Xitay Hökümiti Sherqiy Türkistanda, Musteqilliq We Islam Dini Teshwiq qilinghan Neshriyat Buyumlirigha Zerbe Berish Meqsidide 100 Künlük Siyasi Heriket Bashlidi

2Öz xewirimiz: < Tianshan torbeti > ning xewer qilishiche, 7 – ayning 20 – küni, Atalmish < Aptonom Rayonluq Partikom Teshwiqat Bölümi >, Ürümchi sheherlik xelq tiyatirxanisida seperwerlik yighini chaqirip, < Qanunsiz neshriyat buyumlirigha zerbe bérish 100 künlük herikiti > ning bashlanghanliqini elan qilghan.

< Aptonom rayonluq Partikom > ning dayimi hey’et ezasi we < Aptonom rayonluq partikom teshwiqat bölümi > ning mudiri Li Qi seperwerlik yighinida qilghan sözide, yeqinqi yillardin buyan < Aptonom rayonning mediniyet bazarliri > da qanunsiz neshriyat buyumlirini setish ehwallirining birqeder omomiy yüzlük ikenlikini tekitlep, < qanunsiz neshriyat buyumlirini tertipke selish bilen, milliy bölgünchilik we qanunsiz diniy heriketler terghip qilinghan neshriyat buyumlirini tarqatquchilargha qattiq zerbe bérish herikitini ünümlük halda birleshtürüp, buxil buyumlarning aptonom rayonimizda tarqilishini qattiq tosishimiz kerek, bu arqiliq, milliy bölgünchilikke qarshi idiyewiy sepimizni mustehkemlep, aptonom rayonimizning ijtimayi we siyasi muqimliqini tiriship qoghdishimiz lazim > dep körsetken.

Mezkur xewerde, bu siyasi heriketning, siyasi jehettin seperwerlik elip bérish, merkezleshtürüp tertipke selish, nazaret qilish yighiwelishtin ibaret töt basquchqa bölüp elip bérilidighanliqi bayan qilinghan.

< Sherqiy Türkistan Informatsiyon Merkizi > ning pirezidenti Abduljelil Qaraqash ependi muxbirimizning bu heqtiki ziyaritini qobul qilghanda, yéqinqi yillardin buyan Xitay hakimiyitining < idilogiye sahesidiki milliy bölgünchilikke qarshi turush >, < Qanunsiz we eksiyetchil neshriyat buyumlirigha zerbe bérish > digendek bilen Sherqiy Türkistanning herqaysi saheliride arqa – arqidin siyasi heriketlerni qozghap, mushu bahane bilen Uyghurlarning öyide saqlinip kéliniwatqan Tarixiy we diniy eserlerni, hette Uyghurlarning milliy mediniyiti, seniti we örp – adetliri medhiylengen, shundaqla xelqimiz ichide milliy ghurori küchlük dep qaralghan yazghuchi – sha’irlirimiz teripidin qelemge elinghan we Hökümetning neshriyatlirida qanunluq neshir qilinghan kitap – jornal we eserlerni yighiwelishqa bashlighanliqini, millitini söyüdighan ghurorluq Uyghur edip, yazghuchi – sha’ir we tarixchilarni siyasi we ijtimayi jehettin chetke qeqip, bu arqiliq Uyghur xelqini özlirining milliy we diniy alahidilikliridin mehrum qaldurushqa urunup kéliwatqanliqini bayan qildi.

Wetendin kelgen xewerlerde körsütilishiche, Xitay hökümiti teripidin Sherqiy Türkistanning herqaysi rayonlirida yighiwelishqa bashlighan we < qanunsiz neshriyat buyumliri > dep atiwalghan kitaplar ichide hetta mosulmanlarning muqeddes kitabi Qurani – kerim, Hedis, shundaqla merhum Abdurehim Ötkür, Turghun Almas, Turdi Samsaq … qatarliq ghurorluq Uyghur alimlirining ilgiri hökümetning neshriyatlirida qanunluq halda neshir qilinghan eserlirimu yer alghan.

Ismini ashkarilashni xalimighan bir Uyghur Ürümchidin ETIC merkizige telifun qilip, töwendikilerni bayan qildi:
< birnechche kün ilgiri men Döngköwrüktiki bir Uyghur kitapxanisigha kitap setiwalghili barghan idim, emma kitapxana taqaghliq turidu, sürüshtürsem, hökümetning < mediniyet bazirini tekshürüsh etriti > ning xadimliri kélip pichetlep taqiwetiptu, kitapxanining Uyghur xojayininimu tutup ketiptu, anglisam ununggha yene xeli köp jerimane qoyuptu, bu kitapxanida Uyghurche normal ün – sin buyumliri we kitap – jornallar setilatti, hökümetke qarshi hechbir nerse yoq idi, bu ishtin keyin, bu xildiki dukanlarni echiwatqan bashqa Uyghurlarmu dekke – dükkide yüridighan bolup qaldi, hetta beziliri hökümetning tuxumdin tük ündürüp siyasi jehettin böhtan chaplishidin qorqup, özlikidin kitapxanilirini taqap, bashqa kesiplerge yüzlünüshke bashlidi >.