< Shanghai Hemkarliq Teshkilati > gha Eza Döwletlerning Sot Mehkimiliri Ortaq Heriket Élip Barmaqchi

< Xinhua axbarat agéntliqi > ning xewer qilishiche, < Shanghai Hemkarliq Teshkilati > gha eza Xitay, Rusiye, Qazaqistan, Qirghizistan, Özbekistan we Tajikistan Ali sot mehkimilirining bashliqliri 9 – ayning 21 – küni Shanghaide ortaq dékliratsiye élan qilip, teshkilatqa eza döwletlerning sot mehkimiliri otturisida < térorizim, bölgünchiler we radikal islamchilar > din ibaret < 3 xil küchler > ge zerbe bérish jehette ortaq hemkarliqning yolgha qoyulidighanliqini jakalighan.

Köpchilikke melum bolghinidek, < Shanghai Hemkarliq Teshkilati >, Xitayning teshebbusi bilen 1996 – yili qurulghan bolup, Xitay hakimiyitining bu teshkilatni otturigha chiqirishtiki tüp meqsidi, Uyghurlarning milliy musteqilliq heriketlirini téximu ünümlük halda basturush we Uyghur musteqilchilirining tashqi dunya bilen bolghan biwaste alaqisini üzüp tashlashtin ibaret idi, shundin buyan Xitay hakimiyiti iqtisadi jehettiki zor bedelge qarimay, Sherqiy Türkistangha xoshna döwletlerni iqtisadi jehettin özige baghlap, bu hemkarliq teshkilatini tamamen özlirining meqsetliri üchün xizmet qildurup kelmekte.

Bezi siyasi küzetküchiler, Yuqarqi Döwletlerning sot mehkimiliri otturisidiki hemkarliqning yolgha qoyulushining, ottura asiya jumhuriyetliride yashawatqan Uyghurlargha qaritilghan siyasi besimning yenimu éshishini, téximu köpligen Uyghurlarning quruq töhmetler bilen qolgha élinishi we jazalinishini keltürüp chiqiridighanliqini bayan qilishmaqta.

Téxi yeqindila, yillardin buyan quruq töhmet bilen Qirghizistan türmiside yétiwatqan Obulqasim hajim isimlik Uyghur yash, türme sharayitining intayin nacharliqi, türmidiki gheyri insani qiyin – qistaqlar sewebidin türmide jan üzgen idi.