|
<Kommunist Xitay hökümiti birqançe yildin buyan, <
qanunsiz diniy unsurlargha zerbe bérish > digen niqap
astida, Sherqiy Türkistandiki közge körüngen diniy alim
we dniy zatlargha qaratqan ziyankeshlikini
dawamlashturup kelmekte.
Bu yil 1 – ayning 2- küni Hotende Qolgha élinghan
Meshhur diniy Alim Abdulahed Barat Mehdum Xitay
hakimiyitining siyasi ziyankeshlikige uçrighan ene shu
minglighan diniy zatlirimizning biri.
Xewerlerge qarighanda, Xitay saqçi dayirliri diniy alim
Abdulahed Barat Mehdum diniy telim – terbiye bériwatqan
Hoten shehridiki bir öyge basturup kirip, 74 yashtiki
Abdulahed Barat Mehdumni we uning 7 neper oqughuçisini,
shundaqla öy igisini qoshup qolgha élip türmige
tashlighan.
Diniy telim – terbiye bérishtin bashqa héçbir gunahi
bolmighan Abdulahed Barat Mehdum éghir derijide börek
késillige giripdar bolghan bolup, salametliki intayin
naçar ehwal astidimu Xitay hökümiti uni sharayiti
intayin naçar türmige qamighan we uruq – tuqqan, tonush
– bilishlirining ziyaret qilishini çekligen.
Diniy Alim Abdulahed Barat Mehdum 1930 – yili Hoten
wilayitige qarashliq Qaraqash nahiyiside dunyagha kelgen
bolup, U, 30 – yillardiki Sherqiy Türkistan milliy
inqilabining asasliq rehberlirining biri bolghan Sabiq
Hoten hélipisi, ataghliq tarihshunas we shayir Muhemmet
Imin Bughra ependining hedisining oghli.
Diniy Alim Abdulahed Barat Mehdumning hayatining köp
qismi Xitayning jaza lagirlirida, emgek bilen özgertish
meydanlirida we qarangghu zindanlirida ötken bolup, bu
qétim uning 4 – qétim qolgha élinip türmige tashlinishi
bolup hisaplinidu.
Abdulahed Barat Mehdum Awal qeshwerde diniy telim élip,
Hotenge qaytip barghandin kéyin, yashlargha normal diniy
telim – terbiye bérishke bashlighan we mushu seweptinla
58 – yilning axiri qolgha élinip türmige tashlanghan we
jaza lagirida 15 yil éghir emgekke sélinip qoyup
bérilgen.
U, 1974-yili jaza mudditi tpshup türmidin çiqqandin
kéyinmu yene dawamliq türde mehpiy halda diniy telim –
terbiye bérish ishliri bilen shughullanghan.
1979- yiligha kelgende Abdulahed Barat Mehdum yene
qolgha élinip, téxminen bir yildin kéyin qoyup bérilgen.
2001- yiligha kelgende, Abdulahed Barat Mehdum oghli
Abdurrauf Barat bilen birge 3 – qétim qolgha élinidu,
Xitay hökümiti uninggha, jamaet aldida söz qilmasliq,
mesjidlerde imamliq qilmasliq shertini qoyup, 2 aydin
kéyin qoyup béridu, emma bu qétim u Xitay hökümiti
teripidin öyide nezerbent astigha élinidu.
Bu qétim bolsa uning 4 – qétimliq qolgha élinishi bolup,
Hoten xelqi, buyil 74 yashqa kirgen wa salametliki
intayin naçarliship ketken Abdulahed Barat Mehdumning
hayatidin qattiq endishe tuymaqta.
Yerlik xelqning inkas qilishiçe, Abdulahed Barat Mehdum
Ilmiy we mötidil qarashliri bilen tonulghan, xelq içide
alahide tesiri bar teqwadar diniy zatlarning biri bolup,
gerçe hazirgha qeder u hökümetke qarshi héç bir weqe
sadir qilmighan bolsimu, emma Xitay hökümiti 50 yilgha
yéqinraq wakittin buyan uning yaqisini qoyup bermey,
uninggha siyasi jehettin izçil türde ziyankeshlik qilip
kelgen, shunga xelq içide, < Xitay hökümiti eyni
çaghdiki Hoten hélipisi Muhemmet Imin Bughradin
alalmighan öçini Mana emdi uning newre inisidin élishqa
tirishiwatidu, dunyada bundaqmu qisasxor köhümet bolamdu
! > dep ghul – ghula qilishmaqta. |
|
