Heptilik Siyasiy Ilmiy Gezit - Sherqiy Türkistan Informasyon Merkizi Nesir Qildi

1 ) Wang Le Quan Her Derijilik Sot Mehkimiliridin, < 3 Xil Küchler > ge Qattiq Zerbe Bérishni Telep Qilghan

< Xinjiang géziti > ning xewer qilishiche, < Aptonom rayonluq partikom > ning sekritari Wang Le Quan, 4 – ayning 12 – küni chüshtin burun Ürümchide chaqirilghan, < aptonom rayonluq 14 – nöwetlik sot mehkimiliri yighini > da qilghan sözide, her derijilik sot mehkimiliridin, merkizi hökümetning Sherqiy Türkistangha qaratqan muqimliq heqqidiki türlük siyaset we belgilimilirini estayidil ijra qilip, < 3 xil küchler > ge qattiq zerbe bérip, < Xinjiangning muqimliqi > ni saqlap qélishni telep qilghan.

< Aptonom rayon > ning reyisi Ismayil Tiliwaldimu bu qétimqi yighinda qilghan sözide, her derijilik sot mehkimilirining Wang Le Quanning yuqarqi yolyoruqini estayidil ijra qilip, qanuniy wastilardin paydilinip muqimsizliq amillirini tazilap chiqirishni telep qilghan.
Yéqinqi yillardin buyan Xitay merkizi hökümiti Yawropa Birlikining besimi bilen, qanun saheside bir qatar islahatlarni élip barghan, bolupmu herqaysi ölkilik sot mehkimilirining ölüm jazasi bérish we ijra qilish hoqoqini élip tashlap, peqetla Xitay ali sot mehkimisinila bu salahiyetke ige qilghan. Bolupmu kéyinki yillardin buyan Xitayning ichki ölkiliridiki sot mehkimiliri siyasi mehbuslargha ölüm jazasi bérishni tamamen toxtatqan idi.

Emma Xitayning qanun saheside élip bériliwatqan bezi islahatlar we yumshaq siyasetler Sherqiy Türkistangha tesir körsetkini yoq, Sherqiy Türkistandiki her derijilik Xitay sot mehkimilirining fonkisiyonidimu hech bir özgürüsh bolghini yoq, nöwette Sherqiy Türkistanda ölüm jazasi bérilip ijra qiliniwatqan Uyghurlarning köp qismi siyasi mehbuslar bolup, hetta nahiyélik sot mehkimiliriningmu ölüm jazasi bérish salahiyiti we hoqoqi bar.

Xelqaraliq kishilik hoqoq teshkilatlirimu Xitay hökümitini qanuniy jehette Uyghurlar bilen Xitaylargha qarita ikki xil ölchem qollunup kéliwatqanliqini eyiplep kelmekte.

©UÇQUN-KIVILCIM - 17.04.2007 09:51  Hazirliğuçi: A. Qaraqaş