem könglüm yérim boluwatidu. Hoşalliqim şuki Uygurlarğa sahip çiqqan Türkiyede héyt qutliğanliğim üçün tolimu hoşalmen. Emma biz öz wetinimizde erkin hoşal oynap külüp héyt ötküzgen bolsaq téhimu yahşi bolğan bolatti. Epsuski wetinimiz Xitay işğalida bolğanliği üçün mendek Uygur baliliri ata anilirimizğa egişip başqa memliketlerde héyt ötküzüşke mejbur boluwatimiz. Bowam, momam we başqa uruq - tuqqanlirimiz bilen héyt ötküzüş manga her yili başqiçe hoşalliq biretti. Emma bu yil ular bilen birlikte héyt ötküzelmigenligim üçün könglüm bek yérim. Ularni bek séğindim emma amal yoq wetengebaralmaymizde!.
MUHBIR: Undaqta wetendiki dostliringizğa, bowa momiliringizğa éytidiğan qandaq yürek sözliringiz bar?
Gülnigar Şawket: men Türkiyege kélip özemning Uygur ikenligimdin çeksiz pehirlendim, özemning Uygur tilining igisi ikenligimdin çekksiz pehirlendim çünki Türk dostlurum mini Şerqiy Türkstandin bir Uygur hun qizi keptu, Mehmud Qeşqiri, Yüsüp Has Hajipning yurtidin keptu dep oruwilişti we mihribanliq bilen mini qoyniğa élişti. Men buningdin çeksiz söyündüm. Men wetendiki dostlirimğa bu ehwallarni yetküzüş arqiliq özlirining mustemlikide yaşawatqan Uygur ikenligidin umidsizlenmesligini arzu qilimen. Türklernimu burun nurğun döwletler bésiwalğan iken. Lékin ular qehrimanlarçe otturğa çiqip nurğun millet boluşidin qeti'i nezer ularni yenggen iken. Lékin bizni birla millet işğal qildi. Bu bizning könglimizni yérim qilmasliği kérek. Küçlük turuşimiz kérek. Héç arqiğa çékinip ketmesligimiz kérek. Wetendiki dostlirimğa yuqurdiki sözlirimni yetküzüş arqiliq ularning héytini mubarekleymen.
MUHBIR: rehmet sizge.
Gülnigar Şawket: sizgimu rehmet.


İUÇQUN-KIVILCIM - 01/12/2003 15:20  Hazirliğuçi: A. Qaraqaş