Istanbulda Mexmut Qeshqiri Tughulghanliqining 1000 Yilliqi Daghdugha Bilen Xatirilendi

Istanbuldin, Abdureshid Haji Kérimi xewiri

Bügün 2008 - yil 06 - ayning 08 - küni Türkiyining Istanbul shehride paaliyet élip bériwatqan Sherqiy Türkistan wexpining orunlashturishi bilen Istanbuldiki wéfa sariyida " Mehmud Qeshqiri tughulghanliqining 1000 yilliqini xatirlesh " yüzisidin daghdughiliq yighin bolup ötti. Yighin'gha Istanbulda paaliyet élip bériwatqan Sherqiy Türkistan teshkilatliridin:
- Sherqiy Türkistan medeniyet we hemkarliq teshkilati Enqere shöbisi,
- Sherqiy Türkistan maarip we hemkarliq jem'iyiti ,
- Sherqiy Türkistan yashlar teshkilati qatarliq teshkilatning bir qisim ezaliri we türkiye yashawatqan bir türküm Türk til alimliri we herqaysi ali mekteplerning proféssor doktorlar bolup 500 ge yéqin adem qatnashti.
Sözge chiqqan Türk til alimliri we proféissor doktorlar Uyghur alimi mexmut qeshqirining dunyagha dangliq esiri “Diwan loghat türk”ke yuqiri baha berdi hemde Uyghurlar heqqide yéngi axbaratlarni élan qildi.
Sözge chiqqan uyghur alimi proféissor Doktor Sultan Mehmut Qeshqiri, Mehmut Qeshqirining dangliq esiri “Diwan loghat türk”ning yézilish meqsiti we eserning yézilishidiki tarixiy arqa körünüshi qatarliq mesililer heqqide ayrim toxtaldi we Uyghurlarning duch kéliwatqan hazirqi riyalni mesililiri üstide Xitay kommunist hakimiyitining jinayi qilmishini ghezep bilen eyiblidi .

Axirida sözge chiqqan yash alim, til – edebiyat penler doktori Erkin Tarim ependi, Mehmut Qeshqirining esiri “Diwan loghat türk”ning tarixi ehmiyiti we bügünki dunyadiki orni heqqide toxtalghandin sért, Uyghurlarning yéqinqi zaman tarixi, muhajirettiki Uyghurteshkilatlarning roli, Rabiye xanimning yéqinqi 2 yilliq paaliyiti we uning Uyghur mesilisini dunya sehnisige élip chiqiwatqan emeli ish izliri, dunyadiki herqaysi teshkilat we partiye guruh, bir qanche dölet rehberlirining Uyghur milliy herikitining yétekchisi, Dunya Uyghur qurultiyining reisi Rabiye Qadir xanimgha bergen bahalirini we medhiyilirini teriplep ötti.

Yighin qatnashquchiliri bu yighin'gha yuqiri baha berdi we Uyghur dawasigha yéqindin hemkarlishidighanliq pozitsiyisini sherhilep ötti.

Yighin axirida Sherqiy Türkistan wexbining reisi pénsiyige chiqqan général Muhemmed Riza Békin, yighinda söz qilip Uyghur dawasini qollawatqan shexsilerge ayrim – ayrim halda hediyelik teqdim qildi.

Yighin axirida yene Istanbulda yashawatqan Uyghur yash naxsha cholpanliri, ussul heweskarlirining orunlashturishida konsért nomurliri körsitildi.