|
<
Gérmaniye dolqunliri awazi ( Deutsche Welle ) ning
bergen xewirige asaslanghanda, Gérmaniyening yéngi
tashqi - ishlar ministiri mushu charshenbe küni
Beijinggha yétip kélip, Xitaygha qaratqan resmiy
ziyaritini bashlighan.
Gérmaniye tashqi ishlar ministiri Xitay rehberliri bilen
élip barghan muzakire jeryanida, Xitay hökümitining,
Yawropa birlikining 1989 – yilidiki Tian Anmin
qirghinchiliqidin buyan Xitaygha qarita yürgüzüp kelgen
qoral – yaraq embargosini emeldin qaldurush heqqidiki
teliwige qarita, < bu mesilide öz aldimizgha qarar
berelmeymiz, Yawropa birlikige eza bashqa döletlermu bu
heqte ortaq qarargha kélishi kérek > dep jawap bergen,
shundaqla Gérmaniyeningmu öz aldigha Xitaygha qoral –
yaraq setip bérelmeydighanliqini, chünki Gérmaniyening <
qoral – yaraq we herbiy esliheler qanuni > ning
munasiwetlik maddiliri boyiche alghandimu, Xitaygha
qoral – yaraq setip bérishning qanungha Xilap
kélidighanliqini ochuqche otturigha qoyghan. Germaniye
tashqi ishlar ministirining bu jawabi, G,ermaniyening
yéngi hökümitidin bu jehette zor ümit kütken Xitay
hökümitining pütün ümitlirini sugha chilashturghan.
Köpchilikke melum bolghinidek, Gérmaniye bilen Firansiye,
Yawropa birligining Xitaygha qaratqan qoral – yaraq
émbargosini emeldin qaldurush herkitige bashlamchiliq
qilip kelgen döletler bolup, Gérmaniyening Sabiq bash
ministiri Shröder bu heqte ilgiri Xitay hökümitige köp
qétim wede bergen we Yawropa birlikige eza bashqa
döletlerni qayil qilish üchün köp küch chiqarghan idi,
emma Yawropa birlikige eza döletler otturisida bu
jehette köp ixtilap bolghini üchün, Xitaygha qaratqan
émbargoni emeldin qaldurush mesiliside ilgirlesh hasil
bolmighan idi.
Gérmaniyening bu qétim Xitayni tunji qétim ziyaret
qilghan tashqi- ishlar ministirimu sabiq bash ministir
Shröderning sotsiyal démokurat partiyisige mensup bolup,
pirinsip jehettin eslide umu bu mesilide Shröderning
yolini tutushi kérek idi, emma unung bu heqtiki meydani
Xitay rehberlirini qattiq ümitsizlendürgen.
Gérmaniyening nöwettiki yéngi Hökümitining tashqi
siyasiti tamamen Amérikigha mayil bolup, Amerikining
Xitaygha qaratqan émbargoni emeldin qaldurushqa bashtin
– axiri qarshi turup kelgenliki, Gérmaniyening
Hiristiyan démokrat partiyisige mensup bolghan Merkel
xanimning bash ministirlikidiki Yengi hökümetning
Xitaygha qaratqan siyasitining özgürüshige sewepchi
bolmaqta, Gérmaniyening Xitaygha qaratqan bu yéngi
siyasiti, Xitaygha qaritilghan émbargoning emeldin
qaldurulishigha izchil türde qarshi turup kéliwatqan
bashqa döletlerni tehimu jasaretlendürmekte.
Xitay hökümiti bu qétimqi uchrushish jeryanida, Iranning
yadro mesilisi tüpeylidin Irangha qarita BDT bixeterlik
kéngishi teripidin bérilidighan émbargo mesilisige
qarita éniq pozitsiye bildürmigen we xelqara yadro
tekshürüsh orgini teripidin 3 – ayda BDT gha
sunulidighan axirqi tekshürüsh dokilatigha qeder Xitay
hökümitining bu heqte pozitsiye bildürmeydighanliqini
bayan qilghan.
G,rmaniye Xitayning Yawropadiki eng chong soda shiriki
bolup, Gérmaniye karhanlirining Xitaygha salghan omomiy
meblighining miqdari 10 milyart Amérika dolliridin
ashqan. |
