Heptilik Siyasiy Ilmiy Gezit - Sherqiy Türkistan Informasyon Merkizi Nesir Qildi

3 ) Ürümçi Ahalisi Endişe Içide Yaşimaqta

     Informatsiyon merkizimiz teripidin qolğan çüşürülgen < Ürümçi şeherlik jamaet hewipsizlik idarisi ahbarati > da  körsütilişiçe, Buyil kirgendin buyan Ürümçi şehride oğruluq, bulangçiliq, basqunçiliq, aldamçiliq dilolirining sani şiddet bilen köpüyüp, şeher ahalisini qattiq ensizlikke çüşürüp qoyğan. Peqet buyil 5 – ay içidila Ürümçide yüzbergen 3118 dilo içide, oğruluq, bulangçiliq, basqunçiliq, aldamçiliq diloliri 92.1 pirsentni igelligen, bularning içide oğruluq jinayetliri eng gewdilik bolup, oğruluq diloliri omomiy dilolarning 74.3 pirsentini igelligen, oğri – qaraqçining köplikidin şeher ahaliliri hetta kündüzlirimu işik – dérizilirini açalmaydiğan halğa çüşüp qalğan.

    Yuqarqi ahbaratta bayan qilinişiçe, Xitay saqçi dayirlirining yüz bergen dilolarni paş qiliş nisbiti 61.4 pirsent bolup, paş qiliş nisbitining töwen boluşi oğri – qaraqçilarni tehimu jasaretlendürgen. Gerçe hökümetning bu ahbaratida Dilo sadir qilğuçilarning milliy terkibi heqqide izahat bérilmigen bolsimu, emma Ürümçi noposining 90 pirsentige yéqinraqini Xitaylar teşkil qilğini üçün, dilo sadir qilğuçilarningmu asasiy jehettin Xitaylardin teşkil tapqanliqida şek yoq.

    Ahbaratta körsütülişiçe, Ürümçi şehride ippet tijariti bilen şuğullunuş ehwallirimu éğir bolup, saqçi dayirliri 4 – ayning ahiridin 6 – ayning ahiriğiçe mehsus < ippet tijariti bilen şuğullanğuçilarğa zerbe bériş herikiti > qozğiğan we bir ay içidila 29 yoşurun pahişehanini eniqlap çiqip, 100 din artuq pahişeni qolğa alğan.

    Aldamçiliq diloliri içide, işsiz yürgen ali mektep oquğuçiliri we yaşlarni  iş tepip bériş bahanisi bilen aldaş  ehwalliri éğir bolup, buxil ziyankeşlikke uçriğuçilarning köp qismi qiz – ayallar iken, aldamçilar ularni yahşi iş tepip bériş bahanisi bilen aldap pul – melini eliwalğandin sirt yene ularning köpinçisige basqunçiliq qilğan, şunga şeherlik saqçi idarisi bu heqte şeher ahalisini alahide uhturuş bilen agahlanduruşqa mejbur bolğan.

    Bulangçiliq diloliri içide Ali mektep oquğuçilirini bulaş ehwali birqeder éğir bolup, peqet 5 – ay kirgendin buyanla < Xinjiang uniwersititi > da oquğuçilarni bulaş dilosidin 30 neççe qétim sadir bolğan.

    Ürümçi şehrlik saqçi idarisining yuqarqi ahbaratida, oğri – qaraqçilarning köpüyüp ketişining mesuliyiti şeher puhraliriğa artilip, < bezi kişilerning işik – derizilirini oçuq qoyuşi, oğri – bulangçilarning enze sadir qilişiğa qulayliq tuğdurup bériwatidu > diyilgen we şeher ahalilirini derizilirige tömür rişatka  we işiklirige tömür qap bekitişke çaqirğan.

    Xitay Saqçi dayirlirining  jinayi işlar dilolirini paş qilişqa küç serip qilmastin, eksiçe şeher ahalilirini oğri – qaraqçilardin saqliniş heqqide yuqarqidek bezi külkilik teleplerni otturiğa qoyuşi  şeher ahalilirining naraziliqini qozğimaqta.

©UÇQUN-KIVILCIM - 03.01.2005 20:19  Hazirliğuçi: A. Qaraqaş