EAST  TURKISTAN  INFORMATION CENTER

Sherqiy Türkistangha Musteqilliq, Erkinlik We Démokratiye !

MAUZULAR:

 

SH T HEQQIDE OMOMI MELUMAT

 

SHERQIY TÜRKISTAN

 

DINIY SAHIPEI

 

TARIH SAHIPISI

 

KISHILIK HOQUQ

 

IQTISADI SAHIPE

 

EDEBIYAT SAHIPISI 

 

ETIC DOKLATI

 

OSMURLER SAHIPISI

 

REAL MEDIA FILIMLER 

 

UYGUR TESHKILATLIRI 

 

ALAQE ADRISI

 

HAWARAYI 

 

ARHIP KÖRÜNÜSHLE

 

PIKIR DEPTIRI

 

DUAT ARHIBI 

 

MUHIM LINKLER  

 

   Sherqiy Türkistan Axbarat Merkizi

| |   Sherqiy Türkistan  | |  Zhunggou - Taiwen  | |  Xelq'ara   | |

2006 - yili 6 - ayning 10 - küni

Bizmu Putbol Tepken Hem Tépelaymizi

Muhbirimiz: Enwer

Dunya putbol longqisini talishish musabiqisi ötküziliwatqan bir peytte her qandaq bir Uyghur bu musabiqide, öz komandisining musabiqe meydanida chiverlik bilen öz maharitini körsitip netije qazanghanda, tamashibinlar arisida orun élip, des ornidin turup ikki qolini igiz kötürüp, ay yultuzluq kök bayraqni pulanglitip alqishlashni neqeder arzu qilidu he .....
Tarixiy xatirlerdin igilinishche Uyghurlar putbol herkitini 100 yildin ilgirila qubul qilip ravajlandurghan. 1930-yillarda Uyghur putbol komandisi Qeshqerde Engiliyening Qeshqerde turushluq konsulxanisi teshkilligen xelq'ara putbol musabiqiside Engiliye, Russiye ve Shiwitsiye putbol komandiliri bilen musabiqige chüshüp yaxshi netijige érishken.



Eyni chaghda Qeshqer, Ürümchi, Xoten, Ghulja qatarliq sheherlerde putbol komandiliri bulup, öz ara dostluq musabiqiliri ötküzülgen.

1940-yillargha kelgende Gomingdang hökümiti Uyghurlarning bu xildiki ammiwi ijtimayi pa'aliyetlirini qattiq cheklep putbol kuluplirini taqiwétip komanda ezalirini tarqitiwetken.

Xitay kommonist hökümiti wetinimizge tajawuz qilip kirgendin kéyinmu Uyghurlar özliri teshkillinip, öz ixtisadi bilen hökimetke béqinmighan halda putbol tenherkitini dawamlashturup kelgen idi.

Tebiy ten sapasi, yashawatqan tebiy jughrapiyelik muhit shundaqla ozuqlunush aditi qatarliq tereplerde biz Uyghurlar putbol tenherkiti bilen shughullinishta tebiy ebzel sharayitqa ige.

Xitayning muawin döwlet reyisi Wang Zhen " Zhong gouning putbol tenherkitini rawajlandurup dunyagha yüzlinishte biz choqum az sanliq milletlerge tayinishimiz kerek. bolupmu Uyghurlardin terkip tapqan putbol komandiliri qurishimiz kerek." dep yol yuruq bergen bolsimu putbol saheside Uyghurlarning dunyagha tizdin tonulup ketip, özlirining tajawuzchi epti-beshrisining yirtilip kétishidin qorqup Uyghurladin terkip tapkan putbol komandisi qurushqa jür´et qilalmighan.

Jemiyet we Uyghur xelqining ihtiyaji, keng putbol heweskarlirining jiddiy teqazassi bilen 1995-yili dékabirda meripet perwer zatlar we bir qisim her sahadiki wetenperwer ziyalilirimizning japaliq izdinishliri netijiside, hökümetning testiqini élip Ürümchide "Ürümchi tengritagh putbol kulubi" qurulghan idi. Qurulush murasimi Ürümchide nahayiti daghdughuluq ötküzülgen. Qurulush murasimidila putbol kulubi üchün wetinimizning herqaysi jayliridin kelgen meripetperwer zatlar 50 tin artuq putbol , tenherket kéyimi , 500 ming yuendin artuq nex pul iane qilip özimizning yengi dunyagha kelgen bu komandisigha emiliy herkiti bilen medet bergen.

Ürümchi Tengritagh Putbol Qulubi" 1996-yili 8-ayda Xitaydiki herqaysi ölke, aptonum rayonlar boyiche özküzilidighan chimpiyonliqni talishish putbol musabiqisige qatnishishni qolgha keltürdi. Hökümetning bir tiyin yardimisiz, texnika jehette esleheler kamchil, meshiq sharayiti nachar, iqtisadi ajiz, peqetlar bir-qanche ay meshiq qilghan " Ürümchi Tengritagh Putbol Komandisi" ezaliri özlirining iqdisadi ehwalining nachar bolishigha qarimay Xitayning ichki ölkiliridiki herqaysi sheherlirige poyiz bilen berip, texnika jehette muntizim terbiyelengen, iqdisadi we bashqa herqaysi tereplerde sharayiti ebzel bolghan Xitay komandiliri bilen musabiqige chüshüp, pütün Xitay boyiche aldinqi 8 küshlük komanda qatarigha kirip, Uyghur yigitlirining gheyret-jasaritini namayen qilghan idi. Buningdin endishe qilghan Xitay hökümiti bir- qanche yilgha yetmigen waqit ichide türlük bahane-sewepler bilen emdila dunyagha kelgen, pütünley Uyghur yashliridin terkip tapqan bu " Ürümchi Tengritagh Putbol Komandisi"ni böshügidila tunjüqturiwetti.

Bizning mustaqilliq kürishimiz bir heqiqet. Bu heqiqetni dunya jamaetchiliki barghanche chongqur tunumaqta we chüshenmekte. Biz hazirqimiz we kelgüsimiz üchün ikkilenmey bedel töliyelisek ene shu chaghda ay yultuzluq kök bayrak lepildigen, xelqaraliq, dunyawi tenterbiye musabiqe meydanlirida oghul-qizlirimizni köreleymiz..
 


© Uygur.Org  14.09.2006 16:27   A. Qaraqaş