Uchur we Tehlil

1) Xitayning Ichkiri Ölkiliri Qanun Chiqirip, Zor Kölemlik Zorluq Weqeliri Yüzbergendiki Qoralliq Saqchilarning Mesuliyitini Aydinglashturmaqchi

Xitay xewerler torining 8 - ayning 24 - künidiki xewirige qarighanda, xelq qoralliq saqchilar qanun lahiyisi 24 - chisla memliketlik xelq qurultiyi daimiy komititining 2 - qétim körüp chiqishigha sunulghan. Bir qisim orun we tarmaqlar, qoralliq saqchi qisim bultur Lasada yüz bergen “14-mart weqesi” we buyil Ürümchide yüz bergen “5-iyul weqesi”ni basturushta érishken muwapiqiyetlik tejirbilirini xulaslap, qoralliq saqchi qisimlarning mushuninggha oxshighan éghir zorluq weqelirni basturushtiki mesuliyitini téximu aydinglashturushi kérek dep körsetken.

Xitay hökümranliri bultur Tibette yüz bergen “14-iyul weqesi” we buyil Ürümchide yüz bergen “5-iyul qanliq weqesi” toghursida özining milliy siyasitidiki éghir xataliqlirini boynigha almay we uni tüzetmey eksiche bu xil qarshiliq weqeliri yene yüz berse, qattiq basturush toghursida qarar alghan.

http://news.ifeng.com/mainland/200908/0824_17_1316479.shtml

2) Xitay - Amrika Iqsadi Kirzistin Ötüwelish Üchün Xitaygha Tayindu

Xitayning xelq géziti torining 8 - ayning 24 - künidiki xewirige qarighanda, Yaponiye Gongtong agintliqi “dunyaning yéngi pul muamile endizisi: Amrika iqsadi kirzistin qutulush üchün Xitaygha tayinidu” namliq maqale élan qilip, Amerikining nöwette duch kelgen dunyawi xaraktirlik iqsadi kirzistin qutulush üchün choqum Xitayning yardimige we hemkarliqigha muhtaj boldighanliqini körsütüp ötken diyilgen.

Xitayning nöwette dölet iqtisadi küchining eshiwatqanliqini hedep teshwiq qilip, Xitayning dölet küchini köz köz qilish arqiliq, bashqa döletlerni Xitay bilen bolghan munasiwitini quyuqlashturushqa we yaxshilashqa jelip qilish we shu arqiliq Xitayning xelqaradiki tesir kücheytishini meqset qilmaqta.

http://world.people.com.cn/GB/9912571.html

3) Xitay Hökümiti Uyghur Aptonum Rayunda 3 yilda 52 milyard Yuan Bilen 4 milyun 700 ming Namrat Ahalige Yardem Bérildi dédi

Xitaning Xinhua torining 8 - ayning 24 - künidiki xewirige qarighanda,Uyghur aptonum rayunluq xelq hökümitining ashkarlishiche, bu yil 6 - ayghiche, Uyghur aptonum rayunda 3 yilning ichide meblegh jughlap, 4 milyon 750 ming namrat ahalige yardem qilghan. Umumiy chiqim qilinghan meblegh 52 milyard yuange yetken diyilgen.

Xitay hökümiti daim Sherqiy Türkistangha séliniwatqan mebleghning éship bériwatqanliqni, namratlargha hökümeting yardem bériwatqanliqini dawrang qilip kéliwatqan bolsimu biraq, Uyghur xelqi barghan séri namratliship ketiwatmaqta. Buning sewebi del Xitay hökümétining Xitay köchmenlirige étibar bérip, yerlik Uyghurlargha kemsitish we chetke qéqish pozitisiyisi tutqanliqidin ibaret.

http://www.xj.xinhuanet.com/2009-08/24/content_17483318.htm

4) Xitay Rabiye Qadir Xanimgha Qara Chaplimaqta

Xitayning yershari waqit gézitining engilizche tor bétide maqale élan qilip, Rabiye Qadir xanimni Uyghurlargha wekillik qilalmaydu diyilgen. Xitay maqalisde, Qazaqsitanliq bir Uyghur ijtimayi paaliyetchining sözini neqil keltürüp, Rabiye Qadir we uning Rehberlikidiki Dunya Uyghur qurultiyi Uyghurlarnig ténch we xatirjem turmushini buzdi. Shunga ular Uyghur xelqige wekillik qilalmaydu dep biljirlighan.

Uyghur xelqi Rabiye Qadir xanimni we Dunya Uyghur qurultiyini Uyghur xelqige wekillik qilalaydighan birdin bir shexis we teshkilat dep qaraydu. Uyghur xelqning ana wetini Sherqiy Türkistanni öz ishghaliyitige élip, Uyghur xelqini ézip depsende qilip kéliwatqan kommunist Xitay hakimiyiti atalmish “xelq saylighan” Xitay mustemlikichilirning sadiq ghalchisi bolghan Nurbekri we bashqa qorchaq reisler hergizmu Uyghur xelqige wekillik qilalmaydu. Buning del ekische weten ichi we sirtidiki Uyghur xelqi Rabiye Qadir xanim we Dunya Uyghur qurultiyini Uyghur xelqning hörlüki we musteqilliqi erkinliki üchün köresh qilwatqan yolbashchisi dep tonuydu. Xitayning Dunya Uyghur qurultiyigha we Rabiye qadir xanimgha qarshi herbir söz herkiti Uyghur xelqining Dunya Uyghur qurultiyi we Rabiye Qadir xanimgha bolghan hörmitini téximu ashurdu xalas.

http://china.globaltimes.cn/diplomacy/2009-08/459584.html

5) Gollandiye SP Partiyisi Muawin Reisi, Parlament Ezasi Harry Van Bommel Hayati Izderigi Yoq 10000. Uyghur Digen Témida Uchuq Xet Èlan Qildi

Gollandiyede 2009 - yili 16 - augus küni Gollandiye SP partiyisi (Social Demkurat Partiyesi) Muawin bashlighi, parlament ezasi Harry Van Bommel Uyghur Support Groep Nederland Teshkilatigha télé qilip özining 5 - iyul weqesi we Xitayning Gollandiyediki elchixanisining chéqilip kétishidin kéyin Uyghur Support Groep ezaliri bilen körüshkenligi we hazirqi Uyghur mesilisining atalmish Uyghur aptonom rayonida Uyghurlarning öltürlüp hem san sanaqsiz türmilerge tashliniwatqanlighini eyipleydighanlighini tekitligen, shundaqla Dunyadiki Uyghur mesilisining tereqqiyatigha egiship Uyghurlar heqqide köp terepilimilik izdinip, yeni 12 augusta SP Partiyisining namidin Gollandiye Tashqi ishliri mininstirigha yollighan. U xétide bu tutulghan hem izdirigi bolmighan 10000. Uyghur toghriluq uchuq xétini jakalighanlighini éytqan. Uyghur Support Groep Nederland tashkilat bashlighigha buningdin kéyin Uyghurlar üchün yenimu köp ishlarni qilip bérimen digen. Uchuq xette Uyghurlarning nöwettiki xewerlerge asaslan´ghanda 10000.gha yéqin Uyghurlar tutulghan we izdirigi bolmighan shundaqla Uyghurlarning Dunya Uyghur Qurultiyi lidiri we meniwi anisi Rabiye xanimningmu bu ishqa jiddi bir tedbir izdewatkanlighini bildürgen we Gollandiye tashqi ishliri ministirligining bu weqelikni tekshürüp chiqishini we Xitay hökümitidin bu ishlar toghruluk tepsili melumat élishni tekitligen .


Töwendiki SP Partiyisining tor bétide hewerler Holland tilida yézilghan.

http://harryvanbommel.sp.nl/weblog/2009/08/12/waar-zijn-de-oeigoeren/#more-3796

Uyghur Support Groep Nederland
www.uyghursupport.com
info@uyghursupport.com