< Germaniye Dolqunliri > Radiosining mexsus maqalisi:

< Uyghurlar Terorist Emes ! >

Germaniyediki eng nopozluq axbarat wastilirining biri hisaplanghan < Germaniye Dolqunliri > radiosining 8 – ayning 21 – künidiki purogrammisida, mezkur Radioning muxpiri Aleksander ependining, merkizi germaniyening München shehridiki < Sherqiy Türkistan Informatsiyon Merkizi > ni ziyaret qilip ötküzgen söhbitining emiliy ehwali yer aldi we bu söhbetning toluq tekisti, < Germaniye Dolqunliri > radiosining internet sehipiside, < Uyghurlar terorist emes > digen maozuda elan qilindi we mezkur maqalining yenida, Sherqiy Türkistandiki Tarim néfitlikining resimi yer aldi.

Aleksander ependi teripidin qelemge elinghan bu maqalining bash qismida mundaq diyilgen:
< Uyghur musteqilliq teshkilatlirining rastinla El – Kaide teshkilati bilen alaqisi barmu ? Xitay hökümitining bu jehettiki qarashlirini uyghurlar qeti yosunda ret qilmaqta we ular, biz mosulman, emma uyghur xelqi tenichliqni söyüdu, biz peqetla özimizning musteqilliqini telep qilimiz ! diyishmekte.
Maqalida mundaq diyilgen:
< Engiliye bilen Germaniyening teroristlarning tehdidige uchrushi bilen, pütün dunya miqyasida yene bir qetim terorizimgha qarshi dolqun kötürüldi, Xitaymu terorizimgha qarshi küreshke atlandi, emma ularning asasliq nishani, Xitayning gherbi – shimal qismida yashawatqan Uyghurlardin ibaret, bu mosulman xelq, özlirining nöwettiki eziliwatqan halitidin qattiq narazi bolmaqta, bolupmu yash uyghurlar musteqilliqni qattiq telep qilmaqta, emma xitay hökümiti < wetenning birliki pirinsipi > din waz kechmeywatidu >.

Aleksander ependi maqalisida, zawut, kan – karixana we igiz binalarning köpüyishi bilen, ürümchi shehrining özining milliy alahidilikini yoqutup qoyghanliqini, emma sheherning arqa kochilarda mesjidlerning yenila qed kötürüp turghanliqini, Uyghurlarning bolsa iptixarlinish tuyghusi ichide özlirining diniy etiqatlirini muhapizet qilip keliwatqanliqini bayan qilip, gerche ürümchi shehri igiz binalar bilen oralghan bolsimu, emma buyerde Xitayning dengiz yaqisidiki iqtisadi jehette ronaq tapqan sheherlerdiki awat menziridin qilche eser yoqluqini, ürümchining kishi beshigha toghra krlidighan kiriminingmu Xitayning otturiche sewiyesidin tüwen ikenlikini, ishsizliqning derijidin tashqiri yuquri, asasi qurulush esliheliriningmu qalaq ikenlikini tekitlep ötken we 100 nechche yildin buyan bu sheherning, özige 2500 kilometir yiraqliqtiki Bei Jing bilen anche köp alaqisining bolmay kelgenlikini eskertken.

Maqalida, < Sherqiy Türkistan Informatsiyon Merkizi > ning pirezidenti Abdujelil Qaraqash ependining, özining terjimani Tashmemet arqiliq otturigha qoyghan töwendiki qarashliri otturigha qoyulghan:
< Biz uyghurlar ikkinchi dunya urushidin keyin Xitayning wetinimiz Sherqiy Türkistanni ishghal qilip özlirige qoshuwalghanliqini untup qalghinimiz yoq, biz peqetla 50 nechche yil burun tartquzup qoyghan nersimizni, yeni Milliy musteqilliqimizni telep qiliwatimiz, eyni chaghda bizning öz aldimizgha wetinimiz, pasaportimiz, bayriqimiz baridi, bizning bulargha ehtiyajimiz bar, biz ilgiri ular bilen hemkarlashqan, tenichliq asasida ular bilen birge yashashni ümit qilghan iduq, emme bizning bu istigimizni ularning özi ret qildi, ular bizge köpligen wedilerni bergen idi, emma hech bir wediside turmidi, bizning erkinlikimizni, jümlidin hemme nersimizni tartip aldi, shunga biz ulargha qeti ishenmeydighan bolduq, biz peqet musteqilliqimizghila ishinimiz, biz bunungdin keyin kommunistlar bilen körüshkende peqetla musteqilliq asasida körüshimiz ! >

Aleksander ependi maqalisida yene, Xitay hökümitining Sherqiy Türkistangha qarita yürgüziwatqan siyasi we iqtisadi siyasetliridin we ijrahatliridin uyghurlarning qattiq narazi ikenlikini, gerche xitayning asasi qanunida azsanliq milletlerning mediniyitini, Dini etiqadini we örp – adetlirini qoghdaydighanliqi tilgha elinghan bolsimu, emma azsanliq milletlerning bu jehetlerdiki erkinliklirining qattiq cheklimige uchrawatqanliqini, Beijingning bolsa, < erkin qoyuwetsek, amanliqimizgha tesir yetidu > digen meqsette shundaq siyaset yürgüziwatqanliqini, bu seweptin, Uyghurlarning aptonomiyelik hoqoqlirining eghir cheklimige uchrap kelgenlikini otturigha qoyghan.

Maqalida Abdujelil Qaraqash ependining terjimani Tashmemetning töwendiki sözlirige yer berilgen:
< eger siz mesjidlerge kirsingiz, yaki özingizning qarashlirini, arzu – istekliringizni otturigha qoyup, < manga erkinlik kerek ! > dep towlisingiz, derhalda özingizni türmilerde körisiz, chünki biz bularni öz beshimizdin kechürduq, Diniy etiqat erkinliki digenler esla mewjut emes >

Aleksander ependi maqalisini dawamlashturup mundaq dep bayan qilidu:
< peqet Diniy we siyasi jehetlerdiki besimla emes, iqtisadi jehetlerdiki adaletsizliklermu uyghurlarning hessilep ezilishini keltürüp chiqarmaqta. Bügün talan – taraj tüpeylidin gangsa – jisa bolup qalghan Sherqiy Türkistan eslide yer shari boyiche tebiy bayliqliri eng mol rayonlarning biri idi, Xitayning eng zor kömür we nefit kanliri Sherqiy Türkistanning shimali rayonlirigha jaylashqan, emma buyerde yashawatqan xelqlerning kirimide hech bir yaxshilinish bolghini yoq >.

Maqalida yene, Sherqiy Türkistanda ishqa orunlushush jehetlerdimu uyghurlarning qattiq adaletsizlikke uchrawatqanliqi, hetta Ali mekteplerni püttürgen uyghurlarningmu öz yurtida xizmet tapalmay yürgenliki, emme Xitaylarning etiwar bilen derhal xitmetlerge orunlashturiliwatqanliqi qeyt qilindi.

Aleksander ependi maqalisining axirida mundaq dep körsetken:
< Uyghurlarda saqliniwatqan omomiy yüzlük naraziliq keypiyatlirini Xitay hökümiti körmeske selip keliwatidu, Sherqiy Türkistanning bezi rayonlirida yüzbergen Xelq isyanliri merkizi hökümet teripidin qattiq basturiliwatidu, Xitayning ensireydighini, stiratigiye jehette intayin mohim ehmiyetke ige bolghan bu ölkisining bölünüp chiqip ketishidin ibaret.
Xitay hökümiti bolsa uyghurlarning herqaysi musteqilliq teshkilatlirini El – Kaide teshkilati bilen birkeshtürüshke tiriship keldi web u qilmishini < terorizimgha qarshi küresh > dep atiwaldi, emma ularning bu eyipleshliri uyghurlarning qattiq ret qilishigha uchrap kelmekte ! >.