Heptilik Siyasiy Ilmiy Gezit - Sherqiy Türkistan Informasyon Merkizi Nesir Qildi
Wenjiabaoning Engiliye Ziyaritide Hongkong Mesilsi Qiziq
Nuqta Boldi
ETIC universal hewiri,
2004-yili 12-may Germaniyedin Alimjan: 2-maydin
bashlap Yawrupadiki 5 dölet ziyaritini bashlighan
Zhongguo bash ministiri Wenjiabao, 9-may Engiliyediki
3 künlik ziyaritini bashlap 12-may ayaqlashturdi. Bu
qetimqi asasi tema ikki döletning siyasi we ixtisadi
munasiwiti toghrisida sözlishishtin sirt Hongkong
mesilsi qiziq tema boldi.
Amerika birleshme axbarat agentlighining xewerliride
körsitilishiçe: 10-may Wenjiabao bilen Tony. Blair
söhbitidin kéyin ötküzgen axbarat élan qilish
yighinida birleshme bayanat élan qilip, ikki döletning
yer shari amanlighi, terorliqqa qarshi turush we
qanunzis köçmenlerge qarshi turush jehetlerdiki
hemkarlishishni küçéytidighanlighini élan qilghan.
Engiliye Zhongguoning insan heqliri mesillirige we
yéqinda Beijingning Hongkong otturgha qoyghan 2007,
2008-yilda omomi saylam qilish teliwini ret qilghanliq
mesilsige diqqet qilidighanlighini bildürdi. Engiliye
hökümiti özlirining Hongkonggha nisbeten siyasi we
insanperwerlik mesulyiti bar dep qaraydu hem
Hongkongdiki demokiratik saylamni körüshni ümüt qilidu.
Zhongguo xelq qurultiyi 6-april qanungha tüzitish
kirgüzgendin kéyin, nahayiti tezlik bilen 26-april
Hongkongning 2007, 2008-yilda omomi saylam qilishini
ret qildi we Hongkong yuquri derijilik emeldarining,
qanun turghuzush mejlisining omomi saylam arqiliq
barliqqa kelmeydighanlighini élan qilip Hongkongda
zilzile peyda qilghan idi. Engiliye derhal inkas
qayturup Zhongguo xelq qurultiyining bu qararigha
etiraz bildürip buning bir dölette ikki xil tüzim
siyasitige we Zhongguo Engiliye Qoshma Bayanati de
bekitilgen Hongkonggha yüksek aptonomiye bérishkimu
xilap ikenligini körsetken idi. Wenjiabao ziyaretke
çiqishning aldida Reuter agentlighining ziyaritini
qobul qilghanda wede bérip mundaq digen idi: Hongkong
axirqi hisapta yenila omomi saylam arqiliq alahide
rayon emeldari we qanun turghuzush mejlisini saylap
çiqiridu. Lekin u buning waqtini éytmighan idi.
Tehlilçilerning qarishiçe: Wenjiabaoning bu sözliri
peqetla ziyaretke çiqishning aldida dunya jamaitining
bu ishlargha bolghan endishisini yoqitish üçündur.
Wenjiabao bashçilighidiki bu ömekning Yawrupagha
qilidighan 11 künlik bu ziyariti Zhongguoning
Yawrupagha qaratqan istiratigiyesining muhim bir
halqisi. Wenjiabao soda kélishimi koziridin paydilinip
Yawrupa birligining qoral imbargosini emeldin
qaldurishini istidi. Lekin Zhongguo herqandaq kozirdin
paydilansimu özliride saqliniwatqan éghir insan
heqlirini depsende qilish mesillirini tügetmigiçe bu
mehsidige yetelmeydighandek turidu.
İUÇQUN-KIVILCIM
-
20.02.2005 15:26 Hazirliğuçi: A. Qaraqaş