Heptilik Siyasiy Ilmiy Gezit - Sherqiy Türkistan Informasyon Merkizi Nesir Qildi

2 ) Xitayning Höjjetliride, < Çong Ğerbiy Şimalni Éçiş > Sür’itining Tézlişige Egişip, < Milliy Bölgünçiler > Üçün Yengi Pursetler Tuğulidiğanliqi Bayan Qilindi

     Köpçilikke melum bolğinidek, Xitay hökümitining, < milliy bölgünçilerge, qanunsiz diniy unsurlarğa qattiq zerbe bériş > digen nam astida yillardin buyan Şerqiy Türkistanda elip bériwatqan basturuş heriketlirining tüp meqsidi, özlirining < Çong ğerbiy şimalni éçiş > digen niqap astida  yüzgüziwatqan Şerqiy Türkistanning tebiy bayliqlirini bulang – talang qiliş we bu rayonğa Xitay köçmini yötkeş siyasitining rawan ijra qilinişi üçün azade mohit yaritiştin ibaret bolup, kommunist Xitay hökümiti Uygurlarning milliy we diniy alahidiliklirini yoqutuş arqiliq, ularning qarşiliq körsütüş küçini tamamen yoqutuştin ibaret idi. Gerçe Xitay hökümiti sirtqi teşwiqatlirida, < çong ğerbiy şimalni éçiş stiratigiyelik pilani > ning asasi meqsidining, Uygur qatarliq azsanliq millet rayonlirining iqtisadini tereqqi qilduruş we yerlik heliqning turmuş sewiyesini yuquri kötürüştin ibaret ikenlikini, bu stiratigiyelik pilanning tereqqi qilişiğa egişip, milliy ziddiyet we ihtilaplarmu özlikidin küçtin qalidiğanliqini tekitlep kelgen idi. Emma keyinki 5 – 6 yildin buyan Şerqiy Türkistanda üzlüksiz küçiyiwatqan milliy heriketler, Xitay hökümitining yuqarqidek teşwiqatlirini çiritip kelmekte. Hetta Xitayning içki höjjetliridimu, < çong ğerbiy şimalni éçiş > sür’itining tézlişige egişip, içki ziddiyet we ihtilaplarning tehimu küçüyidiğanliqi, şundaqla atalmiş < milliy bölgünçiler > üçün yengi < bahaniler > tuğdurup béridiğanliqi étirap qilinmaqta.

Mesilen, < Xin jiang jamaet xewipsizlik nazariti > teripidin buyil 1- ayning 18 – küni  her derijilik jamaet hewipsizlik idariliriğa tarqitilğan 2003 – yilliq xizmet doklatida, yuqarqi qaraş eynen otturiğa qoyulğan we buningdin keyinki uzaq bir mezgilgiçe, qanun  tarmaqlirining asasliq we halqiliq wezipisining < milliy bölgünçiler, téroristlar we qanunsiz diniy unsurlar > din ibaret < 3 hil küç > ke qarşi turuş ikenliki, şunga ularni körgenla yerde zerbe bériş, böşügidila ujuqturuş lazimliqi tekitlengen, şuning bilen birge buxil küçlerning qoralliq baza quruşining aldini qe’i eliş kérekligi bayan qilinğan.

Yuqarqi höjjette yene mundaq dep körsütülgen:

< Xinjiangning bölgünçilikke, térorizimğa qarşi weziyiti intayin murekkep, çegra içi we sirtidiki  3 hil küçler bölgünçilik heriketlirini bir minutmu tohtutup qoyğini yoq, üzlüksiz ulğiyiwatqan heliqaraliq térorizim herikiti ularğa ilham we jasaret bermekte, xinjiang, 3 hil küçning téroristik buzğunçiliqliriğa uçraş hewipige ige. Ğrbiy şimalni éçiş stiratigiyesining çongqurluşişiğa egişip, ihjtimayi ziddiyetler melum mezgil içide küçüyişi, jemiyettiki passip amillar köpüyüp, düşmen küçler üçün yengi bahanilar we pursetler otturiğa çiqişi mumkin >.

 Yuqarqi höjjette yene, bu yildin étibaren her yili 100 neper saqçi hadimni  asasi qatlamlarğa iwetip xizmet qildurup, ularni 1 yildin 3 yilğiçe şu jaylarda çeniqturuş lazimliqi, her derijilik saqçi  idarilirining bir türküm saqçi hadimlarni yeza – qişlaqlarğa iwetip, asasi qatlam saqçihanilirining zerbe bériş küçini aşuruş kérekliki alahide tekitlengen.

Nöwette Uygurlarning mutlaq köp qismining yeza asasi qatlamlarda yaşawatqanliqini közde tutqanda, Xitay hökümitining yenila Uygurlarğa zerbe bériş we ularğa qaratqan besimni aşuruşni tüp meqset qilğanliqi körülmekte.

©UÇQUN-KIVILCIM - 03.01.2005 20:19  Hazirliğuçi: A. Qaraqaş