|
< Sherqiy Türkistan Informatsiyon Merkizi > ning, Qirghizistan Türmiside
Késellik Sewebidin Hayati Xewp Aldida Turghan Obulqasim Hajim ( Kasarji
jalal
) ni Qutquzuwélish Heqqide Xelqara Kishilik Hoqoq Teshkilatlirigha Jiddi
Murajati
 Xelq'araliq barliq kishilik hoqoq teshkilatlirigha:
Sherqiy Türkistanliq Uyghur yash Obulqasim Hajim ( yene bir ismi Kasarji
jalal
), 1968 – yili 1 – ayning 1 – küni tughulghan, u, Qirghizistangha tijaret
bilen turiwatqanda Qirghizistan saqchi dayirliri teripidin 1998 – yili
qolgha élinghan we 2001 – yili 3 – ayning 12 – küni Qirghizistan Osh
sheherlik sot mehkimisi héch bir délil – ispatsizla uni < térorist > dep
eyiplep, ölüm jazasigha höküm qilghan, shundin buyan Obulqasim Hajim
Qirghizistanning bishkek shehridiki 1 – yépiq türmisining yerasti alahide
kamerida tutup turulmaqta.
Igellishimizche, Obulqasim hajim tutqun jeryanidiki qattiq qiynashlar we
türme sharayitining pewquladde nacharliqi sewebidin éghir késelge ( Rak
késilige ) giripdar bolup yétip qalghan bolsimu, emma türme dayirliri uni
dawalash üchün özlikidin tedbir qollunush uyaqta tursun, hetta unung
dawalinish heqqidiki iltimasinimu ret qilighan we ununggha qarita yenila
bashqa saghlam jinayetchilerge qarita qollunuwatqan qopal we gheyri insani
muamilisini dawamlashturup kelgen, netijide Obulqasim Hajimning késili
barghansiri nacharliship, hazir herket we gep qilalmaydighan derijige berip
qalghan.
Obulqasim hajim bilen bir türmide yétiwatqan bashqa uyghurlarning inkas
qilishiche, türme dayirliri nöwette karwitida nimjan halda yétiwatqan
obulqasimning halidin xewer élish üchün hech bir tibbi xadim ajratmighan,
peqetla bedini chidighusiz derijide aghrip waysighan chaghdila sestiralar
kirip aghriq peseytküchi yaki narkoz qilghuchi okul urup qoyidiken.
Türmide unung bilen birge yétiwatqan bashqa Uyghurlar, < eger Qirghizistan
dayirliri Obulqasim Hajimni dawalash üchün derhal heriket qilmisa, bügünki
bu hali bilen qisqa waqit ichide hayatidin ayrilip qélishi mumkin > dep
xawaritlenmekte.
Xitayning teshebbusi bilen, 1996 – yili < Shanghai hemkarliq teshkilati >
qurulghandin buyan, kommunist Xitay hakimiyiti Sherqiy Türkistangha xoshna
bolghan Qazaqistan we Qirghizistanlargha siyasi, iqtisadi we deplomatiye
jehettin bésim ishlitip, herxil sewepler bilen bu döletlerde turup qalghan
Uyghurlargha qaratqan siyasi bésimini we ziyankeshlikini üzlüksiz ashurup
kelmekte.
Xitaydin iqtisadi jehette nep éliwatqan bu gheyri demokratik döletlermu
Xitay hakimiyitini xosh qilish üchün, Birleshken döletler teshkilati
kishilik hoqoq xitapnamisining rohini we Xelqaraliq qayide – pirinsiplarni
ayaq – asti qilip, öz döletliride yashawatqan bigunah Uyghurlarni qanunsiz
tutqun qilish, délil – ispatsiz halda éghir jazalargha höküm qilish we bir
qismini Xitaygha tapshutup berishtek gheyri insani qilmishlirini
dawamlashturup keldi, ularning buxil qilmishliri xelq'araliq kishilik hoqoq
teshkilatliri we domokratik döletler teripidinmu izchil türde eyiplinip
kélinmekte.
Beshkek yerasti türmiside sekratta yétiwatqan Obulqasim Hajimning nöwettiki
weziyitimu, Uyghurlarning beshigha kéliwatqan yuqarqidek külpetlerning
janliq délili süpitide Qirghizistan dayirlirining gheyri insani yüzini
körsütüp turmaqta.
Biz, pütün Demokratik ellerdin we Xelqaraliq kishilik hoqoq teshkilatliridin,
Obulqasim Hajigha insaniy muamile qilish, uni derhal yerasti türmidin azat
qilip, doxturxanigha apirip dawalash heqqide Qirghizistan hökümitige qarita
bésim ishlitishini jiddi iltimas qilimiz !
Meyli Obulqasim Haji < jinayetchi > bolsun yaki bolmisun, éghir késelge
giripdar bolup jan üzüsh aldida turghan bir insanni dawalap qutquzush,
insaniyet dunyasidiki eng eqelli exlaqi pirinsiptin ibaret, xalas !
Abduljelil Qaraqash
< Sherqiy Türkistan informatsiyon Merkizi > ning pirezidenti
|
