Uchur we Tehlil

1) Ghulja Weqesi Xatire Künliri Harpisida Ghuljida Térorisimgha Qarshi Manwer Ötküzüldi

Ürümchi torining bügünki neq meydan xewiride körsitilishiche, Xitay amanliq saqlash qisimliri, saqchi qisimliri we ot öchürüsh qisimliri birlikte yanwarning 17- küni térorismgha qarshi manwer ötküzgen. Manwerda köchidiki Uyghur puqraliri térorchi rolini élishqa qoyulghan we manwerda ular qolgha élinip heydep mengilish rolini alghan. Xewerde éytilishiche, manwergha 60 tin artuq herbi mashina 500 din artuq herbi esker we buninghdain bashqa saqchi qisimliri shundaqla amanliq saqlsh hadimliri qatnashqan bolup, yuquri süpetlik herbi qorallar sinaq qilinghan. Bu bir qétimliq manwer Xitay saqchillirini chéniqturush we ularning hushyarlighini kötürüshni meqsed qilidiken. Emma Xitay hökümétining mehsus Uyghurlarni térorchi rolini élishqa mejburlishi, Xitayning teshwiqat xizmitide terrorism uqumini burmilash arqiliq uni Uyghurdin ibaret bir milletning salahiyitige aylandurup qoyuwatqanlighini köriwélish tes emes. Uning üstige bu manwerning del Ghuljida ötküzülishi 2- ayning 5 - künidiki Ghulja weqesi hatire küni harpisida, Xitay hökümétining Ghulja weqesi xatire künide, Uyghurlarning qayta kötürülishidin qattiq endishe qiliwatqanlighini we bu manwer arqiliq Uyghurlargha heywe qiliwatqanlgihini körsetmekte.

2) Xitay Höküméti Dölet Mudapiesi Aq Tashliq Kitap Élan Qildi

Xitay metbuatlridin melum bolishiche, Xitay höküméti mushu aning 20 - küni dölet mudapie aq tashliq kitawini yéngilap élan qilghan bolup, kitapta körsitilishiche, dölet mudapiyesige salidihgan mebleghni sirtqi doletlerning tehdididin qoghdunush, hemmidin muhimi Sherqiy Türkistan, Tibet ke bolghan mustemlikichilikni kücheytish, Taiwenge bolghan tehdidni kücheytish üchün ashurmaqchi bolghan. Xitay metbuatlrida körsütülishiche, Xitay höküméti, 2009 – yili herbi qoral yaraqqa salidighan mebleghni 515 billion dollargha chiqirip ötken yillardikidin 7.5% ashurushni pilanlighan. Bu uning Afghanistan we Iraqqa ewetilgen herbi küchke we atom bombisigha serp qilghan meblighini öz ichige almaydiken. Emma Xitayning aq tashliq kitawidiki melumatining zadi qanchilik derijide toghrilighi éniq emes. Bezi perezlerge asaslanghanda Xitayning Herbige salghan meblighi özi élan qilghan sanliq melumattin üch hesse artuq bolishi mumkin.

Xiaty gerche Xitay hökümétining herbi mebleghni özini qoghdash üchün köpeytiwatqanlighini tashqi kengiyish pilani yoqlighini jar salghan bolsimu, emma tehdidni kimdin éliwatqanlighini chüshendurup beralmigen. Sherqi Turkistan we Tibet xelqining qolida tömürning sunughi bolmighan ehwal astida Xitayning bu ikki rayondin bunchila tehdid hés qilishi éqilgha sighmaytti. Xitay gerche Amerikining Taiwange qoral sétip bérishini eyiplep buni tohtutushni telep qilghan bolsimu emma özlirining Taiwenge qaratqan bombillirini kemeytish yaki tohtutush toghrisida izahat bérishni xalimighan. Bezi mulahiziler Xitayning herbi küchi arqiliq Amerika we Yaponiyege heywe qilmaqchi yaki tehdid salmaqchi ikenligini ispatlimaqta.

3) Amerika, Ottura Asiya we Russiyadin Ötne Alidighan Herbi Eslihe Toshush Yolini Köpeytishke Muhtaj

Islam abad gezitining mushu ayning 20 - küni xewer qilishiche, Ameriak, Russiye we Ottura Asiyadin Afhganistangha ötüshke köprek yol bérishni telep qilaghan emma bu sodida ular téxi kélishelmigen bolup téxiche munazire üstide iken. Hazir Amerikining Afghanistangha toshulidighan herbi eslehelrining köpichisi Pakistan arqiliq toshulidighan bolup Ottura Asiyadiki herbi baza we herbi eslihe yötkesh yoli unche keng dairide emes iken. Amerika höküméti kélar yili Afghanistangha yötkeydighan eskerni 60,000 gha köpeytidighan bolghanliqtin Ottura Asiya we Russiyedin köprek yol ötne élishqa mejbur boliwatmaqta, emma Russiyening axirqi hésapta buninghga yol qoyidighan qoymaydighanlighi éniq emes.
.