Xitay Hökümiti Saxta Teshwiqatini Kücheytish Arqiliq Xitay Puqraliri we Xelqara Jemiyetning Közini Boyash Üchün Pay - pétek Bolmaqta

Tengritagh tor betining 23 - iyuldiki xewirige qarighanda Xitayda chiqidighan chong gézitlerdýn “Nur Géziti” (Guangming Ribao) mundaq bir obzor élan qilghan. Obzorda mundaq diyilidu:
“Qeshqerning Yeken nahiyisidin 68 yashliq Rozi Ayup bilen 60 yashliq Tursun Niyaz Hoshur 13 - iyul künini ömridiki eng bextlik bir kün dep hésaplighan. 13 - iyul ikki Uyghur boway Xitay bash ministiri Wenjiabao bilen quchaqliship resimge chüshken we Wenjiabaoning imazi qoyulghan xatire resimni tapshurup alghan xatire kün bolup, ular hayajandin köz yéshi qilghan.”

“Ikki boway siyasiy teklipke bina’en 13 - iyul chüshtin kéyin Uyghur aptonom rayonluq qorchaq hökümetning mu’awin rei’si Küresh Mexsutning ishxanisigha kiripla xizmet shiresi üstige qoyulghan bu renglik resimni körüshüp hayajandin köz yashliri taramlap éqishqa bashlighan. Qorchaq muawin reis Küresh Mexsut resimni qoligha élip bowaylargha tapshurup bérishtin ilgiri qorchaq emilige sadaqetmenligini bildürüp Xitay hökümitining bash ministiri Wenjiabaoni maxtap mundaq digen: “Bu- addi bir parche resim emes, belki bu resim bash ministir Wenjiabaoning shunche aldirash turup ikkinglarni téxiche untup qalmighanliqini, bu - yiraq, chet jaylardiki sen’etchilerge köyün’genlikini, shundaqla yurtimizning meniwi mediniyet miraslirini qoghdash xizmitige bolghan ghemxorluqini, yurtimizdiki her millet xelq ammisigha bolghan ghayet zor ilhamini namayen qilidu. Siler jezmen bu resimni qedirlishinglar, etiwarlap saqlishinglar, yurtimizning gheyri maddi medeniyet miraslirini qoghdash xizmitige zor töhpe qoshushunglarni ümid qilimen.” –diginiche resimni semqip ésilip ketken yüzige sürtiwalghandin kéyin bowaylargha tapshurup bergen.”

Bu resimge qaranglar: 68 yashqa kirip qérip kallisidin adishay dep qalghan Rozi Ayup Wenjiabaoning aldigha Qurban Tulumni dorap bérishigha Wenjiabao uni quchaqlap resimge chüshiwélishqa aldirighan.(Ongdiki)Tursun Niyaz Hoshur bu ehwalni körüp Rozi Ayupni tosap turup bu zalim kapirni quchaqlimisila, teretliri sunidu we éghir gunah bolidu,dep tosighan.
Wenjiabao xitayning ta’ap yigen tülkidek soghuq teletige qarang, chishliri xuddi riwayetlerdiki alwastining özi.

Xitayning xewirige qarighanda ,“Bu yil 4-ayda Wenjiabao Yaponiyeni ziyaret qilip xitayning gheyri maddiy medini miraslirini qoghdash yighilishida Rozi Ayup, Tursun Niyaz Hoshur qatarliq 13 neper Uyghur artis “Uyghur muqami” ný orundap Yaponýyeni zilzilige salghan idi. 4-ayning 13-küni Wenjiabao özi bilen bille Chet’elge chiqqan 50 nechche artisni qobul qilghan. Muqamshunas Rozi Ayup we Tursun Niyaz Hoshurlar muqamshunasliqta yerlik xelqning alqishigha érishipla qalmastin, belki pen-téxnika bilen béyish jehettimu bashlamchiliq rolini oynighan. Ular adette televizor ekranida Wenjiabaoni köretti, emdilikte bolsa chüshliri réalliqqa aylan’ghandek öz közi bilen Wenjiabaoni körüp hayajandin közlirige yash élip alqishlidi.”

“Wenjiabao artislerning aldida etrapqa köz yügürtti-de, soridi: “Shinjangliq artisler keldimu-yoq?”. Rozi Ayup bilen Tursun Niyaz Hoshur arqa tereptin qistilip yétip keldi. Wenjiabao Uyghur bowaylarning qolini siqip turup köyün’gen qiyapette soridi: “Hey boway, qanche yashqa kirding?”. –“68 yashqa”-dédi Rozi Ayup. “Hazir turmush sharaiting qandaq?”-dédi Wenjiabao. Rozi Ayup jawaben: “Déhqanchiliq béji emeldin qalduruldi, déhqanlarning sélighi yenggillidi, turmushimiz kündin-kün’ge yaxshiliniwatidu”-dédi, aldirap ténep. Wenjiabao razimenlik bilen méyiqida külüp qoydi. Bu chaghda chach-saqalliri aqarghan Rozi Ayup bash ministirning yénigha bérip quchiqigha özini atmaqchi boliwidi, bash ministirmu bilgendek quchiqini échip Rozi Ayupni baghrigha bésip dümbisige mughemberlik bilen yénik urup qoydi we yéqinliship kelgen Tursun Niyaz Hoshurnimu sol qilida quchaqlashqa heriket qildi. Bu shapa’et menzirisidin tesirlen’gen artislerning hemmisi digüdek alqishlash bilen bille köz yashliri qilishti.”

“6-Ayning 9-küni medeniyet ministirliki teshkilligen “Xitay gheyri maddiy medeniyet mirasliri mexsus körgezmisi” Beijingda ötküzüldi. Bash ministir Wenjiabao tolup tashqan hayajan bilen qatnashqan we özining ikki Uyghur boway bilen chüshken resimini körüp yénida turghan xitay sen’et tetqiqat inistitutining mudiri we xitay gheyri maddiy medeniyet miraslirini qoghdash merkizining mudiri Wang Wenzhang hemde muawin mudir Tianchingge bu resimni Uyghur bowaylarning qoligha yetküzüp bérishni tapilidi. Bir nechche kündin kéyin aldigha élip kélin’gen bu resimning üstige imza qoyup we chisla yézip berdi.”

“Resimni tapshurup alghan Rozi Ayup mundaq digen: “”Eyni chaghda men bek hayajanlinip kétiptimen, xitaychinimu bilmigechke u xitay bashliqning ‘Shinjang’ digen gépini we méni körsitip turup qol ishariti qilghanliqinila körgen idim, bash ministirning sun’ilik bilen külümsirep qarighanliqini körüp ongummu-chüshümmu dep özümge ishinelmey qalghan idim. Turmushimiz yaxshilandi, ammiwi sen’et ishliri barghanséri ehmiyet bérishke érishti” digüm kelgen bolsimu éytalmighan idim.Bularni sözlewatqan Rozi Ayupning yüzliridin bext-saadet jilwe qilip turatti.”

Xitay tajawuzchilar özlirining Sherqiy Türkistan’gha tajawuz qilghanliqini, Sherqiy Türkistan xelqige éghir zulum qilip 1950-yildin hazirghiche bolghan 50 nechche yil mabeynide bowaqlarni qoshup hésaplighanda nechche milyon Sherqiy Türkistanliqni qirip tashlighanliqi, Sherqiy Türkistan xelqining tupraq, su, mal-mülk we jimi bayliqlirini talan-taraj qilip, tajawuzchiliqqa, bulangchiliqa, qatilliqqa, xorluqqa qarshi turghan, erkinlik telep qilghan xelqimizni qanliq basturghanliqini yoshurup, dunya jamaitining közini boyash, tajawuzchi, fashist hakimiyetni “mehriban”, “ghemgüzar” hakimiyet qilip körsitish, musulman Sherqiy Türkistan xelqige haqaret qilip zalim, kapir, tajawuzchi emeldargha xuddi peyghemberge telpün’gendek telmürüp qoynigha özini atidighan qilip körsitishliri pütün dunya musulmanlirigha haqaret, Sherqiy Türkistan xelqige qilin’ghan haqaret shuning bilen bille küp-kündüzde dunya xelqining közini boyashqa urunushtin bashqa nerse emes. Sherqiy Türkistan xelqi xitay tajawuzchi émpiratorlirining buyndaq köz boyamchiliqi we deplomatik térrorchiliqigha qarshi hushyar bolushimiz we uning’gha qarshi küreshni kücheytishimiz lazim.
Qaraxan hazirlidi

2007-yili 7-ayning 24-küni

Xewer menbe’esi:
http://www.tianshannet.com/news/content/2007-07/23/content_2089072.htm.