|
Xitay Hökümiti Sherqiy Türkistanda „Muqimliq“ Shuari Astida Omumyüzlik Hujum
Bashlimaqta
2008-yilliq Olimpikning aldi-keynide Sherqiy Türkistanda yüz bergen bir
qatar qanliq qarshiliq herketler yüz bergendin kéyin, Xitay hökümiti pütün
Sherqiy Türkistan miqyasida öch élish siyasitini omumyüzlük yürgüzüshni
qozghimaqta.
Bu yil 8-ayda Uyghur aptonom rayonluq partkom qatarliq her derijilik idare
orunlarning
seperwerlik yighinini chaqirip, nöwette xelqara we Xitay dölitidiki
özgürüshlerning intayin keskin boliwatqanliqini, milliy bölgünchilikke we
tirorluqqa qarshi küreshning intayin murekkep boliwatqanliqini, bolupmu
Sherqiy Türkistanda teximu murekkep we qiyin boliwatqanliqini tekitligen.
Shunga „Üch xil küchler“ge qarshi turush kürishini yéza-qishlaqlarghiche
kéngeytip, „aldin zerbe bérish, bash kötergen haman qattiq bashturush, qet’i
rehim qilmasliq“ tin ibaret siyasetni yürgüzüp, omumyüzlük hujumni
bashlaydighanliqini jakarlighan.
Hazir Sherqiy Türkisanning hemme sheher-yezilirida „muqimliqni qoghdash
etretliri“ qurulmaqta.
Elwette bu xil basturush siyasiti peqet Sherqiy Türkistanda yashawatqan
Uyghur xelqighila qaritilghan. Nöwette Sherqiy Türkistanda milliy ziddiyet
kündin-kün’ge ötkürlishiwatqan bolup, bu Xitay hökimitining élip bériwatqan
bir tereplimilik milliy siyasitining netijisidur.
Xitayning „chong gherbni échish“ siyasiti netijiside, Xitay aqqunliri
Sherqiy Türkistanning sheherliridin eship, yeza qishlaqlarghiche singip
kirmekte we yerleshmekte.
Uygur déhqanliri kündin-kün’ge yerliridin ayrilmaqta, sheherlerde
Uyghurlarning ishsizliq ehwali éghir bolmaqta, hetta Uyghur dehqanliri hazir
bingtuandiki yengi Xitay pomishchiklirigha yallanma bolup ishleshke mejbur
bolmaqta.
Yüz minglighan Uyghur qizliri öz ishigi aldida néfitlik, öz yurt-sheherliride
ish turupmu, u yerlerdiki ishqa élinmay, mejburi halda Xitayning ichki
ölkilirige erzan emgek küchliri qilinip yötkelmekte. Sherqiy Türkistanda bay
bolush peqet Xitay köchmenlirigila mensup bolmaqta.
Sherqiy Türkistandiki Xitay bilen Uyghurlar arisidiki bu xil perqning
zoriyishi, ziddiyetni téximu keskinleshtürmekte.
Emma Xitay hökümitining qolliniwatqan siyasiti mesilini tüptin hel qilish
emes, peqet qattiq basturushtinla ibaret bolmaqta.
Bu xil ziddiyet yene qanchilik ötkürlishidu we uning aqiwetliri yene
nimilerni elip kelidu. Bu kishini chongqur endishige salmaqta.
|
