Heptilik Siyasiy Ilmiy Gezit - Sherqiy Türkistan Informasyon Merkizi Nesir Qildi

14 ) Sherqiy Türkistan Informatsiyon Merkizining 2004 – Yilliq Xizmet Doklati

1 ) Informatsiyon Merkizimizning Meqsidi

Informatsiyon merkizimizning meqsidi, Sherqiy Türkistan xelqining idilogiyesige, Birleshken döletler teshkilati kishilik hoqoq omomiy bayannamisida körsütülgen heqiyqi demokratiye, kishilik hoqoq, qanun döwliti we öz teqdirini özi belgilep yashash idiyesini singdürüsh, shundaqla Sherqiy Türkistan xelqi azru qilip kelgen milliy musteqilliq ghaysining emelge éshishi üçün xizmet qilish, Xitay hakimiyitining Sherqiy Türkistan xelqighe qarita yürgüziwatqan türlük kishilik hoqoq depsendichilik qilmishlirini delil – ispatlar bilen dunya jamaetcxilikige anglitishtin ibaret bolup, merkizimiz, 96 – yili 6 – ayning 1 – küni Abdujelil Qaraqashning riyasetçilikide Germaniyening München shehride qurulghan we merkizimiz Germaniyede qanuniy salahiyetke ige.

2 ) Informatsiyon Merkizimizning Aparatliri

Merkizimiz teripidin tesis qilinghan < www.uygur.org > namida mehsus internet sehipisi, Uygurçe anglitish béridighan < Uygur Awazi > Internet Radiosi, Uygurçe tilda internet tor béti arqiliq tarqitiliwatqan „Uçqun„ heptilik gézi, pesillik siyasi, tarihi we diniy mezmondiki „Tamçe„ jornili qatarliq teshwiqat organliri mewjut bolup, merkizimiz qarmighida, < Sherqiy Türkistan muhajirlar we tetqiqat fondi >, mediya – axbarat bölümi, internet téhnik bölümi, terjime – tehrir bölümi qatarliq organlar mewjut.
Merkizi aparatimiz Germaniyening München shehride bolsimu, emma asasliq xadimlirimiz Asiya, Amerika we Yawropadiki 20 ge yéqin döletke tarqalghan bolup, weten içi we sirtidiki kespiy we ishtin sirtqi xadimlirining sani 20 din ashidu.
Undin bashqa yene merkizimiz 1998 – yili „German - Uygur dostluk jemiyiti„ni qurup çiqqan bolup, bu jemiyetmu pa'aliyetlirini dawamlashturup kelmekte.

3 ) Internet Sahipisidiki Pa'aliyetlirimiz

Informatsiyon merkizimiz 1996 – yili qurulghandin buyan, www.uygur.org, sehipisi arqiliq, Engilizçe, Germançe, Yaponçe, Xitayçe, Erebçe, Türkçe we Uygurçe tillarda xewer – uqur tarqitip kelgen idi.
Sherqiy Türkistanda internetning yolgha qoyulushigha egiship, Xitay hökümiti informatsiyon merkizimizni „ idilogiye saheyimizge singip kiriwatqan eng asasliq tehditlerning biri„ dep qarap, xelqara sehnilerde merkizimizge we merkizimizning qurghuçisi Abdul jelil qaraqash ependige qaratqan siyasi töhmet we hujumlirini ashurdi. Mesilen, Xitay jamaet hewipsizlik ministirliki teripidin 2003 – yili 12 – ayning 15 – küni dunyagha élan qilinghan < téroristik teshkilatlar we teroristlar > tizimlikige informatsiyon merkizimizni we Abdul jelil qaraqash ependinimu kirgüzgenliki, buning janliq örnigidin ibaret.
Merkizimiz özining Sherqiy Türkistan xelqighe qaritip kéliwatqan démokratiye, kishilik hoqoq, Qanun döwliti we öz teqdirini özi belgilep yashash jehettiki küçlük teshwiqati arqiliq, Xitay hökümitini Sherqiy Türkistan rayonida < edilogiye sahesidiki milliy bölgünchilikke qarshi turush herikiti > ni élip bérishqa mejbur qildi we bu jeryanda merkizimizning weten içidiki hadimlirighan qaratqan ziyankeshlikini ashurdi. Mesilen, < Xinjiang Uygur Aptonom Rayoni Qeshqer wilayetlik ottura xelq sot mehkimisi > ning 2002 – yili merkizimizning mexpiy axbaratçisi Abdugheni Memétimin üstidin çiqarghan 199 – nomurluq hökümnamisida, abdugheni memétimining 1996 – yilidin 2001 – yilighiçe merkizimizning internet arqiliq tarqitiliwatqan < Uçqun > gézitini körüsh jeryanida idiyiside burulush bolup, Xitaygha qarshi < bölgüncxilik > heriketliri bilen shughullinishqa we merkizimizni xewer – uçurlar bilen teminleshke bashlighanliqi bayan qilinghan we mushu seweptinla Xitay soti Abdughenini < döletni parcxilash, dölet mexpiyetlikini we axbaratini çégra sirtigha yetküzüp bérish jinayiti ötküzdi > dep eyiplep 9 yilliq qamaq jazasigha höküm qilghan.
Hazir internet sehipimizde 6 xil tilning her biride Sherqiy Türkistan heqqide 10 ming sehipidin artuq xewer – uqur we höjjet – matiriyal, 2000 parçigha yéqin foto - süret saqlanmaqta. Dunyaning herkaysi jayliridin internet sehipimizge kiridighan ziyaretçiler kündin – künge köpeymekte. Hazir internet sehipimizni her ayda ottura hisap bilen 60 tin artuq dölettin hökümet organliri, uniwersititlar, akadimik tetqiqat orunliri, xelqaraliq teshkilatlardin tartip hetta shehislergiçe 10 000 mingdin artuq kishi ziyaret qilmaqta. Undin bashqa yene éliktironluk het wastisi arqiliq merkizimizge Sherqiy Türkistan heqqide melumat sorap herküni 100 parqidin artuq xet kelmekte. Bularning içide çet'el xewer agentliqlirining we herqaysi gézit – jornallarning muxbirliri, tetqiqatçilar, siyasiyonlar, sayahetçiler we Sherqiy Türkistan mesilisige qiziqiwatqan adettiki shehislermu bar.

4 ) „Uqqun „ Gézitining Xizmetliri

Merkizimiz tashqi dunyada milliy teshwiqatimizda körülgen jiddi boshluqning ornini toldurush, shundaqla weten içi – sirtidiki xelqimizni Sherqiy Türkistan heqidiki yéngi uçurlar bilen waktida temillep turushqa kapaletlik qilish meqsidide, 1999 – yili 3 – ayning 15 – künidin étibaren „Uçqun„ heptilik gézitini neshir qilip, weten içi we sirtigha tarqitip kelgen idi, gézitimiz 46 – sanidin étibaren Internet arqiliq neshirqilishqa bashlandi. Hazir gézitimiz 100 – sangha keldi.
Nöwette „Uçqun“ géziti anawetendiki we çeteldiki internettin paydilinalaydighan xelqimizning weten içi we sirtidiki Uygurlar heqqide, shundaqla dunya weziyiti toghrisida axbarat béridighan muhim bir wastisigha aylandi.

5 ) Informatsiyon Merkizining Siyasiy Pa'aliyetliri

Merkizimiz, weten içi we sirtidiki xelqimizni, shundaqla dunya jamaetçilikini Sherqiy Türkistan heqqidiki yéngi xewer – uçurlar bilen teminleshtin ibaret asasi fonkisiyonini jari qildurghandin sirt, yene Yawropadiki türlük teshkilat we jemiyetler bilen bolghan hemkarliq munasiwetlirini küçeytip, konfiranslar uyushturush, konfiranslargha qatnishish, namayish teshkillesh we qatnishish, axbarat, bayanat élan qilish, teshwiqat weriqi tarqitish .... qatarliq xilmu – xil shekillerdin paydilinip, Sherqiy Türkistan xelqining arzu isteklirini we Uygurlarning weziyitini dunya jamaetçilikige anglitishqa tiriship keldi.

6 ) Internet Radiyosining Muweppiqiyetlik Qorulushi

Alaqe sestimisi jehette dunya tereqqiyatigha maslishish we xelqimizning éhtiyajini qandurush meqsidide, merkizimiz 2000 - yili 9 – ayning 15 – küni internet sehipimizde „Uygur Awazi Internet Radiyosi„ni resmi tesis qilip, shu kündin étibaren sinaq teriqiside anglitish bérip kéliwatimiz. Mezkur radiyo hazirgha qeder tashqi dunyada héçqandaq dölet yaki siyasi küçke béqinmay musteqil halda qurulghan tunje Uygurçe radiyo bolup, u, mezmon we shekil jehettin héçqandaq bésim yaki çeklimige uçrimaydu, < Uygur Awazi > radiyosining asasi ghayisimu Sherqiy Türkistan xelqighe démokratiye, kisxilik hoqoq, qanun döwliti we öz teqdirini özi belgilep yashash idiyesini singdürüshtin ibaret.

7 ) Informatsiyon Merkizimizning Arxip Hizmiti

Informatsiyon merkizimiz qurulghandin buyan, weten bilen bolghan mexpi alaqe we axbarat leniyesini üzlüksiz türde küçeytip, merkizimizning weten heqqidiki arxip ambirini béyitish arqiliq milliy dawayimizni dunya jamaetçilikige pakitliq we délil – ispatliq anglitish üçün puhta asas yaratti. Hazirgha qeder informatsiyon merkizimizning arxip ambirida Xitay merkizi hökümitining we Sherqiy Türkistandiki qorçaq hökümetning wétinimizning türlük sahéliride yürgüziwatqan siyasetlirige ait 1000 xildin artuq höjjet – matiriyalning esli nushisi, Sherqiy Türkistandiki her derijilik sot mehkimilirining hökümnamiliri, Xitay hökümiti teripidin neshir qilinghan 500 xildin artuq herxil kitap – jornal ( bularning köp qismi hökümetning içki qismida tarqitiliwatqan arxip xaraktirlik kitaplardin ibaret ), neççe yüz parçe kolyazma, eriz – shikayet saqlanmaqta. Merkizimizning arxip ambirida yene wétinimizning türlük sahéliri ekisettürülgen 10000 parçidin artuq mexpi we ashkare foto resimler we sinalghu kasetliri saqlanmaqta. Merkizimizning arxip ambiri, türlük xelqaraliq kishixilik hoqoq teshkilatlirining we Sherqiy Türkistan mesilisige qiziqiwatqan çetellik mutehesislerning mohim axbarat we uçur menbiyi bolup kelmekte.
Informatsiyon merkizimiz qurulghandin buyan, BDT kishilik hoqoq ehdinamisining rohigha we türlük xelqaraliq qayide – pirinsiplargha emel qilip, Yawropa birliki we Germaniye hökümitining qanunlirigha toluq hörmet qilghan asasta pa'aliyetlirini dawamlashturup kelmekte, merkizimiz Germaniye hökümitining qanunigha xilap kélidighan héç bir herikette bolghini yoq, merkizimiz Xitay hökümiti élan qilghinidek hergizmu < téroristik teshkilat > emes, eksiçe biguna insanlargha ziyan élip kélidighan herqandaq meqset we shekildiki téroristik heriketlerdin nepret qilidighan, démokratiye we ténçliqni özining muqeddes pirinsipi qilghan hör xewer – uçur merkizidin ibaret.

©UÇQUN-KIVILCIM -20.08.2004 22:33  Hazirlighuchi A. Karakash